Ấn Độ chạy đua với sóng thần COVID-19 thứ ba

Hai tháng trước, cảnh tượng trong Bệnh viện Lok Nayak Jai Prakash Narayan tại thủ đô New Delhi của Ấn Độ không khác gì bãi chiến trường khi sóng COVID-19 thứ hai tàn phá quốc gia này. Toàn bộ 1.500 giường cho bệnh nhân COVID-19 đều kín chỗ. Nguy cơ cạn kiệt nguồn oxy không chỉ xảy ra một, mà tận ba lần.

Giờ đây, bệnh viện đủ chỗ cho mọi bệnh nhân và có nguồn oxy dự trữ dồi dào. Ritu Saxena, phó giám đốc phụ trách y tế của bệnh viện, không còn phải ngần ngại trả lời cuộc gọi từ những người nhà bệnh nhân đang tuyệt vọng. "Điều tồi tệ nhất chắc chắn đã qua", bà nói một cách nhẹ nhõm.

Thay vào đó, Saxena tập trung vào tương lai bằng cách giúp bệnh viện chuẩn bị cho những đợt bùng phát sắp tới, trong bối cảnh Ấn Độ đang nỗ lực đón đầu làn sóng COVID-19 thứ ba. K. VijayRaghavan, cố vấn khoa học của chính phủ, cho biết mức độ nghiêm trọng của làn sóng tiếp theo phụ thuộc nhiều vào việc thực hiện hiệu quả các biện pháp chuẩn bị.

"Nhiệm vụ này rất khó khăn, nhưng chúng ta có thể, và phải làm được", ông nói.

Hậu quả nếu công tác chuẩn bị thất bại có khả năng vô cùng thảm khốc. Vào đỉnh điểm của làn sóng thứ hai hồi giữa tháng trước, Ấn Độ ghi nhận tới hơn 4.500 người chết vì COVID-19 mỗi ngày. Hôm 8/6, số ca nhiễm COVID-19 mới được báo cáo là gần 86.500, thấp nhất trong vòng hai tháng, nhưng vẫn cao nhất toàn cầu. Số ca tử vong mới hàng ngày giảm đáng kể xuống hơn 2.000, nhưng cũng cao hơn bất kỳ nước nào trên thế giới.

Giới chuyên gia đánh giá Ấn Độ đã mất cảnh giác trước làn sóng COVID-19 thứ hai đầy thảm khốc, với một biến chủng COVID-19 mới có mức độ lây nhiễm cao. Các bệnh viện phải hoạt động hết công suất, thuốc men thiếu thốn, nhiều thi thể bị thả trôi trên sông Hằng.

"Câu hỏi không phải là làn sóng đại dịch tiếp theo có xảy ra hay không, mà là khi nào", Giridhar Babu, nhà dịch tễ học tại Tổ chức Y tế Cộng đồng Ấn Độ, cho biết, nói thêm rằng một "chiến lược ngăn chặn quyết liệt" là điều cần thiết.

"Ngay khi một cụm dịch được phát hiện, việc giải trình tự gene virus nên được tiến hành nhanh chóng để kiểm tra xem đó có phải biến chủng mới hay không", Babu nêu ý kiến.

Cũng theo chuyên gia này, một cách khác để ứng phó với làn sóng thứ ba không thể tránh khỏi là tiêm chủng nhanh chóng và rộng rãi hơn. Hơn 230 triệu người Ấn Độ đã được tiêm ít nhất một liều vaccine COVID-19. Tuy nhiên, tỷ lệ này chỉ tương đương 18% dân số Ấn Độ. Trong số 1,3 tỷ dân nước này, mới 3,5% được tiêm chủng đầy đủ.

Để thúc đẩy chiến dịch tiêm chủng tại thời điểm quan trọng này, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi đã vào cuộc. Hôm 7/6, ông đảo ngược quyết định giao nhiệm vụ mua vaccine COVID-19 cho chính quyền các bang, tập trung nỗ lực mua sắm vaccine vào thay chính quyền trung ương. Chính sách phân quyền cho các bang đã bị chỉ trích vì làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu hụt vaccine ở một số khu vực.

Từ ngày 21/6, chính quyền trung ương sẽ phụ trách mua 75% nguồn cung vaccine, phần còn lại do khu vực tư nhân đảm nhiệm. Toàn bộ người trưởng thành tiêm chủng COVID-19 tại các cơ sở của chính phủ sẽ được miễn phí. Các thay đổi được đưa ra vài ngày sau khi Tòa án Tối cao Ấn Độ chỉ trích chính phủ vì những chính sách lộn xộn.

Các hãng vaccine Ấn Độ, đặc biệt là Viện Huyết thanh, cũng đang chịu áp lực phải tăng cường sản xuất để đáp ứng nhu cầu khẩn cấp trong nước, ngay cả khi thế giới đang chờ đợi họ nối lại hoạt động xuất khẩu.

"Tốc độ tiêm chủng đóng vai trò quan trọng đối với sự phát triển của các biến chủng virus mới", Lancelot Pinto, bác sĩ chuyên khoa phổi tại Bệnh viện P.D. Hinduja ở thành phố Mumbai, cho biết.

Pinto giải thích rằng virus sẽ đột biến và lây lan giữa những người chưa được tiêm chủng. "Chúng tôi không muốn rơi vào tình huống tốc độ tiêm chủng chậm đến mức bị virus vượt mặt", ông nói.

Các nhân viên y tế tiêm vaccine Covid-19 cho người dân tại một điểm tiêm chủng ở thành phố Hyderabad, Ấn Độ, hôm 9/6

Gần đây, tình trạng bất bình đẳng trong tiêm chủng xuất hiện, khi những người giàu có thể trả tiền tiêm tại các bệnh viện tư nhân, còn người nghèo không đủ kinh phí hoặc gặp khó khăn trong việc đăng ký trực tuyến. Tại các vùng nông thôn, thái độ chần chừ và thiếu nhận thức về vaccine vẫn là rào cản lớn.

Nhà dịch tễ học Babu cho rằng Ấn Độ nên đặt mục tiêu tiêm chủng đầy đủ cho tất cả những người dễ bị tổn thương và có bệnh lý nền, đồng thời tiêm một liều cho toàn bộ dân số trưởng thành. Để đạt được điều đó, ông cho biết Ấn Độ sẽ cần tiêm 10 triệu liều vaccine COVID-19 mỗi ngày, gấp hơn ba lần so với tốc độ tiêm chủng hiện nay.

Với việc chính phủ đảm nhiệm vấn đề mua vaccine, chính quyền các bang giờ đây tập trung vào lập kế hoạch riêng cho những tháng tới. Bang Delhi và Maharashtra đã thành lập các nhóm chuyên trách nhi khoa. Trong làn sóng đại dịch thứ hai, các bác sĩ nhận thấy ngày càng nhiều bệnh nhân COVID-19 trẻ tuổi rơi vào tình trạng nghiêm trọng hơn lần trước.

Khusrav Bajan, thành viên nhóm chuyên trách COVID-19 bang Maharashtra, cho biết họ đang bố trí thêm giường chăm sóc tích cực cho trẻ em và đào tạo nhân viên y tế ở khu vực nông thôn. Những bệnh viện có hơn 100 giường bệnh được yêu cầu thiết lập các nhà máy sản xuất oxy y tế riêng để tránh tình trạng thiếu hụt. "Chúng tôi đã sáng suốt hơn nhiều so với trước đây", Bajan nói.

Thủ đô New Delhi, nơi từng ghi nhận 28.000 ca nhiễm mới mỗi ngày hồi tháng 4, đang lên kế hoạch ứng phó với viễn cảnh 37.000 ca mới một ngày trong bất kỳ làn sóng đại dịch tiếp theo nào. Sau khi thành phố hứng chịu tình trạng thiếu oxy trầm trọng trong làn sóng thứ hai, hàng chục nhà máy oxy nhỏ đang được xây dựng, khả năng tích trữ cũng được gia tăng.

"Nhiệm vụ của chúng ta là phải chuẩn bị cho tình huống làn sóng COVID-19 thứ ba trở nên cực kỳ nguy hiểm", Thủ hiến bang Delhi Arvind Kejriwal tuần trước tuyên bố.

Hồi đầu tháng, để giảm thiểu nguy cơ dịch bùng phát mạnh, chính phủ Ấn Độ quyết định hủy kỳ thi đại học vô cùng quan trọng với học sinh lớp 12. Thủ tướng Modi cho biết điều này giúp "bảo vệ sức khỏe cũng như tương lai của thế hệ trẻ".

Đối với bác sĩ Saxena, ký ức về những tháng qua vẫn còn nguyên vẹn và đầy đau thương. "Đợt bùng phát thứ hai giống như sóng thần và chúng tôi đã không được chuẩn bị đầy đủ", bà nói.

Saxena dự đoán đông đảo bệnh nhân sẽ xuất hiện nếu "sóng thần" thứ ba ập đến. Nhưng lần này, bà cho rằng họ "đã sẵn sàng đối mặt".

Các nhân viên y tế tiêm vaccine COVID-19 cho người dân tại một điểm tiêm chủng ở thành phố Hyderabad, Ấn Độ, hôm 9/6

(Theo vnexpress)