Bối mẫu và hiệu quả điều trị ho, lao hạch, tưa lưỡi

Theo đông y, bối mẫu - là củ hay tép của cây bối mẫu, một vị thuốc được sử dụng từ lâu trong y hoc cổ truyền Việt Nam, đây là một trong những vị thuốc có những công dụng rất hữu ích trong y học cổ truyền, đặc biệt là hiệu quả điều trị ho, tiêu đờm.

18/05/2023 16:21

Theo sách “Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam” - Đỗ Tất Lợi, bối mẫu phân ra hai loại đó là triết bối mẫu và xuyên bối mẫu, với tên gọi khoa học lần lượt là: Triết bối mẫu (Bulbus Fritillariae thunbergii); Xuyên bối mẫu (Bulbus Fritillariae cirrlosac).

Cây bối mẫu mọc ở đâu?

Là vị thuốc được sử dụng từ rất lâu tại Việt Nam, nhưng rất tiếc ở nước ta không trồng được loại thảo dược này. Hiện nay 100% nguồn dược liệu bối mẫu đều phải nhập khẩu từ Trung Quốc.

Công dụng của cây bối mẫu

Theo các tài liệu cổ, bối mẫu có vị đắng, tính hàn, là vị thuốc có một số công dụng rất giá trị. Một số tác dụng của bối mẫu như: Điều trị ho, viêm họng, họng có nhiều đờm, khó thở; Điều trị ho lao, teo phổi, u phổi; Điều trị bướu cổ, hạch cổ (tràng nhạc); Điều trị tưa lưỡi; Điều trị viêm vú, sưng vú.

Bối mẫu và hiệu quả điều trị ho, lao hạch, tưa lưỡi. Ảnh: Caythuoc.org

Cách dùng bối mẫu làm thuốc

Điều trị ho, tiêu đờm, tràng nhạc: Dùng độc vị bối mẫu 6g - 8g/ngày sắc với khoảng 800ml nước, đun lấy còn khoảng 300ml nước uống hàng ngày.

Điều trị ho cho phụ nữ mang thai (Theo dân gian, vị bối mẫu rất lành an toàn nên có thể dùng được cho phụ nữ mang thai) theo cách: Bối mẫu khô sao vàng hạ thổ, sau đó đem tạn thành bột mịn, viêm với mật ong rừng hoặc chộn mật ong rừng ăn hàng ngày. Mỗi ngày ăn khoảng 6g - 8g bột bối mẫu mật ong.

Trẻ bị tưa lưỡi: Dùng bột bối mẫu pha với chút nước và mật ong để bôi lên lưỡi trẻ nhỏ.

Điều trị sưng vú, viêm tuyến vú: Theo dân gian, bối mẫu cũng là vị thuốc có tác dụng điều trị viêm vú, sưng vú, mụn nhọt rất hay. Cách dùng đơn giản nhất là sắc uống chung với lá bồ công anh. Liều lượng: Bối mẫu 8g, lá bồ công anh Việt Nam 15g sắc nước uống hàng ngày.

Kết quả nghiên cứu hóa dược gần đây về bối mẫu

Tìm thấy các ancaloit giảm ho, tiêu độc và giảm viêm từ cây bối mẫu Bulbus Fritillariae Cirrhosae: Nhóm các nhà nghiên cứu tại Khoa Dược, Trường Cao đẳng Dược Tây Trung Quốc, Đại học Tứ Xuyên, Trung Quốc tiến hành thí nghiệm sửu dụng dịch chiết bối mẫu trên chuột, kết quả cho thấy tất cả các alcaloid ức chế đáng kể tần suất ho và tăng thời gian ho tiềm ẩn ở chuột do amoniac gây ra.

Các alcaloid chiết xuất từ bối mẫu Bulbus Fritillariae Cirrhosae có tiềm năng tốt để sử dụng làm thuốc hỗ trợ điều trị bệnh ung thư. Nghiên cứu được thực hiện bởi khoa dược Đại học dược tây Trung Quốc – Đại học Tứ xuyên. Các nghiên cứu đã tìm thấy khả năng ức chế đáng kể sự hình thành khối u và gây ra apoptosis của các alcaloid chiết xuất từ bối mẫu.

Theo Caythuoc.org

Từ khóa: