Cây lược vàng dùng để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau như gan, dạ dày, xương khớp, da liễu,…

Thông tin về dược liệu

Cây lược vàng mọc hoang tại nhiều tỉnh thành ở nước ta. Tuy nhiên, nhiều người chưa thể phân biệt được cây thuốc này.

Dưới đây là thông tin về dược liệu:

- Tên dược liệu: Cây lược vàng

- Tên gọi khác: Địa lan vòi, lan vũ, rai lá phất dũ, giả khóm, lan vòi, cây bạch tuộc…

- Tên gọi theo khoa học: Callisia fragrans (Lindl.) Woodson

- Cây thuộc họ: Commelinaceae (Thài Lài)

Đặc điểm thực vật của cây

Cây lược vàng là cây gì và mang những đặc điểm thực vật như thế nào? Dược liệu này có những đặc điểm nổi bật như:

Cây lược vàng trong thiên nhiên

- Cây thân thảo, cao khoảng 15cm đến 40cm và có thể phát triển tới 1 mét. Thân cây phân thành nhiều đốt và nhiều nhánh khác nhau. Mỗi đốt chỉ dài khoảng 1cm đến 2cm. Tuy nhiên có những nhánh thân dài tới 10cm.

- Lá cây lược vàng thuộc lá sáp, lá đơn hoặc mọc so le nhau, phiên có hình ngọn giáo. Lá có kích thước khoảng 12cm đến 20cm – 25cm, chiều rộng khoảng 4cm đến 6cm. Lá có bề mặt nhẵn, thông thường những lá tiếp xúc nhiều với ánh nắng mặt trời sẽ có màu tím, lá trong bóng râm màu xanh mướt. Màu ở mặt dưới sẽ nhạt hơn mặt trên.

- Cây lược vàng có hoa không? Khi cây lược vàng ra hoa, hoa có màu trắng, dạng dây, mọc thành cụm với 6 – 12 bông nhỏ. Cuống lá chỉ dài 1.5 đến 3mm. Thông thường, cây sẽ ra hoa vào mùa xuân đến mùa thu, phụ thuộc vào khí hậu từng vùng. Tuy nhiên, đặc điểm của hoa cây lược vàng mọc khá lẻ tẻ.

Nhiều người thường thắc mắc cây lược vàng có mấy loại, thực tế thì loại cây này chỉ có một loại.

Cây lược vàng trồng ở đâu, phân bổ như thế nào?

Cây lược vàng mọc ở đâu là băn khoăn của rất nhiều người. Dược liệu này xuất xứ từ đất nước Mexico, sau một thời gian, giống cây này phát triển hơn và di thực tới các vùng đất khác như Tây Ấn Độ, Việt Nam và một số vùng ở Mỹ.

Ở Việt Nam, lược vàng được tìm kiếm và xuất hiện ở những khu vực có khí hậu ẩm ướt, nhiều bóng râm như sườn đồi, vùng núi thấp ở Tây Bắc. Hiện nay, giống cây này được nuôi trồng và thu hái ở nhiều tỉnh thành trên cả nước bởi công dụng mà chúng mang lại. Ngoài ra, chúng còn được sử dụng như cây cảnh trang trí nhà cửa và khuôn viên sân vườn.

Thu hoạch và bào chế dược liệu

Rất nhiều bộ phận của dược liệu có thể được dùng làm thuốc chữa bệnh: thân, rễ và lá. Tất cả các bộ phận đều có thể được thu hoạch quanh năm. Tuy nhiên, theo kinh nghiệm dân gian, lá cây nên được hái vào thời điểm lúc sáng sớm, khi mặt trời chưa mọc. Bởi lẽ đây là thời điểm lá có được nhiều dưỡng chất nhất.

