Tìm hiểu về vi khuẩn đường ruột

Proteobacteria và Actinobacteria chiếm ưu thế ở trẻ sơ sinh trong khi Firmicutes và Bacteroidetes chiếm ưu thế ở người lớn, chiếm tới 90% hệ vi sinh vật đường ruột. Trong khi có rất nhiều loại vi khuẩn, một số trong số này được biết đến nhiều hơn vì có lợi cho sức khỏe như Lactobacillus và Bifidobacterium bifidum trong khi những loại khác được biết đến là nguyên nhân gây bệnh như Helicobacter, Salmonella và E. coli.

(Ảnh minh họa)

Các vi khuẩn trong hệ tiêu hóa của chúng ta có nhiều vai trò tác động tích cực lên cơ thể. Như tổng hợp các chất dinh dưỡng cần thiết, bao gồm vitamin K, vitamin B12 và biotin;  hỗ trợ và tăng cường hệ thống miễn dịch; hỗ trợ phát triển sức khỏe đường tiêu hóa. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng sự cân bằng của hệ vi khuẩn trong đường ruột có ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta và khả năng nhạy cảm với một vài bệnh. Công việc chính của probiotics là duy trì sự cân bằng lành mạnh trong cơ thể chúng ta. Hãy coi đó là việc giữ cho cơ thể chúng ta ở trạng thái trung tính. Khi chúng ta bị bệnh, vi khuẩn xấu sẽ xâm nhập vào cơ thể và tăng số lượng. Điều này khiến cơ thể chúng ta mất thăng bằng. Vi khuẩn tốt có tác dụng chống lại vi khuẩn xấu và khôi phục sự cân bằng trong cơ thể, giúp chúng ta cảm thấy dễ chịu hơn. Vi khuẩn tốt giúp chúng ta khỏe mạnh bằng cách hỗ trợ chức năng miễn dịch và kiểm soát chứng viêm. Đặc biệt giúp hỗ trợ giảm các triệu chứng: tiêu chảy (tiêu chảy do dùng kháng sinh và do nhiễm trùng Clostridioides difficile (C. diff), táo bón, bệnh viêm ruột (IBD), hội chứng ruột kích thích (IBS), nhiễm trùng nấm men, nhiễm trùng đường tiết niệu, bệnh về nướu, không dung nạp lactose, bệnh chàm (viêm da dị ứng), nhiễm trùng đường hô hấp trên (nhiễm trùng tai, cảm lạnh thông thường, viêm xoang), nhiễm trùng huyết (đặc biệt ở trẻ sơ sinh).

Chúng ta có thể tăng lượng vi sinh tốt trong cơ thể thông qua thực phẩm, đồ uống và thực phẩm chức năng. Chúng ta có một số loại thực phẩm trong chế độ ăn hàng ngày có chứa probiotics. Thực phẩm lên men đặc biệt (ví dụ như sữa chua và dưa chua) là nơi chứa nhiều vi khuẩn tốt có lợi cho cơ thể chúng ta. Ngoài ra còn có các loại đồ uống lên men như kombucha (trà lên men) hoặc kefir (thức uống từ sữa lên men) đưa thêm men vi sinh vào chế độ ăn uống của chúng ta. Ngoài thực phẩm, chúng ta có thể bổ sung men vi sinh vào chế độ ăn uống của mình thông qua thực phẩm chức năng. Đây không phải là thuốc, vì vậy chúng không cần được Cục Quản lý Dược phẩm Liên bang (FDA) phê duyệt.

Một vài gợi ý về một số loại thực phẩm giàu probiotic mà chúng ta có thể thêm vào chế độ ăn uống của mình bao gồm: Sữa chua, Sữa bơ, Bánh mì chua, Phô mai que, Dưa chua lên men, Dưa cải chua, Kim chi, Súp miso,…. Mặc dù việc bổ sung các loại thực phẩm giàu probiotic vào chế độ ăn uống của chúng ta sẽ không gây hại, nhưng sự cân bằng vẫn là chìa khóa. Tuy nhiên, việc bổ sung quá nhiều chỉ một loại thực phẩm sẽ khiến cơ thể chúng ta không thể thu được lợi ích của các nhóm thực phẩm khác.

Bổ sung probiotic có thể được kết hợp với prebiotic. Prebiotics là những carbohydrate phức tạp nuôi các vi sinh vật trong ruột của chúng ta. Về cơ bản, prebiotics là “nguồn thức ăn” cho các vi khuẩn tốt. Chúng giúp nuôi các vi khuẩn tốt và giữ cho nó khỏe mạnh. Prebiotics bao gồm inulin, pectin và tinh bột kháng. Khi chúng ta có một chất bổ sung kết hợp probiotic và prebiotic, nó được gọi là synbiotic.

