Hội chứng Guillain - Barre là gì? Có nguy hiểm không?

Hội chứng Guillain – Barre là gì?

 Hình minh họa

Hội chứng Guillain - Barre là một rối loạn hiếm gặp, trong đó hệ miễn dịch tự tấn công vào các dây thần kinh của cơ thể. Yếu cơ và dị cảm các đầu chi thường là những triệu chứng xuất hiện đầu tiên.

Các triệu chứng trên nhanh chóng lan rộng, thậm chí làm tê liệt toàn bộ cơ thể. Ở thể nặng nhất hội chứng Guillain - Barre là một tình trạng cấp cứu. Bệnh nhân mắc hội chứng Guillain - Barre cần nhập viện để điều trị.

Nguyên nhân chính xác gây ra hội chứng Guillain - Barre chưa được biết rõ, nhưng nó thường khởi phát sau một nhiễm khuẩn chẳng hạn như nhiễm khuẩn đường hô hấp hoặc viêm dạ dày ruột do virus.

Hiện giờ chưa có biện pháp điều trị hoàn toàn đối với hội chứng Guillain - Barre, nhưng những điều trị đang áp dụng hiện nay giúp giảm nhẹ triệu chứng và rút ngắn thời gian bị bệnh. Đa số bệnh nhân sẽ hồi phục sau khi mắc hội chứng Guillain - Barre, tuy nhiên một số người sẽ bị di chứng, chẳng hạn như yếu cơ, tê bì, mệt mỏi.

Triệu chứng và dấu hiệu của hội chứng Guillain-Barre

Hội chứng Guillain - Barre thường bắt đầu với dị cảm và yếu cơ từ bàn chân, cẳng chân lan lên thân người và cánh tay, tuy nhiên khoảng gần một nửa số bệnh nhân lại biểu hiện triệu chứng từ cánh tay hoặc là vùng mặt. Khi hội chứng Guillain - Barre tiến triển, yếu cơ có thể nặng lên dẫn tới liệt

Các triệu chứng có thể xuất hiện rất nhanh bao gồm yếu cơ, ngứa ran ở chân và thường lan ra cánh tay hoặc phần thân trên. Ngoài ra còn có những triệu chứng khác như:

• Tay và chân mất phản xạ;
• Tay và chân ngứa ran hoặc tê;
• Đau các cơ;
• Không thể di chuyển hoặc vận động một cách thoải mái;
• Tụt huyết áp;
• Nhịp tim bất thường;
• Mờ mắt hoặc bị chứng song thị (nhìn thấy 2 ảnh của cùng 1 vật);
• Khó thở;
• Khó nuốt.

Có thể có các triệu chứng và dấu hiệu khác không được đề cập. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào về các dấu hiệu bệnh, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Các triệu chứng của bệnh nhân mắc hội chứng Guillain - Barre thường tiến triển đến mức tối đa trong vòng từ hai tới bốn tuần sau khi xuất hiện.

Phân loại hội chứng Guillain – Barre

Hình minh họa

Hội chứng Guillain - Barre không phải là một rối loạn đơn dạng, mà là một tập hợp các dạng khác nhau, bao gồm:

• Bệnh lý viêm đa dây thần kinh hủy myelin cấp tính (Acute inflammatory demyelinating polyradiculoneuropathy - AIDP): là dạng hay gặp nhất, với biểu hiện là yếu cơ bắt đầu từ phần dưới cơ thể sau đó lan lên trên.
• Hội chứng Miller Fisher (Miller Fisher syndrome - MFS): liệt bắt đầu xuất hiện từ mắt, có thể xuất hiện biểu hiện đi không vững.
• Bệnh lý sợi trục thần kinh vận động cấp (acute motor axonal neuropathy - AMAN) và bệnh lý sợi trục thần kinh vận động - cảm giác cấp (acute motor-sensory axonal neuropathy - AMSAN).

Khi nào cần gặp bác sĩ điều trị?

Nên gọi bác sĩ hoặc đến bệnh viện nếu bạn bị ngứa ran ở chân hoặc tay và có dấu hiệu lan ra chỗ khác. Ngoài ra, bạn cũng nên cho bác sĩ biết nếu bạn có các triệu chứng khác như bị yếu cơ hoặc khó thở

Hội chứng này cần được nhập viện ngay vì các triệu chứng của nó sẽ tiến triển nghiêm trọng hơn trong thời gian rất ngắn. Cơ địa và tình trạng bệnh lý có thể khác nhau ở nhiều người. Hãy luôn thảo luận với bác sĩ để được chỉ định phương pháp chẩn đoán, điều trị và xử lý tốt nhất dành cho bạn.

