Tăng cường thực hiện Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” trong tình hình mới

Sau 10 năm triển khai thực hiện, Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” (sau đây gọi là Cuộc vận động) đã đạt được những kết quả quan trọng, phát huy được mạnh mẽ lòng yêu nước, xây dựng văn hóa tiêu dùng của người Việt Nam, thúc đẩy sản xuất trong nước phát triển. Cuộc vận động đã được Ban Bí thư xác định là một trong những giải pháp cần thiết, quan trọng thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Cuộc vận động là một chủ trương đúng đắn, có ý nghĩa sâu sắc, góp phần quan trọng ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm nhu cầu tiêu dùng, an sinh xã hội và sự phát triển nhanh, bền vững của đất nước trong thời gian qua. Thị phần tiêu dùng hàng hóa, dịch vụ do người Việt Nam sản xuất được nâng lên, hỗ trợ tích cực phát triển thị trường nội địa theo hướng bền vững.

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc triển khai thực hiện Cuộc vận động trong thời gian qua vẫn còn những hạn chế như: các hoạt động thông tin tuyên truyền vẫn chưa đi vào chiều sâu; công tác rà soát, sửa đổi bổ sung các cơ chế, chính sách, pháp luật để thúc đẩy người Việt Nam dùng hàng Việt Nam còn chậm; chất lượng, mẫu mã và giá cả của nhiều hàng hóa Việt Nam chưa hấp dẫn người tiêu dùng; còn tình trạng hàng giả, kém chất lượng, không bảo đảm an toàn gây ảnh hưởng tiêu cực tới đời sống người dân, hoạt động sản xuất, kinh doanh trong nước,…

(Ảnh minh họa)

Để triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 19 tháng 5 năm 2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” trong tình hình mới và khắc phục những hạn chế nêu trên để tăng cường thực hiện Cuộc vận động trong thời gian tới trong bối cảnh đất nước tiếp tục hội nhập sâu rộng với nền kinh tế thế giới, cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư đang diễn ra mạnh mẽ và đặc biệt là những tác động, ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 đối với nền kinh tế, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan trực thuộc Chính phủ, các cơ quan khác ở trung ương, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương:

Quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 19 tháng 5 năm 2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” trong tình hình mới.

Các Bộ, ngành, địa phương liên quan

Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động để người tiêu dùng trong và ngoài nước biết, hiểu, đánh giá đúng về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, khả năng sản xuất, kinh doanh; tiếp tục thực hiện các giải pháp thích hợp để khuyến khích, định hướng tiêu dùng và vận động nhân dân tích cực sử dụng hàng Việt Nam.

Đa dạng hóa các hoạt động tuyên truyền về Cuộc vận động bằng nhiều hình thức, nội dung phù hợp tới các cơ quan, đơn vị và tổ chức chính trị - xã hội, nhằm khuyến khích và ưu tiên thực hiện mua hàng Việt Nam khi có nhu cầu mua sắm bằng nguồn kinh phí thuộc ngân sách nhà nước.

Tiếp tục tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp Việt Nam nhận thức rõ vai trò, lợi ích và hiệu quả của việc tham gia Cuộc vận động, trách nhiệm nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh của sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ; thực hiện các cam kết bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng; từng bước xây dựng, bảo vệ và phát triển thương hiệu cho các sản phẩm, hàng hóa Việt Nam không chỉ tại thị trường trong nước mà còn từng bước vươn ra thị trường khu vực và thế giới; vận động các doanh nghiệp, người sản xuất, kinh doanh trong nước khi thực hiện các dự án, công trình thì ưu tiên mua sắm, sử dụng máy móc, thiết bị, vật tư, nguyên liệu trong nước đã sản xuất được và dịch vụ trong nước bảo đảm chất lượng.

Công bố thường xuyên, kịp thời danh mục quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn quốc gia mới ban hành; thông tin chính thức về diễn biến thị trường, giá cả các mặt hàng thiết yếu, nhất là hàng hóa sản xuất trong nước trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Rà soát các chính sách, đẩy mạnh công tác hỗ trợ doanh nghiệp trong các hoạt động xúc tiến thương mại, kích thích tiêu dùng hàng Việt Nam; thiết lập các kênh phân phối hàng hóa, phát triển thị trường nội địa; ứng dụng thương mại điện tử trong công tác mở rộng thị trường trong và ngoài nước; kiểm tra, kiểm soát thị trường; tăng cường các hoạt động bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Nhiệm vụ cụ thể của các bộ, ngành