Bảo quản nào đối với men vi sinh. Một số chủng lợi khuẩn rất mong manh và cần được bảo vệ khỏi nhiệt, oxy, ánh sáng và độ ẩm. Các chế phẩm sinh học có thể bắt đầu phân hủy hoặc chết nếu chúng tiếp xúc với các nguyên tố này. Do đó, chúng ta có thể cần bảo quản men vi sinh trong tủ lạnh hoặc cất giữ ở một nơi cụ thể. Làm lạnh một số chủng lợi khuẩn nhất định đảm bảo rằng chúng vẫn còn tồn tại khi chúng ta sử dụng và vẫn cung cấp đầy đủ lợi ích của lợi khuẩn. Luôn đọc nhãn trên bất kỳ sản phẩm probiotic nào chúng ta mua để đảm bảo rằng chúng ta bảo quản đúng cách và sử dụng trước ngày hết hạn.

Probiotics thường được coi là an toàn. Tuy nhiên, có một số rủi ro liên quan đến các chất bổ sung. Chúng có thể gây ra các phản ứng dị ứng và cũng có thể gây khó chịu nhẹ ở dạ dày, tiêu chảy hoặc đầy hơi và chướng bụng trong vài ngày đầu sử dụng. Những rủi ro này sẽ tăng lên nếu chúng ta mắc một bệnh lý nào đó làm suy giảm hệ thống miễn dịch của chúng ta, vừa mới phẫu thuật hoặc mắc các bệnh lý nghiêm trọng cũng nên thận trọng khi cho trẻ sơ sinh ốm dậy dùng men vi sinh. Các loại thực phẩm như sữa chua và phô mai tươi thường là một phần của chế độ ăn uống cân bằng và có thể bổ sung vi khuẩn tốt mà không có nhiều rủi ro.

Hệ thực vật đường ruột có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh sức khỏe của chúng ta. Sự mất cân bằng của hệ vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh và không lành mạnh, còn được gọi là chứng rối loạn vi khuẩn đường ruột, có thể ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa thức ăn, chuyển hóa chất dinh dưỡng của cơ thể và cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính. Điều tốt nhất chúng ta có thể làm để duy trì đường ruột khỏe mạnh và cân nặng hợp lý là sống một lối sống lành mạnh. Bên cạnh việc ăn uống cân bằng với nhiều loại trái cây và rau quả, chúng ta nên tập thể dục thường xuyên, bỏ thuốc lá, kiểm soát căng thẳng và ngủ đủ giấc. Điều quan trọng nữa là tránh dùng các loại thuốc kháng sinh không cần thiết và dùng probiotic nếu bác sĩ cho rằng cần thiết. Tất cả những điều này sẽ có lợi cho sức khỏe tổng thể của chúng ta cũng như có một hệ tiêu hóa tốt.

CNDD. Nguyễn Thị Huyền

Khoa Dinh dưỡng- Bệnh viện TWQĐ 108Các vi khuẩn trong hệ tiêu hóa của chúng ta có nhiều vai trò tác động tích cực lên cơ thể. Như tổng hợp các chất dinh dưỡng cần thiết, bao gồm vitamin K, vitamin B12 và biotin;  hỗ trợ và tăng cường hệ thống miễn dịch; hỗ trợ phát triển sức khỏe đường tiêu hóa. Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng sự cân bằng của hệ vi khuẩn trong đường ruột có ảnh hưởng đến sức khỏe của chúng ta và khả năng nhạy cảm với một vài bệnh. Công việc chính của probiotics là duy trì sự cân bằng lành mạnh trong cơ thể chúng ta. Hãy coi đó là việc giữ cho cơ thể chúng ta ở trạng thái trung tính. Khi chúng ta bị bệnh, vi khuẩn xấu sẽ xâm nhập vào cơ thể và tăng số lượng. Điều này khiến cơ thể chúng ta mất thăng bằng. Vi khuẩn tốt có tác dụng chống lại vi khuẩn xấu và khôi phục sự cân bằng trong cơ thể, giúp chúng ta cảm thấy dễ chịu hơn. Vi khuẩn tốt giúp chúng ta khỏe mạnh bằng cách hỗ trợ chức năng miễn dịch và kiểm soát chứng viêm. Đặc biệt giúp hỗ trợ giảm các triệu chứng: tiêu chảy (tiêu chảy do dùng kháng sinh và do nhiễm trùng Clostridioides difficile (C. diff), táo bón, bệnh viêm ruột (IBD), hội chứng ruột kích thích (IBS), nhiễm trùng nấm men, nhiễm trùng đường tiết niệu, bệnh về nướu, không dung nạp lactose, bệnh chàm (viêm da dị ứng), nhiễm trùng đường hô hấp trên (nhiễm trùng tai, cảm lạnh thông thường, viêm xoang), nhiễm trùng huyết (đặc biệt ở trẻ sơ sinh).

Chúng ta có thể tăng lượng vi sinh tốt trong cơ thể thông qua thực phẩm, đồ uống và thực phẩm chức năng. Chúng ta có một số loại thực phẩm trong chế độ ăn hàng ngày có chứa probiotics. Thực phẩm lên men đặc biệt (ví dụ như sữa chua và dưa chua) là nơi chứa nhiều vi khuẩn tốt có lợi cho cơ thể chúng ta. Ngoài ra còn có các loại đồ uống lên men như kombucha (trà lên men) hoặc kefir (thức uống từ sữa lên men) đưa thêm men vi sinh vào chế độ ăn uống của chúng ta. Ngoài thực phẩm, chúng ta có thể bổ sung men vi sinh vào chế độ ăn uống của mình thông qua thực phẩm chức năng. Đây không phải là thuốc, vì vậy chúng không cần được Cục Quản lý Dược phẩm Liên bang (FDA) phê duyệt.

Một vài gợi ý về một số loại thực phẩm giàu probiotic mà chúng ta có thể thêm vào chế độ ăn uống của mình bao gồm: Sữa chua, Sữa bơ, Bánh mì chua, Phô mai que, Dưa chua lên men, Dưa cải chua, Kim chi, Súp miso,…. Mặc dù việc bổ sung các loại thực phẩm giàu probiotic vào chế độ ăn uống của chúng ta sẽ không gây hại, nhưng sự cân bằng vẫn là chìa khóa. Tuy nhiên, việc bổ sung quá nhiều chỉ một loại thực phẩm sẽ khiến cơ thể chúng ta không thể thu được lợi ích của các nhóm thực phẩm khác.

Bổ sung probiotic có thể được kết hợp với prebiotic. Prebiotics là những carbohydrate phức tạp nuôi các vi sinh vật trong ruột của chúng ta. Về cơ bản, prebiotics là “nguồn thức ăn” cho các vi khuẩn tốt. Chúng giúp nuôi các vi khuẩn tốt và giữ cho nó khỏe mạnh. Prebiotics bao gồm inulin, pectin và tinh bột kháng. Khi chúng ta có một chất bổ sung kết hợp probiotic và prebiotic, nó được gọi là synbiotic.

Bảo quản nào đối với men vi sinh. Một số chủng lợi khuẩn rất mong manh và cần được bảo vệ khỏi nhiệt, oxy, ánh sáng và độ ẩm. Các chế phẩm sinh học có thể bắt đầu phân hủy hoặc chết nếu chúng tiếp xúc với các nguyên tố này. Do đó, chúng ta có thể cần bảo quản men vi sinh trong tủ lạnh hoặc cất giữ ở một nơi cụ thể. Làm lạnh một số chủng lợi khuẩn nhất định đảm bảo rằng chúng vẫn còn tồn tại khi chúng ta sử dụng và vẫn cung cấp đầy đủ lợi ích của lợi khuẩn. Luôn đọc nhãn trên bất kỳ sản phẩm probiotic nào chúng ta mua để đảm bảo rằng chúng ta bảo quản đúng cách và sử dụng trước ngày hết hạn.

Probiotics thường được coi là an toàn. Tuy nhiên, có một số rủi ro liên quan đến các chất bổ sung. Chúng có thể gây ra các phản ứng dị ứng và cũng có thể gây khó chịu nhẹ ở dạ dày, tiêu chảy hoặc đầy hơi và chướng bụng trong vài ngày đầu sử dụng. Những rủi ro này sẽ tăng lên nếu chúng ta mắc một bệnh lý nào đó làm suy giảm hệ thống miễn dịch của chúng ta, vừa mới phẫu thuật hoặc mắc các bệnh lý nghiêm trọng cũng nên thận trọng khi cho trẻ sơ sinh ốm dậy dùng men vi sinh. Các loại thực phẩm như sữa chua và phô mai tươi thường là một phần của chế độ ăn uống cân bằng và có thể bổ sung vi khuẩn tốt mà không có nhiều rủi ro.

Hệ thực vật đường ruột có thể ảnh hưởng đến nhiều khía cạnh sức khỏe của chúng ta. Sự mất cân bằng của hệ vi khuẩn đường ruột khỏe mạnh và không lành mạnh, còn được gọi là chứng rối loạn vi khuẩn đường ruột, có thể ảnh hưởng đến khả năng tiêu hóa thức ăn, chuyển hóa chất dinh dưỡng của cơ thể và cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh mãn tính. Điều tốt nhất chúng ta có thể làm để duy trì đường ruột khỏe mạnh và cân nặng hợp lý là sống một lối sống lành mạnh. Bên cạnh việc ăn uống cân bằng với nhiều loại trái cây và rau quả, chúng ta nên tập thể dục thường xuyên, bỏ thuốc lá, kiểm soát căng thẳng và ngủ đủ giấc. Điều quan trọng nữa là tránh dùng các loại thuốc kháng sinh không cần thiết và dùng probiotic nếu bác sĩ cho rằng cần thiết. Tất cả những điều này sẽ có lợi cho sức khỏe tổng thể của chúng ta cũng như có một hệ tiêu hóa tốt.

CNDD. Nguyễn Thị Huyền

Khoa Dinh dưỡng- Bệnh viện Trung ương Quân đội 108