Bắc Giang: Huyện Hiệp Hòa bắt người dân xét nghiệm COVID-19 “đã làm sai lại còn làm ẩu”

Nhằm thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP của Chính phủ ban ngày 11 tháng 10 năm 2021, vào ngày 12/10/2021, Bộ Y tế ban hành Quyết định 4800/QĐ-BYT về việc hướng dẫn tạm thường về chuyên môn y tế. Trong Quyết định 4800/QĐ-BYT có nội dung hướng dẫn rõ ràng việc thực hiện biện pháp chuyên môn xét nghiệm như sau: “Không chỉ định xét nghiệm đối với việc đi lại của người dân; chỉ thực hiện xét nghiệm đối với trường hợp đến từ địa bàn có dịch ở cấp độ 4 hoặc cách ly y tế vùng (phong tỏa) và các trường hợp nghi ngờ hoặc có chỉ định điều tra dịch tễ đến từ địa bàn có dịch ở cấp độ 3”.

Tiếp theo đó, ngày 8/11/ 2021 Bộ Y tế ban hành tiếp Công văn số 9472/BYT-MT về việc triển khai Nghị quyết số 128/NQ-CP gửi các Ủy ban nhân dân tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương; Sở y tế các tỉnh thành trên toàn quốc. Trong Công văn của Bộ y tế ban hành, mục tổ chức xét nghiệm SARS-COV- 2 có yêu cầu rõ các tỉnh “Chỉ đạo chủ động xét nghiệm SARS-CoV-2 bằng phương pháp RT-PCR hoặc xét nghiệm kháng nguyên nhanh (không đưa ra các yêu cầu người dân phải trình kết quả xét nghiệm khi vào địa bàn tỉnh, thành phố)”.

Các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Y tế để thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP

Tuy nhiên, trái với những quy định, hướng dẫn của Bộ Y tế về thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP. Theo ghi nhận của Phóng viên Tạp chí Sức Khỏe Cộng Đồng, thì tại huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang, nhiều ngày qua lại đang yêu cầu người dân đi vào địa bàn huyện Hiệp Hòa phải xuất trình kết quả xét nghiệm âm tính với COVID-19. Ngoài ra tại chốt trực còn có bố trí lực lượng cán bộ, nhân viên y tế xã thực hiện xét nghiệm và thu tiền ngay tại chỗ.

Theo tìm hiểu của Phóng viên, ngày 29/11/2021 Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Hiệp Hòa là ông Hoàng Công Bộ đã ký ban hành Công văn số 3068/UBND-YT về việc tiếp tục thực hiện các biện pháp phòng chống dịch COVID-19. Trong Công văn này có nội dung Chủ tịch huyện Hiệp Hòa yêu cầu Công an huyện: “Chỉ đạo các chốt kiểm soát phòng chống dịch trên địa bàn huyện, yêu cầu người từ tỉnh ngoài và các vùng có dịch khi ra vào địa bàn phải có kết quả test nhanh COVID-19 âm tính trong 48 giờ hoặc kết quả xét nghiệm RT-PCR âm tính trong 72 giờ”.

Ngoài ra, trong Công văn số 3068/UBND-YT có viện dẫn, nhằm thực hiện Công văn số 6285/UBND-KGVX ngày 26/11/2021; Thông báo kết luận số 661/TB-UBND ngày 27/11/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang để làm căn cứ ban hành Công văn (các văn bản này đều ban hành sau Quyết định 4800/QĐ-BYT, Công văn số 9472/BYT-MT của Bộ Y tế). Nhưng sau khi đọc kỹ các văn bản viện dẫn này thì lại không thấy có bất kỳ ý kiến chỉ đạo hay quy định yêu cầu tất cả những người từ tình ngoài, các vùng có dịch khi vào địa bàn tình Bắc Giang phải xuất trình kết quả âm tính với COVID-19. Bên cạnh đó các văn bản mà Chủ tịch UBND huyện Hiệp Hòa lấy làm căn cứ cũng không có ý kiến chỉ đạo hay cho phép lực lượng y tế trên địa bàn tỉnh Bắc Giang hay huyện Hiệp Hòa được phép thực hiện xét nghiệm cho những người vào tỉnh này, mà chỉ yêu cầu các huyện xét nghiệm kịp thời, đúng quy định, tức là phải theo hướng dẫn, chỉ đạo chuyên môn của Bộ Y tế.

Công văn số 6285/UBND-KGVX ngày 26/11/2021

Công văn số 3068/UBND-YT do Chủ tịch UBND huyện Hiệp Hòa có nội dung yêu cầu người ngoài tỉnh và các vùng có dịch vào địa bàn huyện phải xuất trình kết quả xét nghiệm COVID-19

Mặt khác, nếu miễn cưỡng coi Công văn số 3068/UBND-YT được ban hành là không trái với chủ trương, chính sách của Nhà nước và những người đi vào địa bàn tỉnh Bắc Giang phải xuất trình kết quả xét nghiệm COVID-19, thì việc thực hiện văn bản này của những người làm nhiệm vụ tại các chốt kiểm soát dịch lại bộc lộ nhiều vấn đề bất cập.