Nguyên nhân gây ra hội chứng Guillain-Barre

Hình minh họa

Nguyên nhân gây ra hội chứng Guillain - Barre hiện chưa được rõ. Thường hội chứng Guillain - Barre xuất hiện sau vài ngày hoặc vài tuần từ khi bị một đợt nhiễm khuẩn hô hấp hoặc tiêu hóa, hiếm gặp hơn là sau phẫu thuật hoặc tiêm chủng. Gần đây có một vài báo cáo về việc hội chứng Guillain - Barre xuất hiện sau khi nhiễm virus zika.

Các yếu tố nguy cơ của hội chứng Guillain - Barre là:

• Nam giới, trẻ tuổi.
• Nhiễm vi khuẩn campylobacter (hay gặp nhất).
• Nhiễm virus: cúm, cytomegalo, Epstein - Barr, zika, viêm gan (A, B, C, E), HIV.
• Nhiễm vi khuẩn Mycoplasma pneumonia.
• Phẫu thuật.
• Bệnh Hodgkin.
• Tiêm phòng vaccine (hiếm gặp).

Những phương pháp nào dùng để điều trị hội chứng Guillain-Barre?

Phương pháp điều trị hội chứng viêm đa rễ dây thần kinh mất myelin cấp chủ yếu là ngăn ngừa các biến chứng, giảm các triệu chứng và đẩy nhanh tiến độ phục hồi. Trong giai đoạn đầu của bệnh, bác sĩ sẽ dùng liệu pháp tách kháng thể khỏi huyết tương và dùng immunoglobulin liều cao để điều trị.

• Ở liệu pháp tách kháng thể khỏi huyết tương, các tế bào hồng cầu và bạch cầu sẽ được tách ra khỏi huyết tương. Sau đó, các tế bào máu không có huyết tương sẽ được đưa trở lại vào trong cơ thể.
• Ở liệu pháp dùng immunoglobulin liều cao, bác sĩ tiêm protein (chất hệ miễn dịch thường sử dụng để tấn công các loài sinh vật) vào tĩnh mạch với số lượng nhỏ.

Ngoài ra, bạn còn có thể được điều trị qua các phương pháp sau:

• Sử dụng thuốc làm loãng máu;
• Sử dụng máy thở hoặc các thiết bị hỗ trợ đường hô hấp;
• Sử dụng thuốc giảm đau;
• Tập vật lý trị liệu.

Bác sĩ chẩn đoán dựa trên tiền sử bệnh và khám lâm sàng. Bác sĩ có thể cần các xét nghiệm để loại trừ các bệnh khác. Các xét nghiệm này bao gồm đo điện cơ (EMG), chọc ống sống thắt lưng (lấy dịch tủy sống), các xét nghiệm hô hấp và xét nghiệm máu

Những biến chứng có thể xảy ra khi mắc hội chứng Guillain – Barre?

Hội chứng Guillain - Barre tác động lên các dây thần kinh, do đó có thể gây ra các biến chứng sau:

• Khó thở: yếu hoặc liệt cơ có thể lan tới các cơ hô hấp và đe dọa tính mạng bệnh nhân. Có tới 30% số bệnh nhân mắc hội chứng Guillain - Barre cần thở máy trong quá trình nằm viện điều trị.
• Di chứng mất cảm giác hoặc dị cảm: đa số bệnh nhân sẽ hồi phục hoàn toàn hoặc chỉ bị di chứng nhẹ (yếu cơ, mất cảm giác, dị cảm).
• Vấn đề tim mạch: huyết áp dao động và rối loạn nhịp tim thường hay xuất hiện trong hội chứng Guillain - Barre.
• Đau: một nửa số bệnh nhân mắc hội chứng Guillain - Barre bị đau thần kinh mức độ nặng, nhưng có đáp ứng với thuốc giảm đau.
• Rối loạn hoạt động bàng quang, đại tràng: táo bón, bí tiểu có thể gặp trong hội chứng Guillain - Barre.
• Huyết khối: những bệnh nhân bị liệt hoàn toàn do hội chứng Guillain - Barre đối mặt với nguy cơ xuất hiện huyết khối.
• Loét do tì đè: bệnh nhân nằm lâu (vì liệt) dễ bị loét do tì đè. Thường xuyên thay đổi tư thế cho bệnh nhân để hạn chế biến chứng này.
• Tái phát: khoảng 3% bệnh nhân bị tái phát.

Dù hiếm, nhưng bệnh nhân vẫn có thể bị tử vong bởi hội chứng Guillain - Barre do hội chứng suy hô hấp và nhồi máu cơ tim.

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn hạn chế diễn tiến của hội chứng Guillain-Barre?

Những thói quen sinh hoạt và phong cách sống dưới đây sẽ giúp bạn hạn chế diễn tiến hội chứng Guillain-Barre:

• Tái khám đúng lịch hẹn để được theo dõi diễn tiến các triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe của bạn.
• Nghe theo hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý uống thuốc không được chỉ định hoặc tự ý bỏ thuốc trong toa được kê cho bạn.

Thanh Hà (tổng hợp)