Bộ Công Thương

Tổ chức triển khai hiệu quả Chiến lược phát triển thương mại trong nước giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 theo Quyết định số 1163/QĐ-TTg ngày 13 tháng 7 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ và Đề án Phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” giai đoạn 2021 - 2025 theo Quyết định số 386/QĐ-TTg ngày 17 tháng 3 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Thực hiện hiệu quả các chương trình, đề án để đẩy mạnh xúc tiến thương mại, phát triển công nghiệp hỗ trợ, tăng cường ứng dụng khoa học, công nghệ để nâng cao năng suất, năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp Việt Nam; hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam chuyển đổi số thông qua ứng dụng thương mại điện tử để mở rộng thị trường bằng các kênh phân phối hiện đại, kết hợp với thanh toán điện tử và giao vận hiện đại; hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa tham gia vào chuỗi phân phối sản phẩm trong nước và nước ngoài; hỗ trợ xây dựng thương hiệu quốc gia cho các sản phẩm hàng hóa, dịch vụ Việt Nam chất lượng cao, được người tiêu dùng tin cậy, phù hợp với các cam kết quốc tế và các Hiệp định Thương mại tự do thế hệ mới; đẩy mạnh lưu thông và triển khai đồng bộ, linh hoạt các giải pháp kích thích tiêu dùng hàng Việt Nam; có cơ chế điều tiết, lưu thông phân phối hàng hóa, nhằm bảo đảm cung ứng nguồn hàng thiết yếu phục vụ nhu cầu người dân trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19.

Nghiên cứu, đề xuất chính sách nhằm phát triển phù hợp các loại hình kết cấu hạ tầng thương mại, kết hợp hài hoà giữa hạ tầng thương mại truyền thống và hạ tầng thương mại hiện đại đối với hàng Việt Nam; tiếp tục triển khai hiệu quả các giải pháp, sáng kiến kết nối cung cầu; khuyến khích các địa phương, doanh nghiệp sản xuất và phân phối thiết lập hệ thống các điểm bán hàng Việt Nam bền vững với tên gọi “Tự hào hàng Việt Nam”, “Tinh hoa hàng Việt Nam”, đặc biệt tại các khu vực tập trung đông dân cư, khu công nghiệp, vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo.

Chủ trì, phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch xây dựng và triển khai các chương trình truyền thông phong phú, hấp dẫn về sản phẩm, hàng hoá của các doanh nghiệp Việt Nam, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, các cơ sở sản xuất tại các làng nghề, các hộ nông dân, hợp tác xã,… có cơ hội quảng bá sản phẩm, hàng hóa của mình trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành và các cơ quan có liên quan tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi kinh doanh hàng nhập lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và những hành vi gian lận thương mại.

Tiếp tục chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, cơ quan tổ chức tuyên truyền, phổ biến và thực thi chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Tiếp tục chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức truyền thông, xây dựng và triển khai các Chương trình “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam” trên môi trường trực tuyến (website: www.tuhaoviet.vn; www.tuhaohangviet.vn).

Cập nhật và công bố thường xuyên, kịp thời Danh mục máy móc, thiết bị, vật tư, nguyên liệu trong nước sản xuất được thuộc phạm vi, lĩnh vực Bộ Công Thương quản lý để phục vụ các tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng; thông tin chính thức về diễn biến thị trường, giá cả các mặt hàng thiết yếu, nhất là hàng hóa sản xuất trong nước trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Phối hợp với hiệp hội chức năng tổ chức các hoạt động phù hợp để khen thưởng, tôn vinh các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ Việt Nam có thương hiệu, có uy tín đã tích cực hưởng ứng, tham gia thực hiện Cuộc vận động.

Bộ Thông tin và Truyền thông

Chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Ban Chỉ đạo Trung ương Cuộc vận động và các cơ quan liên quan chỉ đạo các cơ quan truyền thông, báo chí triển khai xây dựng các chương trình thường kỳ, các chuyên mục để quảng bá về sản phẩm, hàng hóa Việt Nam; cung cấp thông tin kịp thời, chính xác, khách quan về tình hình thực hiện Cuộc vận động của các ngành, các cấp.

Phối hợp với Bộ Công Thương xây dựng và triển khai các chương trình truyền thông về sản phẩm, hàng hoá của các doanh nghiệp Việt Nam.

Chủ trì, phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan xây dựng Kế hoạch tăng cường và đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền về Cuộc vận động cho người Việt Nam ở nước ngoài.

Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức Chương trình “Sản phẩm và dịch vụ công nghệ Thông tin thương hiệu Việt (Make in Viet Nam)” hàng năm nhằm đẩy mạnh việc ưu tiên sử dụng sản phẩm và dịch vụ công nghệ thông tin thương hiệu Việt; hỗ trợ, tạo thị trường đầu tư, mua sắm các sản phẩm, dịch vụ công nghệ thông tin cho các doanh nghiệp Việt Nam góp phần xây dựng, bảo vệ và phát triển thương hiệu Việt về công nghệ thông tin.

