Chủng virus mới nguy hiểm hơn COVID-19, gây nhiễm trùng đường hô hấp ủ bệnh 1 tháng không biết

Cảnh báo virus Nipah (NiV) có khả năng trở thành một đại dịch mới

Trong khi cuộc chiến chống lại đại dịch COVID-19 đang bùng phát, các chuyên gia y tế cảnh giác rằng virus Nipah (NiV) có khả năng trở thành một đại dịch mới.

Theo một báo cáo của Access to Medicine, một đợt bùng phát tiềm ẩn trong tương lai của virus Nipah ở Trung Quốc, với tỷ lệ tử vong lên tới 75%, có thể là nguy cơ đại dịch lớn tiếp theo sau COVID-19.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Ngăn ngừa dịch bệnh Mỹ (CDC): Virus Nipah là một loại mầm bệnh mới được phát hiện lần đầu vào năm 1999 trong đợt bùng phát dịch tại những trang trại nuôi lợn ở Malaysia và Singapore. Trong 22 năm qua, các đợt bùng phát lẻ tẻ của virus Nipah đã khiến các nhà virus học và quan chức y tế quốc tế lo ngại. Được phát hiện lần đầu tiên vào năm 1999 trong một đợt bùng phát ở những người chăn nuôi lợn ở Malaysia, trong vài năm sau đó, virus đã được báo cáo trên khắp các quốc gia châu Á.

Trong đợt bùng phát đầu tiên được công nhận ở Malaysia, cũng ảnh hưởng đến Singapore, hầu hết các ca lây nhiễm ở người là do tiếp xúc trực tiếp với lợn bệnh hoặc các mô bị ô nhiễm của chúng.

Từ ngày 10/3 đến ngày 19/3/1999, 11 trường hợp viêm não hoặc viêm phổi do sốt khiến 1 người tử vong đã xảy ra ở các công nhân tại 1 trong 2 lò mổ ở Singapore. Chỉ lợn nhập khẩu mới được chế biến tại các lò mổ, trong đó 82% đến từ Malaysia. Các nghiên cứu phân lập huyết thanh hoặc virus cho thấy virus Nipah có ở tất cả 11 bệnh nhân.

Trong các đợt bùng phát sau đó ở Bangladesh và Ấn Độ, việc tiêu thụ trái cây hoặc các sản phẩm trái cây (chẳng hạn như nước ép chà là sống) bị nhiễm nước tiểu hoặc nước bọt từ dơi ăn quả bị nhiễm bệnh là nguồn lây nhiễm cao nhất.

Một đợt bùng phát virus Nipah ở bang Kerala, miền nam Ấn Độ vào năm 2018 đã cướp đi sinh mạng của 17 người. Vào thời điểm đó, các quốc gia, bao gồm cả Ả Rập Xê-út và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã tạm thời cấm nhập khẩu trái cây và rau quả đông lạnh và chế biến từ Kerala do dịch bệnh bùng phát tại đây.

Có mặt trong danh sách 10 bệnh dịch nguy hiểm nhất thế giới

Thế giới đang phải đối mặt với nhiều thách thức về sức khỏe. Ngoài những vấn đề như ô nhiễm môi trường, biến đổi khí hậu, con người ngày càng phải đối mặt nhiều hơn với sự bùng phát các bệnh dịch, gia tăng vi sinh vật kháng thuốc...

Chiến lược Nghiên cứu và Phát triển (R&D) của Tổ chức Y tế Thế giới đã xác định các bệnh và các tác nhân có khả năng gây ra tình trạng y tế công cộng khẩn cấp nhưng hiện tại còn thiếu phương pháp điều trị hiệu quả và vắc-xin. Danh sách các bệnh dịch được ưu tiên về nghiên cứu và phát triển ngoài các dịch bệnh phổ biến như Ebola, sốt xuất huyết khác, Zika thì còn có cả Nipah - loại virus được coi là có thể giết chết nhiều người hơn cả COVID-19.

Trong phiên họp đánh giá thường niên của WHO diễn ra trong vào tháng 2/2018, các chuyên gia đã đưa ra danh sách 10 dịch bệnh nguy hiểm nhất thế giới dựa trên tốc độ lây truyền, mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe, khả năng điều trị và phòng bệnh. Trong số 10 dịch bệnh được công bố thì bệnh do virus Nipah đứng ở vị trí thứ 7.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ở những người nhiễm virus Nipah có thể dẫn đến một loạt bệnh từ nhiễm trùng không có triệu chứng (cận lâm sàng) đến bệnh hô hấp cấp tính và gây tử vong do phù não, hoặc viêm não.

Những người bị nhiễm virus Nipah ban đầu có các triệu chứng bao gồm sốt, đau đầu, đau cơ, nôn mửa và đau họng. Các triệu chứng khác có thể xảy ra bao gồm chóng mặt, buồn ngủ, thay đổi ý thức và kèm theo dấu hiệu thần kinh cho thấy viêm não cấp tính.

Một số người cũng có thể bị viêm phổi không điển hình và các vấn đề về hô hấp nghiêm trọng, bao gồm cả suy hô hấp cấp tính. Trong trường hợp nghiêm trọng, người bệnh bị co giật có thể dẫn đến hôn mê trong vòng 24-48 giờ.

Bệnh do virus Nipah gây ra có thời kỳ ủ bệnh khá dài, khoảng từ 4 đến 14 ngày. Dài nhất là các trường hợp nhiễm virus Nipah với thời gian ủ bệnh là 45 ngày. Điều này có nghĩa là con người có thể lây lan bệnh trong hơn 1 tháng trước khi bị bệnh.