Vải trứng - Thương hiệu tiêu biểu của nông nghiệp tỉnh Hưng Yên vượt dịch thành công

Cây vải trứng do gia đình ông Nguyễn Văn Vì được UBND tỉnh Hưng Yên công nhận là cây vải Tổ của giống vải trứng Hưng Yên.

Những năm trở lại đây, loại vải trứng đang dần hình thành nên thương hiệu tiêu biểu của nông nghiệp tỉnh Hưng Yên. Tuy nhiên, ít ai biết rằng, nguồn gốc của loại vải Trứng này đều được sinh ra từ cây vải Thủy Tổ với tuổi đời gần 2 thế kỷ.

Cây vải Tổ thuộc gia đình ông Nguyễn Văn Vì có vòm cây cao khoảng 10m, cành lá sum suê và vẫn cho đều trái qua các mùa vải. Được biết cây vải có từ thời cha ông Vì, do hợp đất và khí hậu nên cây đặc biệt xanh tốt, cho quả ngon và được gia đình trân quý, lưu giữ đến ngày nay. Từ cây vải tổ này, nhiều người đã xin giống, chiết cây, nhân lên thành nhiều vườn vải trứng. 

Quả từ cây vải Tổ đỏ hơn hẳn các cây khác, trái to, có hình dạng giống quả trứng, nặng trĩu trên cành nên được đặt tên là vải trứng. Bên trong quả cùi dày, bóc không ướt tay nhưng đầy mọng thứ nước thơm, ngọt thanh, độc đáo không nơi đâu có được.

Người dân xã Phan Sào Nam đã hình thành Hợp tác xã nông nghiệp Quyết Tiến nhằm bảo tồn và phát triển cây vải quý này. Người dân nhân giống bằng cách triết cành trực tiếp từ cây vải Tổ nên vẫn giữ được hương vị và đặc trưng của cây vải Tổ, nhiều gốc vài vài chục năm tuổi.

Nhờ chất lượng vượt trội, cây vải Tổ khi nhân giống rộng rãi đã cho năng suất tốt và ổn định, góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn tỉnh Hưng Yên. Một cân vải Trứng – khoảng 20 quả có giá trên 100 nghìn đồng.

Cây vải tổ tại Phan Sào Nam (Phù Cừ) và giống vải trứng hiện đang rất “hot” trên thị trường với mức giá khó tin (cá biệt có thể lên tới 150, 200ngàn/Kg). Giống vải hiếm, ngon ngọt, quả to như quả trứng, 1 cân chỉ khoảng 15 đến 20 quả (60g/quả). Giá trị cao vì vải chất lượng cao, sản lượng ít, khách hàng đến mua để làm quà biếu.

Với giá trị kinh tế cao, những năm gần đây diện tích trồng vải trứng đã được nhân rộng. Tại huyện Phù Cừ, đồng chí Nguyễn Hồng Chuyên, Phó chủ tịch UBND huyện cho biết: Từ năm 2017, thực hiện ý kiến chỉ đạo của đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên về việc mở rộng diện tích trồng vải lai chín sớm và vải trứng trên địa bàn huyện, huyện đã ban hành các nghị quyết, kế hoạch về việc mở rộng diện tích phát triển trồng cây vải lai chín sớm và cây vải lai trứng trên địa bàn huyện giai đoạn 2017-2020.

Theo đó, huyện đã chỉ đạo, hướng dẫn nhân dân chuyển đổi một số diện tích trồng lúa sang trồng cây hàng năm, hình thành khu trồng vải trứng theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung tại 6 xã gồm: Phan Sào Nam, Minh Tân, Trần Cao, Đoàn Đào, Minh Hoàng, Quang Hưng. Với diện tích vải trứng đang cho thu hoạch, huyện phối hợp với sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, sở Khoa học - Công nghệ và các đơn vị tư vấn khoa học thực hiện một số chuyên đề nghiên cứa trên cây vải như: Hạn chế hiện tượng ra quả cách năm trên cây vải trứng tại xã Phan Sào Nam; sử dụng Nano bạc, đồng trừ bệnh trên vải; thí nghiệm khoanh cành để điều chỉnh sự ra hoa của cây vải…