Bộ Khoa học và Công nghệ

Tăng cường công tác khảo sát, kiểm tra đo lường, chất lượng nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi gian lận về đo lường, chất lượng, góp phần bảo đảm lợi ích chính đáng của doanh nghiệp cũng như của người tiêu dùng; bảo đảm kiểm soát ngăn ngừa hàng hoá nhập khẩu không đáp ứng yêu cầu về đo lường, chất lượng, có nguy cơ gây hại đến sức khỏe cộng đồng, môi trường, góp phần bình ổn thị trường trong nước.

Tăng cường phối hợp với Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban chỉ đạo 389) các cấp và các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ Công Thương trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Bộ Ngoại giao

Triển khai Quyết định số 1797/QĐ-TTg ngày 12 tháng 12 năm 2019 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Huy động người Việt Nam ở nước ngoài tham gia giới thiệu, tiêu thụ sản phẩm và phát triển các kênh phân phối hàng Việt Nam ở nước ngoài” giai đoạn 2020 - 2024.

Phối hợp với các đơn vị liên quan hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam nắm bắt thông tin và cơ hội xuất khẩu sang thị trường nước ngoài, nhất là các khu vực tập trung nhiều người Việt Nam ở nước ngoài sinh sống.

Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài tăng cường phối hợp, hỗ trợ các trung tâm xúc tiến thương mại của Bộ Công Thương tại địa bàn có đông người Việt Nam ở nước ngoài sinh sống.

Bộ Tài chính

Rà soát, đề xuất các giải pháp trình cấp có thẩm quyền phê duyệt nhằm đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp Việt Nam trong các chính sách tài chính, thuế,...

Hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về mua sắm tài sản, hàng hóa của các cơ quan, đơn vị từ nguồn ngân sách nhà nước, bảo đảm đáp ứng mục tiêu, yêu cầu của Cuộc vận động.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan đẩy mạnh các hoạt động giới thiệu quảng bá du lịch gắn với quảng bá các sản phẩm hàng hóa các vùng miền; kết hợp giới thiệu hàng hóa Việt Nam đến cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài thông qua các hoạt động, chương trình xúc tiến quảng bá du lịch.

Tiếp tục tổ chức phát động và hướng dẫn các địa phương, doanh nghiệp xây dựng chương trình, sản phẩm kích cầu du lịch nội địa “Người Việt Nam đi du lịch Việt Nam”, khuyến mại kết hợp mua sắm hàng hóa Việt Nam, nhất là các sản phẩm đặc thù, đặc trưng của vùng, miền, địa phương và sản phẩm thương hiệu quốc gia.

Hướng dẫn, khuyến khích sáng tác các tác phẩm văn học, nghệ thuật về Cuộc vận động nhằm đề cao và phát huy tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc của người Việt Nam.

Bộ Giáo dục và Đào tạo

Chỉ đạo các cơ sở giáo dục đào tạo tích cực hưởng ứng thực hiện Cuộc vận động, ưu tiên sử dụng hàng Việt Nam, góp phần xây dựng nét đẹp văn hóa của người Việt Nam trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế.

Đưa nội dung Cuộc vận động lồng ghép tích hợp vào chương trình giảng dạy chính khóa, qua hoạt động trải nghiệm, hoạt động giáo dục của bậc phổ thông và các hoạt động ngoài giờ lên lớp đối với các trường đại học, cao đẳng sư phạm, với nội dung, thời lượng, hình thức phù hợp với từng nhóm đối tượng.

Nghiên cứu xây dựng tài liệu tuyên truyền, giáo dục về Cuộc vận động cho học sinh, sinh viên của các bậc học; tăng cường tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về Cuộc vận động cho đội ngũ cán bộ quản lý, nhà giáo, người lao động và học sinh, sinh viên.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền tạo chuyển biến mạnh mẽ tới nhận thức và tâm lý người sản xuất, người tiêu dùng về ưu tiên sử dụng hàng nông, lâm, thủy sản trong nước; vận động các doanh nghiệp nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm nâng cao chất lượng, sức cạnh tranh của sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ; thực hiện các cam kết bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng; từng bước xây dựng, bảo vệ và phát triển thương hiệu cho nông sản Việt Nam không chỉ tại thị trường trong nước mà còn từng bước vươn ra thị trường khu vực và thế giới.

Chuyển đổi mô hình tăng trưởng, chuyển tư duy từ sản xuất nông nghiệp sang phát triển kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng nông nghiệp sinh thái, kinh tế tuần hoàn và thích ứng với biến đổi khí hậu; chuyển từ phát triển đơn ngành sang tích hợp đa ngành, từ đơn giá trị sang tích hợp đa giá trị, từ hỗ trợ đầu vào sang vừa hỗ trợ đầu vào sản xuất, vừa chú trọng hỗ trợ, kết nối đầu ra cho nông sản.