Theo quan sát của phóng viên, vào ngày 19/1/2022, có nhiều trường hợp đi theo trục đường từ hướng Hà Nội về Bắc Giang. Khi tới chốt kiểm soát tại xã Hợp Thịnh, huyện Hiệp Hòa, Bắc Giang thì bị người trực chốt tại đây yêu cầu dừng xe xuất trình giấy xét nghiệm COVID-19, nhưng người điều khiển phương tiện không xuất trình bất cứ giấy tờ gì mà họ chỉ nói với nhau những lời gì đó rồi được cho đi qua chốt. Tương tự, một trường hợp khác, chủ phượng tiện chỉ cần xuống xe trình bày, trao đổi với người trực chốt và không cần xuất trình bất kỳ kết quả xét nghiệm COVID-19, sau đó vẫn được những người trực chốt ở đây "mắt nhắm mắt mở" cho đi qua. Vậy thử hỏi, với cách làm như những người trực chốt tại đây, liệu có đảm bảo kiểm soát được dịch bệnh hay không? Hay sẽ làm dịch bệnh có nguy cơ len lỏi vào địa bàn và bùng phát.

Những trường hợp dễ dàng được người trực chốt cho qua mặc dù không xuất trình kết quả xét nghiệm COVID-19

Không chỉ dừng lại ở khâu kiểm tra người vào địa bàn có vấn đề, mà trong quá trình thực hiện xét nghiệm ngay khu vực chốt kiểm soát tại xã Hợp Thịnh, huyện Hiệp Hòa cũng diễn ra nhiều bất cập. Theo ghi nhận của phóng viên, tại khu vực xét nghiệm đã bắt gặp và chứng kiến cảnh tượng rác thải y tế vương vãi dưới nền đất, bằng mắt thường cũng nhìn thấy nhiều tiềm ẩn nguy cơ phát tán và lây lan dịch bệnh. 

Rác thải y tế xung quang khi khu vực xét nghiệm tại chốt kiểm soát dịch

Hơn nữa, theo bảng giá niêm yết tại khu vực xét nghiệm tại chốt cho thấy, xét nghiệm test nhanh đối với mẫu gộp (3 người) thì giá là 44.000 VNĐ/1 người, tuy nhiên khi phóng viên yêu cầu lấy phiếu thu thì trên phiếu thu đó đóng dấu đỏ của Trạm Y tế xã Hợp Thịnh lại ghi số tiền là 37.000 VNĐ mặc dù phóng viên test mẫu gộp (3 người). Vậy số tiền chênh lệch này sẽ được họ quyết toán, báo cáo như thế nào, căn cứ vào đâu để họ có mức thu như vậy? Có hay không sự khuất tất trong việc thu chi trong hoạt động mua bán trang thiết bị vật tư y tế tại đây?

Bảng giá xét nghiệm test nhanh tại chốt kiểm soát xã Hợp Thịnh

Phiếu thu test nhanh COVID-19 có đóng dấu của Trạm Y tế xã Hợp Thịnh

Một nghịch lý lớn đang diễn ra, tại sao Bộ Y tế đã có văn bản chỉ đạo, hướng dẫn rất đúng đắn và cụ thể gửi tới các UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Sở Y tế các tỉnh trên toàn quốc và nêu rõ, không được yêu cầu người dân xuất trình kết quả xét nghiệm COVID-19 trong quá trình đi lại, không được chỉ định tất cả các trường hợp đều phải làm xét nghiệm COVID-19. Nhưng UNBD tỉnh Bắc Giang, Sở Y tế Bắc Giang lại chưa có văn bản hướng dẫn triển khai cụ thế, có hiệu quả những chỉ đạo của Bộ Y tế trong xét nghiệm COVID-19, để từ đó các cấp huyện, cấp xã không đưa ra những văn bản chưa phù hợp với chủ trương, chính sách của Nhà nước gây phiền hà, búc xúc trong nhân dân thời gian vừa qua, đặc biệt trong lúc cận kề Tết Nguyên đán Nhâm Dân 2022 do nhu cầu đi lại tăng cao.

Trước những thông tin trên, chúng tôi kính đề nghị UBND tỉnh Bắc Giang, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang và các cơ quan chức năng liên quan, xem xét tính hợp lệ của Công văn số 3068/UBND-YT do Chủ tịch UBND huyện Hiệp Hòa ban hành, từ đó có biện pháp kiểm tra, xử lý văn bản theo đúng quy định của pháp luật, cũng như chấn chỉnh công tác kiểm soát dịch bệnh tại địa bàn huyện Hiệp Hòa.

Tạp chí Sức Khỏe Cộng Đồng sẽ tiếp tục thông tin!  

Hoàng Anh