Con người sắp bước vào kỷ nguyên không kháng sinh

Thông tin này được TS.BS Nguyễn Văn Vĩnh Châu, Chủ tịch Liên chi Hội truyền nhiễm TP.HCM, Giám đốc Bệnh Viện Nhiệt Đới TP.HCM, cho biết Hội thảo “ Chương trình hành động phòng chống kháng thuốc tại TP.HCM”, sáng 21/11.

Theo bác sĩ Châu, việc kiểm soát tự ý kê đơn và mua kháng sinh tại cơ sở kinh doanh thuốc, cơ sở khám chữa bệnh, việc người dân tự ý sử dụng kháng sinh vẫn diễn ra.

Các chuyên gia cho biết, nguyên nhân chính của việc kháng thuốc là lạm dụng kháng sinh và sử dụng sai cách. Theo Hiệp Hội Y Khoa Hoa Kỳ, khoảng 262 triệu bệnh nhân ngoại trú được kê thuốc kháng sinh trong giai đoạn 2010-2011, 30% trong số các đơn thuốc này được xác định là chưa phù hợp.

Hàng triệu năm nay, con người và vi sinh vật cạnh tranh sinh tồn. Khi hệ miễn dịch của con người suy giảm hoặc bị thương, vi sinh vật có điều kiện xâm nhập, gây bệnh cảnh nhiễm trùng.

Năm 1928, bác sĩ, nhà sinh học Alexander Fleming tìm ra Penicillin và đưa kháng sinh này vào điều trị năm 1942. Thời điểm đó, người ta xem Penicillin là “ Thánh dược”. Hàng trăm loại kháng sinh và các thuốc tương tự đã được phát minh và đưa vào sử dụng.

kprSự ra đời của kháng sinh đã đánh dấu kỷ nguyên mới của y học về điều trị các bệnh nhiễm khuẩn. Các nhà khoa học lạc quan tin rằng con người đã chiến thắng và mọi bệnh nhiễm trùng sẽ biến mất trong tương lai không xa.

Số lượng vi khuẩn kháng thuốc tăng nhưng số công ty nghiên cứu về kháng thuốc ngày càng giảm đi. Vòng đời kháng sinh ngày càng rút ngắn, trong khi loại mới tìm ra ngày càng hiếm. Nếu tình trạng kéo dài, không chỉ là mối lo ngại cho các bác sĩ mà còn là nguy cơ của toàn xã hội. Chủ tịch Liên chi Hội truyền nhiễm TP.HCM nếu cảnh báo.

Việc điều trị kháng sinh có lợi to lớn trong điều trị nhiễm khuẩn cho người và động vật. Tuy nhiên, việc sử dụng kéo dài, lạm dụng làm cho vi sinh vật thích nghi với thuốc và trở thành kháng thuốc.

Khảo sát y tế cho thấy mức độ kháng sinh tại Việt Nam đang ở mức 40%, đứng thứ 4 về tỷ lệ kháng thuốc trong các nước Chấu Á – Thái Bình Dương.

Thạc sĩ, dược sĩ Huỳnh Phương Thảo, Thư Ký Liên chi Hội truyền nhiễm, cho biết khoảng trên 50% thuốc kháng sinh sử dụng cho người Việt Nam, phần lớn được bán tại nhà thuốc.

Con số rất cao, trong khi kháng sinh là nhóm thuốc bắt buộc mua theo đơn của bác sĩ. Hiện nay, các thống kê cho thấy tỷ lệ sử dụng kháng sinh không đúng đơn lên tới 91% ở khhu vực nông thôn, 88% ở khu vực thành thị.

Tổ chức y tế Thế Giới WHO nhấn mạnh việc thiếu thuốc kháng sinh có thể dẫn đến hàng triệu người phải đối mặt với các bệnh truyền nhiễm, ngy hiểm tính mạng. Ngoài ra, một số căn bệnh khác trở nên khó chữa trị.

WHO nhận định chúng ta đang sống trong kỷ nguyên phụ thuộc kháng sinh và yêu cầu có trách nhiệm bảo vệ nguồn thuốc kháng sinh quý giá cho thế hệ sau.

Thực tế, nếu con người biết giữ gìn cơ thể khỏe mạnh, dùng biện pháp rửa tay,..tạo miễn dịch, không bị nhiễm trùng, kháng sinh lúc này không cần thiết sử dụng.

Nguyễn Dung