Chỉ đạo, hướng dẫn và kiểm tra, kiểm soát bảo đảm người sản xuất, chế biến nông sản, thực phẩm thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về vệ sinh, an toàn thực phẩm, thực hiện truy xuất nguồn gốc, xây dựng thương hiệu cho nông sản sản xuất trong nước, tạo lòng tin cho người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Thúc đẩy hoạt động xúc tiến thương mại, phát triển thị trường cho sản phẩm nông sản chủ lực và sản phẩm OCOP của các địa phương qua đó đưa sản phẩm đến tận tay người tiêu dùng gắn với thúc đẩy phát triển du lịch cộng đồng, xây dựng nông thôn văn minh hiện đại.

Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan để tổng hợp, cập nhật và công bố thường xuyên, kịp thời danh mục máy móc, thiết bị, phụ tùng thay thế, phương tiện vận tải chuyên dùng, nguyên liệu, vật tư, linh kiện, bán thành phẩm trong nước đã sản xuất được.

Chủ trì, theo dõi, đôn đốc, khuyến khích các chủ đầu tư, bên mời thầu trong việc thực hiện tăng cường sử dụng, vật tư, hàng hóa sản xuất trong nước trong công tác đấu thầu các dự án đầu tư phát triển và hoạt động mua sắm thường xuyên sử dụng vốn nhà nước.

Bộ Y tế

Xây dựng, rà soát, sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật hướng tới hoàn thiện hành lang pháp lý cho việc ưu tiên phát triển công nghiệp dược, ưu tiên sử dụng thuốc trong nước.

Tập trung triển khai có hiệu quả các nội dung Chương trình phát triển công nghiệp dược, dược liệu sản xuất trong nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 tại Quyết định số 376/QĐ-TTg ngày 17 tháng 3 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ.

Tổ chức các hoạt động xúc tiến đầu tư, xúc tiến thương mại nhằm thu hút đầu tư, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực Y tế để truyền thông, quảng bá và thu hút nguồn lực trong và ngoài nước đầu tư vào phát triển công nghiệp dược.

Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam

Xây dựng những giải pháp cần thiết và cụ thể để hướng dẫn doanh nghiệp nâng cao năng lực quản trị, điều hành doanh nghiệp, nâng cao tay nghề cho người lao động trong doanh nghiệp để nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ của doanh nghiệp Việt để làm cơ sở cho người tiêu dùng ưu tiên dùng hàng Việt Nam và cũng để sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ Việt Nam chinh phục được người Việt Nam và khách quốc tế.

Tiếp tục phát động, triển khai công tác tổ chức thực hiện phong trào “Hàng Việt Nam chinh phục người Việt Nam” theo Chỉ thị số 07/CT-TTg ngày 05 tháng 3 năm 2018 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục đẩy mạnh triển khai, thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2016 về hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp đến năm 2020 và Chỉ thị số 26/CT-TTg ngày 06 tháng 6 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ về tiếp tục triển khai hiệu quả Nghị quyết số 35/NQ-CP ngày 16 tháng 5 năm 2016 theo tinh thần Chính phủ đồng hành cùng doanh nghiệp trong năm 2018; gắn kết các hoạt động của phong trào “Hàng Việt Nam chinh phục người Việt Nam” với các nội dung Cuộc vận động.

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương quan tâm, bố trí kinh phí hoạt động của Ban Chỉ đạo Cuộc vận động trong dự toán kinh phí hàng năm của Mặt trận Tổ quốc tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, đồng thời có kế hoạch huy động các nguồn lực xã hội hóa để hưởng ứng các hoạt động của Cuộc vận động tại địa phương.

Tiến hành rà soát, lựa chọn các hàng hóa, sản phẩm đặc trưng, thế mạnh của địa phương để xây dựng và tổ chức thực hiện các chương trình quảng bá, giới thiệu; tăng cường giao lưu, kết nối cung cầu hàng hóa cấp vùng, miền.

Tiếp tục chỉ đạo và tổ chức thực hiện Cuộc vận động ở địa phương; gắn thực hiện Cuộc vận động với các chương trình, kế hoạch, nhiệm vụ phát triển kinh tế, chương trình bình ổn thị trường ở địa phương.

Tập trung rà soát, bãi bỏ và cắt giảm các thủ tục hành chính nhằm tạo điều kiện cho sản xuất, lưu thông phân phối hàng hóa và tiêu dùng; chú trọng xây dựng và ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp trên địa bàn phát triển sản xuất kinh doanh, hệ thống dịch vụ phân phối đưa hàng Việt Nam về nông thôn, vùng sâu, vùng xa để tạo điều kiện cho người tiêu dùng tiếp cận và lựa chọn mua sắm, sử dụng hàng hóa thương hiệu Việt Nam.

Nguyễn Trang