Để có nguồn giống vải trứng khỏe mạnh, chất lượng cung ứng cho các hộ chuyển đổi mở rộng diện tích trồng vải, huyện phối hợp với các sở, ngành liên quan tiến hành bình tuyển, chọn lọc cây vải trứng đầu dòng, vườn vải trứng đầu dòng để chiết cành, nhân giống phục vụ nông dân. Ngoài sự hỗ trợ kinh phí trực tiếp của tỉnh, huyện, các xã đều có cơ chế, hỗ trợ người trồng vải trứng như hỗ trợ đào, đắp luống hoặc hỗ trợ một phần tiền mua cây giống.

Cùng với đó, hàng năm huyện tổ chức nhiều lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật thâm canh, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh trên cây trồng cho nông dân. Huyện hỗ trợ, hướng dẫn thành lập HTX Nông nghiệp Quyết Tiến xã Phan Sào Nam để các thành viên của HTX giúp đỡ nhau trong việc sản xuất và tiêu thụ vải trứng. Đồng thời, hướng dẫn, xây dựng được vùng trồng vải trứng rộng 10 ha theo quy trình sản xuất VietGAP tại xã Phan Sào Nam. 

Để kích cầu sản xuất và tiêu dùng, huyện lựa chọn, hỗ trợ HTX và nhà vườn trên địa bàn có sản phẩm nông nghiệp như vải trứng, vải chín sớm tham gia các hoạt động tuyên truyền, quảng bá sản phẩm thông qua các hội chợ, hội nghị xúc tiến do Bộ NN và PTNT, UBND tỉnh tổ chức. Đặc biệt năm 2019, huyện đã liên hệ mở các gian hàng bán và giới thiệu sản phẩm tiêu biểu gồm vải trứng và vải lai chín sớm tại các phiên chợ khu đô thị Ecopark.

Để tạo thuận lợi cho khu vực trồng vải tiện lợi trong việc giao thương, huyện tiếp nhận, xây dựng nâng cấp nhiều tuyến đường giao thông nội đồng, trong đó có tuyến tại xã Phan Sào Nam dài 1,5km được đổ bê tông xi măng, mặt đường rộng từ 5m trở lên...

Với những giải pháp đó, sản lượng và diện tích trồng vải trứng trên địa bàn huyện Phù Cừ tăng lên rõ rệt. Năm 2020, tỉnh đăng ký bảo hộ thành công nhãn hiệu chứng nhận “Vải trứng Hưng Yên” cho sản phẩm vải trứng của tỉnh. Điều này góp phần quảng bá, giới thiệu phát triển sản phẩm vải trứng Hưng Yên được thuận lợi, tạo tiền đề cho quả vải trứng Hưng Yên phát triển đúng với tiềm năng và thế mạnh. Năm 2021, toàn huyện Phù Cừ có trên 179 ha trồng vải trứng, sản lượng ước thu khoảng 57,4 tấn. Để tiêu thụ được loại vải này vào đợt dịch COVID-19, chính quyền xã cũng hợp lực với người dân về mọi mặt.

Cây vải Tổ không chỉ là điểm du lịch hút khách gần xa đến tham quan, chụp ảnh mà còn là địa điểm được các thương lái hay các hộ kinh doanh thường xuyên lui tới để tìm hiểu giống vải quý. Ngoài ra, UBND tỉnh cũng khuyến khích nhân giống loại quả vải trứng này.

UBND tỉnh Hưng Yên đã hoàn thành các hạng mục hệ thống đường giao thông, bãi đỗ xe, khuôn viên đi bộ phục vụ mục đích cho du khách tham quan cây vải Tổ. Ngoài ra, công tác tôn tạo và bảo tồn cây vải quý cũng được tỉnh đặc biệt lưu ý.

* “Bài tuyên truyền thực hiện Nghị quyết 84/NQ-CP ngày 29/5/2020 của Chính phủ”.

Nguyễn Trang - Ảnh: Nguyễn Khắc Hào