Lạm dụng thuốc tránh thai và những hệ lụy

Thuốc tránh thai là gì?

Thuốc tránh thai là loại dược phẩm chứa hormone tổng hợp, thường là estrogen hoặc progesterone, có tác dụng kiểm soát các hoạt động của tử cung và buồng trứng nhằm ngăn ngừa quá trình thụ thai. Có hai dạng phổ biến:

- Thuốc tránh thai hàng ngày: Uống đều đặn mỗi ngày giúp duy trì nồng độ hormone ổn định trong cơ thể. Nếu dùng đúng cách, hiệu quả tránh thai có thể đạt trên 99%.

- Thuốc tránh thai khẩn cấp: Dùng sau khi quan hệ tình dục không an toàn thường trong vòng 72 giờ. Chỉ nên dùng trong các trường hợp bất đắc dĩ, không nên lạm dụng.

(Ảnh minh họa)

Những biến chứng âm thầm

Thuốc hoạt động thông qua ba cơ chế chính gồm ức chế rụng trứng, làm dịch nhầy cổ tử cung trở nên dày đặc khiến tinh trùng khó di chuyển, và làm mỏng niêm mạc tử cung để ngăn trứng đã thụ tinh làm tổ. 

Nhờ tác động đồng thời lên nhiều giai đoạn quan trọng, thuốc tránh thai mang lại hiệu quả ngừa thai rất cao nếu sử dụng đúng cách. Tuy nhiên, những biến đổi nội tiết này giống như con dao hai lưỡi, có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nếu không được kiểm soát một cách cẩn trọng.

- Rối loạn kinh nguyệt và nội tiết tố dẫn đến tình trạng kinh nguyệt không đều, rong kinh hoặc mất kinh kèm theo tăng tiết dịch hoặc đau tức ngực và những biến đổi tâm lý như thay đổi tâm trạng, dễ lo âu, trầm cảm.

- Thuốc tránh thai có chứa estrogen liều cao có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và hình thành cục máu đông. Những vấn đề như huyết khối tĩnh mạch sâu hay thuyên tắc phổi có nguy cơ cao hơn ở phụ nữ trên 35 tuổi, người hút thuốc hoặc có tiền sử bệnh tim mạch.

- Gây ảnh hưởng đến gan như u gan lành tính hoặc tăng men gan. Trường hợp nghiêm trọng có thể dẫn đến ung thư biểu mô tế bào gan.

- Tác động xấu đến hệ tiêu hóa, đường ruột dẫn đến tăng cân, giữ nước và tăng mỡ máu.

- Dùng thuốc tránh thai khẩn cấp quá thường xuyên có thể làm rối loạn rụng trứng, teo niêm mạc tử cung, ảnh hưởng đến khả năng thụ thai.

Thực tế ghi nhận không ít trường hợp gặp biến chứng nghiêm trọng do lạm dụng thuốc tránh thai và sử dụng sai cách. Nhiều ca đột quỵ, mang thai ngoài tử cung, buộc phải phẫu thuật cắt bỏ tử cung được xác định do lạm dụng thuốc tránh thai. Nguy hiểm hơn, thuốc có thể gây ảnh hưởng đến gan, tim mạch và gây suy giảm khả năng sinh sản nếu sử dụng trong thời gian dài.

Lạm dụng thuốc gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe sinh sản (Ảnh minh họa)

Nhiều lựa chọn thay thế để tránh thai an toàn

Để tránh thai hiệu quả và an toàn, các chuyên gia khuyến nghị phụ nữ nên lựa chọn phương pháp phù hợp với cơ địa, điều kiện sống và nhu cầu sinh sản. Ngoài thuốc, còn nhiều lựa chọn thay thế như bao cao su, vòng tránh thai, que cấy dưới da hoặc các biện pháp tự nhiên thường ít gây tác dụng phụ hơn nếu được sử dụng đúng cách. Bên cạnh đó, cần nâng cao nhận thức và giáo dục sức khỏe sinh sản, đặc biệt trong bối cảnh hiện nay khi nhiều người trẻ có xu hướng tiếp cận thông tin sai lệch từ mạng xã hội. 

Minh Châu (Tổng hợp)