Lá cây lược vàng có tác dụng trong điều trị bệnh

Sau khi thu hái xong, dược liệu cần phải được bào chế theo những cách sau đây:

- Rửa sạch lá cây với nước rồi dùng tươi. Ngoài ra người tiêu dùng có thể phơi, sấy khô hoặc sao vàng và sử dụng.

- Với rễ và thân cây, rửa sạch với nước, để ráo nước rồi thái thành từng khúc ngắn vừa phải. Bộ phận này có thể dùng để ngâm rượu.

Trong cách dùng cây lược vàng, người bệnh cần phải bảo quản dược liệu khô bằng túi bóng kín và đặt tại nơi khô thoáng để tránh ẩm mốc, mối mọt.

Sử dụng cây lược vàng có công dụng gì với sức khỏe con người

Lá cây lược vàng chữa bệnh gì, cây lược vàng có tác dụng gì và cách sử dụng cây lược vàng như thế nào? Chắc chắn không hề ngẫu nhiên khi dược liệu này lại được sử dụng làm nhiều bài thuốc, hỗ trợ điều trị nhiều chứng bệnh khác nhau. Tác dụng của chúng đã được y học cổ truyền và nghiên cứu khoa học hiện đại kiểm chứng.

Tác dụng trong y học cổ truyền

Theo Đông y, cây lược vàng có tính mát, vị nhạt, chua nhẹ và ít độc. Chúng có khả năng tác động tới kinh Phế. Chính bởi vậy, dược liệu có tác dụng trong việc giải độc, thanh nhiệt, cầm máu, hóa đờm và tiêu viêm rất tốt. Bởi công dụng hoạt huyết và tiêu viêm hiệu quả người ta sử dụng cây lược vàng để chữa bệnh về các vết thương và vết bầm tím trên cơ thể.

Không chỉ vậy, đây còn là bài thuốc hỗ trợ điều trị các bệnh lý liên quan tới đường tiêu hóa như: loét hành tá tràng, viêm loét dạ dày, viêm đại tràng…

Tác dụng trong khoa học hiện đại

Tác dụng của cây lược vàng cũng đã được chứng minh qua nhiều công trình nghiên cứu khoa học hiện đại. Dược liệu có chứa những thành phần và hoạt chất sau:

- Di galactosyl diglycerides, sulfolipid, triacyglyceride thuộc nhóm lipid

- Các axit hữu cơ

- Phytosterol

- Vitamin B2, PP

- Nguyên tố vi lượng Fe, Ni, Cu, Cr

- Olefinic, paraffinic thuộc nhóm axit béo

- Các flavonoid: kaempferol isoorientin, quercetin

- Sắc tố chlorophyll và carotenoid

Những hoạt chất trên có tính dược lý sinh học rất tốt cho sức khỏe con người:

- Công trình nghiên cứu và thử nghiệm đã phát hiện, chứng minh hoạt chất flavonoid có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ, giúp các mạch máu trong cơ thể bền hơn. Ngoài ra, chúng hoạt hóa, tăng cường tác dụng của vitamin C đối với sức khỏe con người.

- Flavonoid còn là dưỡng chất giúp giảm đau, an thần và kháng viêm. Chính bởi vậy, đây là bài thuốc điều trị chứng viêm loét dạ dày, tá tràng.

- Hoạt chất phytosterol – một loại steroid có trong cây lược vàng có khả năng sát khuẩn, kháng sinh rất tốt. Sử dụng dưỡng chất này trong việc sát khuẩn, tẩy uế và các bài thuốc về đường hô hấp như viêm họng, viêm phế quản, ho, rát họng.

