Hà Nội: Khó xử lý tình trạng đốt rơm rạ tại các huyện ngoại thành

Trước thực trạng đốt rơm rạ vẫn tràn lan sau mỗi vụ gặt, Thành phố Hà Nội đã đưa ra nhiều Chỉ thị, cũng như giải pháp để xử lý triệt để vấn nạn trên, tuy nhiên, vẫn chưa mang lại hiệu quả.

Khó đủ đường

Theo kết quả kiểm tra đột xuất từ ngày 9 - 11/6 của tổ công tác liên ngành Hà Nội (Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Hà Nội, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Công an TP Hà Nội….), tại hầu hết các địa phương, tình trạng đốt rơm rạ đã giảm nhiều so với các năm trước. Tuy nhiên, hoạt động này vẫn xảy ra với quy mô nhỏ lẻ và UBND các xã chưa có biện pháp xử lý.

Điển hình như tại huyện Thanh Oai, với tổng diện tích gieo trồng lúa mùa vụ trên địa bàn huyện khá lớn 6.470ha, tương đương 38.820 tấn rơm, rạ thải bỏ. Tình trạng đốt rơm rạ trên cánh đồng chỉ còn khoảng 1%.

Tại huyện Ứng Hòa, vụ Xuân năm 2021, tổng số rơm rạ phát sinh sau thu hoạch là 45.980 tấn đã được xử lý bằng các phương pháp như thu gom làm thức ăn gia súc, trồng nấm, tận dụng trồng rau màu chiếm 31%; biện pháp khác (để rơm rạ tại ruộng tự phân hủy…) 58%; đốt còn 11%. Trong khi đó, tại huyện Ba Vì, khối lượng rơm, rạ đốt sau thu hoạch giảm 5 - 10% so với những năm trước.

Huyện Thanh Oai còn một số xã tái diễn tình trạng đốt rơm, rạ

Bà Vũ Thị Oanh - Phụ trách phòng TN&MT huyện Ứng Hòa cho biết, thực hiện Chỉ thị số 15/2020/CT-UBND thành phố, địa phương đã áp dụng nhiều giải pháp, hành động cụ thể, thiết thực phấn đấu đến ngày 1/1/2021 không còn hoạt động đốt rơm rạ. Tuy nhiên, do diện tích các thửa ruộng còn nhỏ, khi thu hoạch sử dụng cơ giới nên việc thu gom rơm, rạ sau thu hoạch rất khó khăn. Người dân ít quan tâm đến việc sử dụng phân hữu cơ, phân vi sinh để cải tạo đất.

"Mặc dù, UBND huyện đã hỗ trợ một phần kinh phí cho người dân để mua chế phẩm sinh học xử lý rơm rạ, nhưng sau khi hết hỗ trợ, người dân không tiếp tục chi trả nguồn kinh phí để mua, trong khi việc phát triển các ngành chăn nuôi để tận dụng rơm rạ làm thức ăn gia súc hoặc trồng nấm còn ít", bà Oanh chia sẻ.

Còn theo ông Dư Văn Dũng, Phó phòng TN&MT huyện Thanh Oai, trên địa bàn huyện vẫn còn một số xã tái diễn tình trạng đốt rơm rạ nhỏ lẻ, bên cạnh nguyên nhân do người dân không hợp tác trong việc hoàn đối ứng hoặc tự mua chế phẩm sinh học, giá thành chế phẩm xử lý cao, một trong những nguyên nhân phải kể đến là chế tài xử phạt vi phạm hành chính về đốt rơm rạ tại ruộng chưa rõ ràng, điều này gây khó khăn cho địa phương trong việc tiến hành xử lý hành vi trên.

Tăng cường vận động, hỗ trợ người dân

Để tình trạng đốt rơm rạ không còn tái diễn, các địa phương đã và đang tăng cường công tác tuyên truyền về tác hại đối với sức khỏe, môi trường sống của hành vi này. Qua đó, vận động người dân loại bỏ thói quen đốt rơm rạ tại đồng ruộng, áp dụng các biện pháp xử lý an toàn, hợp vệ sinh, mang lại hiệu quả kinh tế.

Đốt rơm rạ là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường không khí

Theo bà Vũ Thị Oanh, ngoài việc vận động người dân, UBND huyện đã nghiêm túc phê bình trách nhiệm của Chủ tịch UBND các xã vẫn để tái diễn tình trạng đốt rơm rạ, đồng thời, yêu cầu Chủ tịch UBND các xã khẩn trương kiểm tra, xử lý và đây cũng là một trong những tiêu chí đánh giá thi đua cuối năm.

Bên cạnh đó, để khắc phục những khó khan, vướng mắc thực tại, UBND các huyện đã đưa ra kiến nghị UBND TP. Hà Nội và các đơn vị có liên quan có hướng dẫn cụ thể chế tài xử lý với hành vi đốt rơm rạ, tăng cường đoàn kiểm tra liên ngành của thành phố phối hợp với các huyện. Đồng thời, hỗ trợ 100% kinh phí mua chế phẩm xử lý rơm tạ, mua máy cuốn ép rơm, giới thiệu mô hình thu gom rơm rạ sau thu hoạch phù hợp với điều kiện của từng huyện để ứng dụng, triển khai. Cùng với đó, định hướng, khuyến khích phát triển các ngành nghề sản xuất nông nghiệp tận dụng rơm rạ trong sản xuất…

Sau khi nghe ý kiến của các địa phương, đại diện Tổ công tác yêu cầu, thời gian tới, các huyện cần tăng cường nhiệm vụ thanh, kiểm tra không để tình trạng đốt rơm rạ, phụ phẩm diễn ra trên địa bàn. Định kỳ tháng 5 và tháng 10 hằng năm, UBND huyện tổng hợp kết quả thực hiện Chỉ thị 15/CT-UBND gửi Sở TN&MT để báo cáo UBND TP.

Ngày 9/6/2021, Thứ trưởng Bộ TN&MT  Võ Tuấn Nhân ký ban hành Công văn 3115/BTNMT-TCMT về việc tăng cường triển khai thực hiện các biện pháp kiểm soát ô nhiễm không khí tại các tỉnh, thành phố đồng bằng sông Hồng. Trong đó, yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố chỉ đạo Sở TN&MT, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Thông tin Truyền thông, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy ban nhân dân các quận, huyện, thị xã tổ chức tuyên truyền, vận động không để người dân đốt rác thải tự phát, đốt rơm rạ và phụ phẩm nông nghiệp sau thu hoạch vụ mùa. 

Trần Tuyên