Đơ tử cung - Tai biến sản khoa cực kỳ nguy hiểm

Mới đây, thông tin về một sản phụ tại Phú Thọ nguy kịch, được xác định đơ tử cung sau khi sinh mổ lần 3 đang gây xôn xao dư luận. Ngày 26/11, sản phụ 35 tuổi trú tại Đoan Hùng, Phú Thọ vào Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương sinh con, sau khi mổ bắt thai thành công, sản phụ có diễn biến xấu, da niêm mạc nhợt, tử cung không co, liên tục chảy máu. Sản phụ được các bác sĩ chẩn đoán bị đơ tử cung, trường hợp tai biến sản khoa ít gặp nhưng cực kỳ nguy hiểm, có thể lấy đi tính mạng sản phụ nếu không có sự can thiệp kịp thời. Vậy, đơ tử cung là gì?

Hình minh họa.

Theo y khoa, đơ tử cung (đờ tử cung) là tình trạng tử cung của phụ nữ không thể co hồi sau khi sinh. Đây là triệu chứng nghiêm trọng và là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến băng huyết sau sinh rất nguy hiểm, có thể đe dọa đến tính mạng người mẹ.

Trong quá trình chuyển dạ, cơ tử cung sẽ co bóp các mạch máu và làm giảm lưu lượng máu. Điều này đồng thời làm tăng khả năng đông máu và ngăn ngừa xuất huyết. Thế nhưng khi tử cung không co bóp sau khi sinh, bộ phận này sẽ được xem là bị “đờ” và tiềm ẩn nguy cơ cao dẫn đến băng huyết. Để xác định tình trạng băng huyết hay không cần căn cứ vào lượng máu bị mất của sản phụ. Sau sinh, nếu sản phụ có lượng máu mất trên 300 ml hoặc bị choáng do mất máu sẽ được xác định là băng huyết.

Nguyên nhân gây ra đơ tử cung rất đa dạng, trong đó tập trung chủ yếu ở các lý do: Chuyển dạ kéo dài, chuyển dạ quá nhanh, tử cung bị quá tải (mở rộng quá mức) vì thai nhi quá lớn hoặc dư thừa nước ối, sử dụng oxytocin, gây mê toàn thân hoặc các loại thuốc khác khi chuyển dạ, kích thích chuyển dạ bằng thuốc.

Ngoài ra, việc mẹ bầu mang đa thai hoặc mang thai trên 35 tuổi, đã sinh con nhiều lần trước đó... cũng là một trong các nguyên nhân dẫn đến tình trang đơ tử cung. 

Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ của đơ tử cung mà sức khỏe của sản phụ sau sinh sẽ bị ảnh hưởng. Theo một số nghiên cứu, có tới 90% trường hợp chảy máu sau sinh gây ra bởi đờ tử cung. Trong đó, băng huyết sau sinh là một tai biến nguy hiểm và thường gặp nhất trong 5 tai biến sản khoa, ảnh hưởng nặng nề đến sức khỏe người mẹ. Có nhiều nghiên cứu và báo cáo kết luận rằng đây là nguyên nhân chủ yếu làm gia tăng tỷ lệ sản phụ tử vong.

Với trường hợp bị đơ tử cung nhẹ, người mẹ có thể bị choáng váng, chóng mặt, hoặc đau đầu nhẹ do huyết áp thấp thường được gọi là hạ huyết áp thế đứng, thiếu máu và mệt mỏi. Trong khi tình trạng thiếu máu hoặc mệt mỏi chính là nguyên nhân làm tăng nguy cơ trầm cảm ở phụ nữ sau sinh. Với các trường hợp đơ tử cung nặng, việc mẹ có thể tử vong là điều không tránh khỏi nếu không được can thiệp kịp thời như đã nêu.

Điều trị đơ tử cung là biện pháp rất cần thiết để tránh hậu quả xấu nhất xảy ra. Theo đó, mục đích của việc điều trị đơ tử cung chính là dừng chảy máu và thay thế lượng máu bị mất. Sản phụ phải được truyền dịch, máu và chế phẩm máu càng sớm càng tốt.

Điều trị đờ tử cung bao gồm: Xoa đáy tử cung, bác sĩ đặt một tay ở âm đạo và đẩy tử cung lên trên trong khi tay kia đè vào đáy tử cung qua thành bụng và xoa bóp. Sử dụng thuốc co hồi tử cung bao gồm oxytocin, methylergonovine, prostaglandi. Truyền máu, dịch và các chế phẩm của máu.

Trong các trường hợp đơ tử cung năng, để bảo toàn tính mạng người mẹ, các bác sĩ phải phẫu thuật kẹp mạch máu tử cung gây chảy máu. Gây tắc động mạch tử cung, bao gồm việc đưa các mảnh nhỏ vào động mạch tử cung để ngăn máu đến tử cung. Nếu các phương pháp trên không có tác dụng thì bắt buộc phải cắt tử cung để cứu sống mẹ.

Thùy Dương (tổng hợp)