Cây lược vàng chữa bệnh gì và các bài thuốc từ dược liệu

Trong y học cổ truyền, đây thật sự là một loại dược liệu quý và có khả năng điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Tác dụng chữa bệnh của cây lược vàng được thể hiện qua những bài thuốc dưới đây:

Bài thuốc hỗ trợ điều trị xơ gan

Cây lược vàng ngâm rượu trị bệnh gì? Theo dân gian, cây lược vàng nấu nước uống hay cây lược vàng ngâm rượu có khả năng chữa trị bệnh gan rất tốt. Đối với bệnh nhân mắc bệnh viêm gan B, viêm gan C hoặc nóng gan có thể sử dụng những bài thuốc sau

Bài thuốc 1: Lược vàng ngâm rượu

Nguyên liệu cần chuẩn bị: 3 lá lược vàng tươi, 5 lá màng màng và 200ml rượu trắng.

Thực hiện theo những bước sau:

- Rửa sạch các loại lá, để ráo rồi cắt nhỏ.

- Dùng máy sinh tố để xay nhỏ và lấy nước cốt từ dược liệu.

- Sử dụng 200ml rượu trắng và ngâm cùng nước cốt vừa xay. Người bệnh nên ngâm khoảng 30 ngày để các dưỡng chất có thể ngấm hết ra rượu thuốc.

- Sau 30 ngày, sử dụng rượu thuốc, mỗi ngày dùng 10-15ml và kiên trì áp dụng.

Bài thuốc 2: Kết hợp lá lược vàng với lá mồng tơi

Nguyên liệu cần chuẩn bị: 2 lá lược vàng và 2 lá mồng tơi.

Thực hiện theo những bước sau:

- Rửa sạch các loại lá đã chuẩn bị, để ráo nước.

- Dùng máy sinh tố để xay hoặc dùng cối chày để giã, lấy nước cốt.

Sử dụng nước cốt mỗi buổi tối trước khi đi ngủ, các dưỡng chất có trong dược liệu giúp bảo vệ gan khỏi các tác nhân gây hại như: ethanol, benzen, CCI4…. Từ đó thúc đẩy quá trình điều trị bệnh hiệu quả hơn.

Bài thuốc hỗ trợ điều trị giảm đau nhức xương khớp

Cây lược vàng ngâm rượu có tác dụng gì khi điều trị bệnh lý về xương khớp? Sử dụng bài thuốc này có công dụng tốt, giúp giảm đau nhức xương khớp và kiểm soát được bệnh tình tốt hơn.

Nguyên liệu cần chuẩn bị: 200gr lá, thân lược vàng và 1 lít rượu.

Thực hiện theo những bước sau:

- Làm sạch tất cả nguyên liệu rồi để ráo nước, cắt thành từng khúc ngắn vừa phải.

- Ngâm dược liệu cùng với 1 lít rượu trắng từ 40 đến 45 độ.

- Ngâm ít nhất 2 tháng để dưỡng chất từ thuốc có thể ngấm ra rượu (Lưu ý nên bảo quản tại nơi thoáng mát, khô ráo).

- Sau khi ngâm rượu xong, sử dụng rượu thuốc massage vào những vị trí đau nhức, xoa bóp nhẹ nhàng để các dưỡng chất thẩm thấu vào sâu bên trong. Sử dụng cho tới khi nào các triệu chứng đau nhức giảm hẳn.

Bài thuốc cây lược vàng ngâm rượu trị mụn

Mụn nhọt có thể do nhiều yếu tố gây nên như: tuổi dậy thì, nội tiết, gan nóng, ảnh hưởng từ môi trường… Điều này khiến nhiều người cảm thấy tự ti khi giao tiếp. Sử dụng bài thuốc từ dược liệu lược vàng có khả năng trị mụn nhọt từ sâu bên trong.

Nguyên liệu cần chuẩn bị: 1kg thân, lá lược vàng và 2 lít rượu trắng.

Thực hiện theo những bước sau:

- Làm sạch tất cả các nguyên liệu đã chuẩn bị và để ráo nước, cắt thành từng khúc ngắn.

- Ngâm dược liệu cùng 2 lít rượu trắng và thời gian ngâm là ít nhất hai tháng.

