Những điều cần biết về chấn thương dây chằng

Nguyên nhân chấn thương

– Nguyên nhân thường gặp nhất là chấn thương trong khi chơi thể thao (bóng đá, bóng chuyền, cầu lông, tennis…), kế đến là do tai nạn giao thông (va chạm xe máy, xe đạp, ô tô…) và do tai nạn sinh hoạt (ngã trượt chân cầu thang, trên sàn nhà…).

(Ảnh minh hoạ)

– Cơ chế chấn thương:

+ Chủ yếu là gián tiếp: thường do chấn thương trong khi chơi thể thao như chân bị xoắn vặn đột ngột trong khi đang chạy, bàn chân bị cố định đột ngột do sa chân xuống hố hoặc bị người khác dẫm vào (đá bóng) hoặc người chơi xoay người chuyển hướng quá nhanh (tennis), hoặc do nhảy cao rồi rơi xuống tiếp đất trong tư thế chân không thuận hoặc trụ chân không chuẩn (bóng chuyền, bóng rổ).

+ Cơ chế chấn thương trực tiếp: do va chạm trực tiếp vào vùng gối, hay gặp trong tình huống cản hay vào bóng (bóng đá) hoặc do tai nạn giao thông.

Triệu chứng lâm sàng

– Nhiều bệnh nhân có thể nghe hoặc cảm nhận thấy tiếng “rắc” ở gối ngay sau chấn thương, sau đó là đau và sưng nề khớp gối.

– Lỏng gối: một thời gian sau khi hết đau và sưng nề khớp gối, người bệnh có thể đi lại bình thường nhưng sẽ thấy lỏng gối, thể hiện bởi những triệu chứng như:

+ Cảm giác chân yếu hoặc không thật chân khi đi lại.

+ Không thể đi bộ nhanh được, nhất là trên mặt đường không bằng phẳng, thỉnh thoảng đang đi bị trẹo gối.

+ Đi lên đi xuống cầu thang khó khăn, cảm giác rất sợ khi phải đặt chân bị chấn thương xuống trước.

+ Nếu cố gắng chơi thể thao trở lại, người bệnh không thể hoặc rất khó để trụ bên chân chấn thương, không thể chạy nhanh hoặc chạy theo hình chữ chi, đôi khi đang chạy người bệnh tự ngã mặc dù không có va chạm.

– Teo cơ: đùi bên chấn thương nhỏ dần do teo cơ, nhất là mặt trước do teo cơ tứ đầu đùi, đây là hậu quả của đau, lỏng gối nên người bệnh không vận động chân bị chấn thương, khi đi lại chủ yếu tỳ đè bên chân lành, dẫn đến cơ đùi càng ngày teo và chân càng yếu.

– Khi bác sĩ khám sẽ thấy một số nghiệm pháp điển hình cho đứt dây chằng chéo trước khớp gối như:

+ Dấu hiệu ngăn kéo trước.

+ Dấu hiệu Lachman.

+ Dấu hiệu Pivot shift.

Chẩn đoán hình ảnh

– X-quang thông thường: thường không thấy gì đặc biệt trừ một số trường hợp có hình ảnh bong điểm bám dây chằng hoặc mảnh sụn vỡ trong khớp.

– Cộng hưởng từ (MRI): hình ảnh mất tín hiệu, mất liên tục của dây chằng chéo, phù nề đầu dưới xương đùi, đầu trên xương chày, tụ dịch trong khớp gối hoặc các tổn thương kèm theo (nếu có) của sụn chêm, dây chằng chéo sau…

Biến chứng

Đứt dây chằng chéo để lâu, người bệnh không thể thực hiện được các động tác phức tạp trong sinh hoạt cũng như các hoạt động thể dục thể thao, suy giảm chất lượng cuộc sống

Khi người bệnh bị đứt dây chằng gối kéo dài, khớp gối bị hạn chế cử động khiến cơ đùi bị teo.

Mâm chày sẽ bị lệch ra trước so với xương đùi, khiến cho khớp gối bị mất vững, người bệnh đi lại khó khăn nếu dây chằng chéo đầu gối bị đứt.

Khớp gối mất vững khiến cho mâm chày trượt ra trước so với lồi cầu đùi khiến cho sụn chêm bị kẹt giữa 2 xương bị rách. Sụn chêm sẽ càng bị rách rộng thêm nếu hiện tượng này cứ lặp đi lặp lại.

Đứt dây chằng chéo đầu gối khiến cho khớp gối bị thay đổi động học khiến cho phân phối lực của lồi cầu xương đùi xuống mâm chày thay đổi bất thường dẫn đến sụn khớp bị tổn thương. Hệ quả là khớp gối bị thoái hóa.

Điều trị

Người bệnh nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được khám và tư vấn, tránh tự điều trị bằng các phương pháp như: đắp lá, bẻ gối,…..

Chỉ định phẫu thuật khi người bệnh có nhu cầu vận động khớp gối, tránh các nguy cơ thoái hóa khớp sau này

Có nhiều phương pháp phẫu thuật đã được ứng dụng trong phẫu thuật điều trị đứt dây chằng chéo, trong đó phương pháp phẫu thuật nội soi với các ưu điểm: vết mổ nhỏ, giúp phẫu thuật viên quan sát được toàn bộ các thành phần trong khớp gối, ít đau sau mổ,… đã trở thành phương pháp được lựa chọn trong hầu hết các trường hợp tổn thương dây chằng chéo. 

Theo Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức