Triệu chứng bệnh dại

Triệu chứng bệnh dại

Bệnh dại là bệnh của động vật, có thể là động vật hoang dại (thường là động vật ăn thịt: cáo, chó sói, chó rừng, dơi hút máu, dơi ăn côn trùng) hoặc động vật nuôi như chó, mèo, trâu, bò. Virus dại là một virus ái thần kinh, sau khi xâm nhập nó tồn tại nhân lên tại vết thương từ vài giờ cho tới vài tuần. Sau đó nhanh chóng đi tới các đầu mút thần kinh cảm giác và vận động của hệ thần kinh ngoại biên rồi chuyển tới cơ quan thần kinh trung ương.

Triệu chứng bệnh dại. Bệnh dại là bệnh của động vật và có lây sang con người

Biểu hiện ban đầu của người bệnh dại đó là đau đầu, bồn chồn, thổn thức, la hét, chán nản vô cớ, sợ hãi, sốt, khó chịu và những thay đổi cảm giác dị thường tại vết thương nơi bị súc vật cắn. Bệnh tiến triển đến liệt hoặc bị liệt. Các cơ nuốt của thực quản bị co thắt khi thử nước, nên người bệnh sợ nước, người bệnh mê sảng và co giật. Bệnh thường kéo dài từ 2 - 6 ngày rồi chết do liệt cơ hô hấp.

1. Thời kỳ ủ bệnh

Thời kỳ kéo dài 30 - 90 ngày, có trường hợp khoảng 20 ngày, thậm chí kéo dài hơn năm. Thời gian ủ bệnh ngắn nhất được tìm thấy khi vết cắn ở đầu, mặt, tay và đặc biệt là đối với trẻ em. Tóm lại, thời gian ủ bệnh ngắn hay dài phụ thuộc vào khoảng cách từ vị trí vết cắn đến thần kinh trung ương xa hay gần , vết cắn càng gần thần kinh trung ương thi thời gian ủ bệnh càng ngắn .

2. Thời kỳ khởi phát

Thời kỳ này kéo dài từ 2 - 4 ngày trước khi phát bệnh, bệnh nhân có biểu hiện đau nhức nơi vết cắn và bị sưng đau. Những dấu hiệu này lan rộng dọc theo hệ thống thần kinh và hệ thống bạch huyết. Bên cạnh đó, bệnh đi kèm các biểu hiện khác như bồn chồn, thổn thức, la hét, chán nản vô cớ.

Triệu chứng bệnh dại ở người đó là sợ nước, sợ ánh sáng, lên cơn động kinh...

3. Thời kỳ toàn phát

Diễn ra tình trạng bệnh lâm sàng như sau:

Thể co thắt

Thường gặp nhất, có các biểu hiện co cứng, co thắt, co giật, run các cơ kể cả cơ mặt. Co thắt hô hấp và co thắt thanh quản khiến bệnh nhân khó thở là biểu hiện tổn thương hành tủy và là triệu chứng đặc trưng của bệnh. Bệnh nhân lên cơn dại sẽ có các triệu chứng sợ nước và sợ ánh sáng.

Cảm thấy khát nước nhưng bị co thắt lồng ngực và bị run. Tuy không nguy hiểm nhưng lại gây ám ảnh cho người bệnh vì vậy dù rất khát nhưng không muốn uống nước. Nhiều trường hợp nhìn thấy nước hay nghe tiếng nước trở đều cảm thấy sợ hãi. Hơn nữa, tính cách bệnh nhân không bình thường, thường phấn khích quá độ khi bị kích thích.

Những cơn co thắt đầu tiên còn xa nhau, càng ngày càng dày hơn và người bệnh  thường tử vong sau 3 - 4 ngày do ngất hoặc ngạt trong một cơn co thắt sợ nước hoặc sau một cơn hôn mê.

Thể liệt

Người bệnh ở thể này không xuất hiện nhiều và xuất hiện rất nhanh sau giai đoạn co thắt, run. Liệt có thể tiên phát và bắt đầu ở 1 chi hoặc 2 chi dưới rồi lan lên trên (hội chứng Landry) hoặc xuống dưới. Người bệnh thường bị tử vong do ngạt nước hoặc ngất vào ngày thứ 4. Thể này kéo dài không quá 4 - 10 ngày.

Thể cuồng

Do kích thích quá độ nên sẽ tự sản sinh ra phản ứng dữ tợn, hung bạo. Cụ thể như chống lại các y, bác sĩ và những người xung quanh. Biểu hiện hôn mê, ngất, cơ thể suy sụp nhanh và chết.

Cách thức lây truyền

Nước dãi mang virus của súc vật bị dại được truyền sang súc vật hoặc người cảm nhiễm qua vết cắn, có thể qua vết cào, vết rách, xước trên da hoặc rất hiếm có thể qua niêm mạc còn nguyên vẹn. Bệnh cũng có thể lây từ người sang người do nước dãi của người bị bệnh có virus dại. Nếu người bị chó dại cắn chưa lên cơn dại mà trong thời kỳ ủ bệnh thì không có khả năng làm lây nhiễm bệnh. Tính đến nay, chỉ có tài liệu công bố và nguyên nhân của trường hợp này là do cấy ghép giác mạc lấy từ người bị chết vì dại mà không được chẩn đoán.

Triệu chứng bệnh dại ở động vật đó là chảy nước dãi, mắt dữ tợn...

Thời gian lây truyền được xác định từ 3 - 5 ngày trước khi có triệu chứng biểu hiện bệnh và trong  suốt thời gian súc vật bị dại.

Mặc dù bệnh nhân mắc bệnh dại rất hiếm khi cắn người khác, tuy nhiên những người chăm sóc bênh nhân cũng nên thận trọng và cảnh giác khi chăm sóc bệnh nhân bị dại, đặc biệt tránh tiếp xúc với nước bọt của bệnh nhân bị dại.

Cách xử lý vết cắn của động vật

Nếu một người bị động vật cắn thì cần thực hiện như sau:

- Vết thương cần được rửa ngay với xà phòng và dưới vòi nước chảy liên tục trong thời gian khoảng 10-15 phút. Nếu không có xà phòng, có thể rửa ngay vết thương bằng nước sạch dưới vòi nước chảy liên tục 15 phút. Đây là phương pháp sơ cứu hiệu quả nhất để chống lại bệnh dại.

Triệu chứng bệnh dại. Sau khi bị động vật cắn cần có cách sơ cứu đúng cách để chống lại bệnh dại

- Vết thương cần được rửa kỹ với cồn 70% hoặc cồn iod, nếu có.

- Đưa ngay bệnh nhân đến cơ sở y tế để điều trị càng sớm càng tốt.

Cách phòng tránh bệnh dại

Cần có trách nhiệm tiêm phòng dại cho chó, mèo đầy đủ và đúng lịch theo khuyến cáo của các bác sĩ hoặc cán bộ thú y.

- Giữ giấy chứng nhận tiêm phòng chó và xuất trình trong thời gian tiêm phòng hàng năm.

Triệu chứng bệnh dại. Cần tiêm vắc xin dại để phòng ngừa bệnh dại

- Không bán hoặc tiêu thụ sữa hoặc thịt từ bò hoặc trâu bị dại hoặc nghi ngờ dại.

Khi bị chó cắn người bệnh cần đến cơ sở y tế để được hướng dẫn cụ thể. Cần theo dõi  chó (mèo) đã cắn. Nếu chó đi mất, hoặc bị ốm, bị chết, bị giết thịt, bị bán… cần báo ngay cho cán bộ y tế biết để xử trí cho người bệnh phù hợp hơn. Tiêm vắc xin càng sớm là cần thiết.