- Dùng 1 ly nhỏ rượu vào buổi sáng và tối sau khi ăn để điều trị mụn nhọt. Với nhiều người bệnh không uống được rượu có thể pha thêm nước để dễ uống hơn.

Bài thuốc cây lược vàng chữa loét dạ dày

Bệnh viêm loét dạ dày nếu không được điều trị kịp thời và cẩn thận sẽ nguyên nhân dẫn tới bệnh ung thư dạ dày, ảnh hưởng lớn tới sức khỏe con người. Người bệnh áp dụng bài thuốc dưới đây để hỗ trợ điều trị bệnh lý này.

Nguyên liệu cần chuẩn bị: lá lược vàng và mật gấu.

Các bước thực hiện:

- Rửa sạch lá dược liệu, để ráo rồi xay nhuyễn lấy nước cốt.

- Trộn nước cốt với mật gấu theo tỷ lệ 5:1. Trộn thật đều thành một hỗn hợp chữa bệnh.

- Mỗi ngày sử dụng 2 lần, dùng sau khi ăn để phát huy được công dụng, nên dùng vào buổi sáng và buổi tối.

Với bài thuốc này, đòi hỏi người bệnh phải kiên trì để thấy được kết quả tốt nhất.

Bài thuốc điều trị bệnh trĩ từ dược liệu

Với khả năng kháng viêm, giảm đau, dược liệu lược vàng có khả năng điều trị bệnh trĩ đơn giản, trĩ nội, trĩ ngoại. Dưới đây là hai bài thuốc chữa trị hiệu quả,

- Bài thuốc 1: Sử dụng 4 lá lược vàng, rửa sạch. Nhai trực tiếp với 1 ít muối trắng. Nhai thật kỹ để lấy nước và bỏ phần bã còn lại.

- Bài thuốc 2: Dùng 3 lá lược vàng tươi, ngâm với nước muối rồi thái nhỏ lá. Giã nhỏ lá với muối trắng rồi sử dụng hỗn hợp đó đắp lên phần hậu môn. Lưu ý phải làm sạch hậu môn trước khi đắp thuốc để đạt được hiệu quả tốt nhất.

Bài thuốc chữa viêm da, vảy nến

Tính kháng khuẩn của cây lược vàng còn giúp chữa bệnh lý về viêm da, vảy nến và không hề gây tác dụng phụ. Sử dụng bài thuốc sau để điều trị chứng bệnh này.\

- Bài thuốc 1: Dùng 5-6 lá lược vàng và đun cùng 500ml nước. Đun sôi và vặn nhỏ lửa, tiếp tục đun cho tới khi chỉ còn khoảng 300ml thì tắt bếp. Sử dụng thuốc 2 ngày một lần để đạt được hiệu quả tốt nhất.

- Bài thuốc 2: Giã nát 4-5 lá lược vàng tươi, lấy nước cốt để uống. Đồng thời, có thể lấy bã lá để đắp vào tay, chân bị vảy nến.

Những lưu ý khi sử dụng dược liệu lược vàng

Cây lược vàng là dược liệu tốt cho sức khỏe, có khả năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý khác nhau. Tuy nhiên, khi sử dụng, người bệnh cần phải lưu ý một vài điều để việc điều trị hiệu quả hơn. Vậy, cây lược vàng uống nhiều có tốt không?

- Không nên sử dụng dược liệu cho người có hệ miễn dịch suy yếu.

- Phải tham khảo, lắng nghe lời khuyên của người có chuyên môn trước khi sử dụng.

- Việc sử dụng quá liều lượng trong một ngày sẽ khiến dây thanh quản của người bệnh bị tổn thương bởi đây là dược liệu có tính kháng viêm mạnh.

- Cần phải tìm hiểu những món ăn, thực phẩm kiêng kỵ với dược liệu trong thời gian dùng thuốc.

- Kết hợp với chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học để việc điều trị có kết quả tốt nhất.

Theo Tạp chí Đông y