Đoàn giám sát của Quốc hội làm việc với Chính phủ về đổi mới giáo dục phổ thông

Đổi mới giáo dục phổ thông đã đạt được một số kết quả tích cực

Phát biểu mở đầu buổi làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá: Sau gần 10 năm triển khai thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông đã đạt được một số kết quả tích cực. Tuy nhiên, đây là sự nghiệp lâu dài, đầy khó khăn, thách thức; do vậy, cần giám sát, đánh giá tình hình triển khai, thực hiện từ đó có giải pháp, đề xuất, kiến nghị để khắc phục kịp thời những khó khăn, vướng mắc, góp phần thực hiện thành công chủ trương quan trọng này của Đảng, Nhà nước.

Thông tin về quá trình Đoàn giám sát làm việc thời gian qua tại các địa phương và với các Bộ, ngành, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cho biết: Đoàn giám sát đã quán triệt nghiêm túc chỉ đạo của đồng chí Chủ tịch Quốc hội về công tác giám sát với tinh thần “xây” là căn bản, lâu dài, “chống” thì quyết liệt, triệt để; xác định “đúng và trúng” nội dung, phạm vi, đối tượng giám sát; đánh giá công bằng, khách quan; chỉ rõ trách nhiệm giải trình của các tổ chức, cá nhân; kiến nghị, đề nghị sửa đổi chính sách pháp luật; đồng thời phải phát huy được những mô hình tốt, cách làm hay, gương người tốt, việc tốt để nhân rộng, thúc đẩy việc tổ chức thực hiện để hoàn thành tốt các nhiệm vụ, yêu cầu Nghị quyết của Quốc hội đặt ra.

Các vấn đề trọng tâm được Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị tập trung đánh giá gồm: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo; Chương trình giáo dục phổ thông 2018;  đổi mới phương pháp giảng dạy, phương pháp đánh giá chất lượng giáo dục; sách giáo khoa giáo dục phổ thông; đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; chuẩn bị các điều kiện bảo đảm và kinh phí thực hiện.

Tại buổi làm việc, thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn trình bày báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Theo đó, triển khai đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, hệ thống văn bản đã được ban hành tương đối bao quát toàn bộ các mặt, lĩnh vực để bảo đảm yêu cầu đổi mới. Công tác chỉ đạo của Chính phủ đối với Bộ GDĐT và các Bộ, ngành, địa phương đã cơ bản bao quát toàn diện các nội dung theo yêu cầu đổi mới; bảo đảm sự sâu sát và kịp thời trong chỉ đạo triến khai và giải quyết các khó khăn, vướng mắc.

Ban hành Chương trình giáo dục phổ thông 2018 phù hợp với định hướng và yêu cầu đối mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết 29 của Đảng và Nghị quyết 88 của Quốc hội.

Thực hiện xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa theo Nghị quyết 88 và Nghị quyết 122 của Quốc hội đã đạt được thành công bước đầu, bảo đảm đủ sách giáo khoa triển khai chương trình mới theo đúng lộ trình quy định tại Nghị quyết 51.

Việc chuẩn bị các điều kiện về đội ngũ nhà giáo và cơ sở vật chất để triển khai thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới tại các địa phương đáp ứng được phần quan trọng của yêu cầu khai chương trình, sách giáo khoa mới.

Các nhà trường đã phát huy tính chủ động, linh hoạt trong việc triến khai thực hiện chương trình mới; đội ngũ giáo viên đã thực hiện hiệu quả các phương pháp, hình thức tổ chức dạy học, đổi mới kiểm tra, đánh giá nhằm phát triến năng lực, phấm chất học sinh; việc tổ chức quản lí đã chuyến dần theo hướng quản trị nhà trường.

Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã được triển khai đối với lớp 1, lớp 2, lớp 3, lóp 6, lớp 7 và lớp 10 rộng khắp 63 tỉnh, thành phố trên cả nước, đồng bộ ở tất cả các địa phương, vùng, miền, không có bất kì cơ sở giáo dục nào chưa được triển khai thực hiện. Tuy việc triển khai thực hiện chương trình, sách giáo khoa mới còn có sự khác nhau giữa các địa phương, cơ sở giáo dục, nhưng về cơ bản đã đáp ứng mục tiêu và yêu cầu đổi mới.

Báo cáo cũng chỉ ra những tồn tại, hạn chế; nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế. Đồng thời làm rõ trách nhiệm của Chính phủ, các Bộ, cơ quan Trung ương, địa phương trong việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông; cũng như các giải pháp trong thời gian tới và đề xuất, kiến nghị với Quốc hội, Ban Tuyên giáo Trung ương.

Thay mặt Đoàn giám sát, Chủ nhiệm Uỷ ban Văn  hoá, Giáo dục của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày báo cáo về một số vấn đề cần lưu ý qua giám sát “việc thực hiện Nghị quyết số 88/2014/QH13 và Nghị quyết số 51/2017/QH14 của Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông”; các thành viên Đoàn giám sát cũng trao đổi, đặt các câu hỏi với Chính phủ và các Bộ, ngành. Đại diện một số Bộ, ngành đã làm rõ một số vấn đề Đoàn giám sát nêu.

Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà bày tỏ sự đồng tình với các số liệu, kết quả, đánh giá, nhận định mà Đoàn giám sát của Quốc hội đã nêu. Theo Phó Thủ tướng, Đoàn giám sát đã làm việc toàn diện, cụ thể, các số liệu thận trọng, những nhóm nội dung đặt ra đều là những vấn đề nổi bật trong triển khai đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Phó Thủ tướng đề nghị các Bộ, ngành nghiêm túc nghiên cứu, làm rõ nguyên nhân của những việc đã thành công, chưa thành công, đặc biệt là nguyên nhân chủ quan. Trong quá trình hoàn thiện báo cáo gửi Đoàn giám sát, Chính phủ sẽ cùng các Bộ, ngành làm rõ hơn các câu hỏi đặt ra.

Kết luận buổi làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn ghi nhận, đánh giá cao công tác chuẩn bị báo cáo, giải trình của Chính phủ và các Bộ liên quan về công tác lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông theo tinh thần của Nghị quyết số 88 và Nghị quyết số 51. Nội dung báo cáo, giải trình của các bộ, ngành cơ bản đáp ứng yêu cầu Đoàn giám sát đặt ra.

Qua nghiên cứu báo cáo và nghe giải trình, Phó Chủ tịch Thưởng trực Quốc hội cho biết: Đoàn giám sát nhận thấy, trong bối cảnh còn nhiều khó khăn, thách thức, Chính phủ, các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố và toàn ngành giáo dục đã nỗ lực triển khai thực hiện, đạt được những kết quả tích cực.

Hệ thống văn bản lãnh đạo, chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện đã được ban hành tương đối toàn diện, bao quát những vấn đề cốt lõi, cần thiết nhất theo yêu cầu đổi mới. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được xây dựng công phu, nghiêm túc, dựa trên cơ sở chính trị, lý luận, khoa học và thực tiễn, có tính kế thừa và phát triển.

Việc đổi mới phương pháp dạy học, thi, kiểm tra đánh giá chất lượng giáo dục được triển khai rộng rãi; công tác bồi dưỡng, tập huấn đội ngũ giáo viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục được quan tâm; có nhiều cố gắng trong việc biên soạn, phê duyệt,phát hành sách giáo khoa, tài liệu giáo dục; việc đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tiếp tục được quan tâm…

Đối với ý kiến của Đoàn giám sát và đại diện các cơ quan, bộ, ngành trao đổi tại cuộc làm việc, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ để hoàn thiện báo cáo giải trình, bổ sung gửi Đoàn giám sát; trong đó làm rõ thêm những kết quả đạt được, hạn chế, tồn tại, nguyên nhân và trách nhiệm của từng cơ quan, tổ chức liên quan; cung cấp thêm những mô hình tốt, những cách làm hiệu quả trong triển khai thực hiện.

Để bảo đảm tiếp tục triển khai hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2018,  Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Chính phủ quan tâm một số nội dung, nhiệm vụ trọng tâm.

Trong đó, đề nghị Chính phủ tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo và kiểm tra việc phối hợp triển khai thực hiện của các Bộ, các địa phương; rà soát cơ chế, chính sách, hoàn thiện văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tạo sự thống nhất về nhận thức, hành động trong toàn ngành, sự đồng thuận của phụ huynh, học sinh và xã hội về việc triển khai Chương trình. Tăng cường đổi mới quản trị, quản lý nhà trường; đổi mới phương pháp dạy học và đánh giá chất lượng giáo dục. Tổ chức sơ kết đánh giá, nhân rộng mô hình tốt, cách làm hay trong thực hiện Nghị quyết.

Về đội ngũ nhà giáo - đây là yếu tố then chốt bảo đảm cho sự thành công của việc triển khai Chương trình giáo dục phổ thông mới, do đó đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ liên quan rà soát, đánh giá toàn diện về cơ cấu, thực trạng, nhu cầu phát triển đội ngũ giáo viên trong thời gian tới và có giải pháp phù hợp, kịp thời để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên và nguồn tuyển giáo viên; tăng cường đào tạo, bồi dưỡng giáo viên đáp ứng yêu cầu Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Đề nghị Chính phủ quan tâm chỉ đạo rà soát, đánh giá thực trạng và dự báo nhu cầu về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học; có giải pháp giúp các địa phương tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức triển khai thực hiện.

Đề nghị Chính phủ tiếp tục ưu tiên, thực hiện nghiêm việc bố trí ngân sách cho giáo dục, đào tạo theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước ở trung ương và các địa phương; bố trí đầy đủ kinh phí triển khai Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Sử dụng hiệu quả các nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, nhất là nguồn vốn từ các Chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, đề án, dự án đã được phê duyệt. Ưu tiên hỗ trợ kinh phí cho các địa phương khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Nghiên cứu sửa đổi, bổ sung chính sách xã hội hóa, nhất là việc huy động thêm các nguồn lực hợp pháp đầu tư cho giáo dục và đào tạo nói chung, giáo dục phổ thông nói riêng.

Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện đổi mới chương trình, sách giáo khoa; phát huy vai trò giám sát, phản biện của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, trong đánh giá hiệu quả việc triển khai thực hiện, kịp thời chỉ ra những khó khăn, vướng mắc, bất cập để kiến nghị các cấp có thẩm quyền giải quyết.

“Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo nói chung, giáo dục phổ thông nói riêng là chủ trương lớn, nhất quán của Đảng và Nhà nước, là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị. Để đạt mục tiêu đó cần giám sát, đánh giá tình hình triển khai thực hiện; đề xuất giải pháp để khắc phục kịp thời những khó khăn, vướng mắc, tổ chức thực hiện thành công chủ trương quan trọng này của Đảng, Nhà nước”, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh.

Trung tâm Truyền thông và Sự kiện