Bảo vệ sức khỏe trước việc các chỉ số tia UV tại nhiều địa phương tăng cao

Theo thông tin cảnh báo từ Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương, chỉ số tia cực tím (UV) cực đại tiềm năng từ ngày 4-6/12 tại Bắc Bộ đều có nguy cơ gây hại cao; Trung Bộ phổ biến ở mức có nguy cơ gây hại trung bình, riêng TP. Hội An (Quảng Nam) trong ngày 4/12 có nguy cơ gây hại cao; từ Nha Trang đến Cà Mau đều có nguy cơ gây hại cao.

Cụ thể, từ ngày 4-6/12, chỉ số tia UV tại Hà Nội, Hải Phòng và Hạ Long (Quảng Ninh) đều lần lượt là 6, 6, 6; Hội An là 7,4,3; Nha Trang (Khánh Hòa) là 8,8,7; TP.HCM là 8,7,8; Cần Thơ là 8,8,8; TP. Cà Mau (Cà Mau) là 8,8,8 (chỉ số tia UV trên 8 là nguy cơ gây hại rất cao).

Chỉ số UV của các tỉnh, thành phố trên cả nước trong ngày 3/12 chủ yếu đều ở mức trung bình, ngoại trừ các Hải Phòng, Cần Thơ, Nha Trang, TPHCM có chỉ số UV ở mức cao.

Theo khuyến cáo của chuyên gia, tia UV có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người. Cả bức xạ UVA và UVB đều có thể làm tổn thương làn da của bạn bằng cách xuyên qua lớp biểu bì của da và phá hủy DNA của tế bào. Bức xạ UVA có xu hướng thâm nhập vào các lớp sâu bên trong da, được gọi là lớp hạ bì, làm lão hóa các tế bào da và gây ra nếp nhăn. Bức xạ UVB là nguyên nhân chính gây đỏ da hoặc cháy nắng.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, chỉ số tia cực tím (UV) an toàn khi nằm trong ngưỡng 0-2 (mức gây hại thấp), tới mức 3 đã bắt đầu gây tổn thương cho da. Việc tiếp xúc với tia cực tím quá mức có thể gây đột biến gen có thể dẫn đến sự phát triển của ung thư da.

Cũng theo chuyên gia, việc tiếp xúc lâu ngày với ánh nắng mặt trời cũng gây lão hóa da sớm. Theo thời gian, da có thể bị nhăn nheo, hình thành các vết nám, tàn nhang và đốm nâu. Lão hóa da sớm sẽ biểu hiện sau một thời gian phơi nhiễm âm thầm với tia UVA (loại tia cực tím có bước sóng dài, xuyên qua lớp vải, cửa kính và tác động lên da). 

Tia UV cũng có thể gây tổn thương mắt, đặc biệt là gây đục thủy tinh thể. Việc nhìn hoặc tiếp xúc lâu dài với tia UV cường độ cao có thể hại cho các mô của mắt và gây ra một “đốt” trên bề mặt mắt, được gọi là “tuyết mù” (photokeratitis). Các hiệu ứng thường biến mất trong vài ngày nhưng cũng có thể dẫn đến biến chứng về sau.

Một báo cáo đăng trên tạp chí của Hiệp hội Y khoa Mỹ năm 1998 ghi nhận chỉ cần một lượng nhỏ ánh sáng mặt trời có thể làm tăng nguy cơ phát triển tổn thương mắt như đục thủy tinh thể, mộng thịt (pterygium), thoái hóa kết mạc, ung thư da quanh mí mắt, thoái hóa điểm vàng.

Để phòng tránh tác hại tia UV, các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân cần mặc quần áo bảo hộ, bao gồm các loại áo có khả năng chống nắng như áo dài tay, áo khoác có cổ, quần dài, tối màu, mũ rộng vành để che mặt, cổ và tai. Nếu có thể, nên lựa chọn chất liệu vải chống nắng đặc biệt.

Đeo kính râm bảo vệ mắt - lựa chọn chất liệu tròng kính có khả năng chống nắng, độ hấp thụ tia UV từ 99-100% sẽ bảo vệ tốt nhất cho mắt và vùng da xung quanh. Bổ sung hoa quả tươi giàu vitamin C, giúp hạn chế tác động có hại từ tia cực tím. Sử dụng kem chống nắng đều đặn mỗi khi ra ngoài, ngay cả khi trời nhiều mây.

Trước thông tin sản phẩm chống nắng có chức năng chống tia UV, tia tử ngoại được bán với giá cao hơn những sản phẩm chống nắng thông thường, các chuyên gia cho rằng mỗi loại vải lại có khả năng cản bức xạ tia UV ở mức độ khác nhau. Tuy nhiên, người tiêu dùng chỉ cần mua những sản phẩm được làm từ sợi vải có đủ độ dày, có thể thấm mồ hôi tốt, thoáng khí là có thể bảo vệ da tốt.

Theo PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, nguyên giảng viên Viện Công nghệ Sinh học và Công nghệ thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết, hiện nay có rất nhiều áo chống nắng làm từ sợi vải tổng hợp, vải bông, vải Jean...đều có tác dụng chống nắng rất tốt, một chiếc áo chỉ cần ánh nắng không thể xuyên qua được là đã có khả năng chống nắng.

“Nhiều sản phẩm chống nắng quảng cáo chống tia UV, tia tử ngoại chỉ là chiêu câu khách, thu hút khách hàng. Bởi về nguyên tắc, bất cứ vật gì cản được ánh sáng đều có khả năng chống tia UV. Do vậy, nhiều chiếc áo khoác nắng bình thường của Việt Nam cũng hoàn toàn có thể chống nắng hiệu quả mà giá cả rất phải chăng”, PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh chia sẻ.

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh cũng chỉ ra rằng, cách tốt nhất để chọn chất liệu chống tia cực tím hiệu quả là căng tấm vải lên trước ánh nắng mặt trời. Nếu ánh nắng vẫn có thể đi xuyên qua thì khả năng chống tia cực tím của loại vải đó thấp. Ngược lại, ánh nắng mặt trời không chiếu qua tấm vải, thì đây là chất liệu tốt để sử dụng.

Theo VietQ