Cây màn rìa là cây gì?

Cây màn rìa (răng cưa mũi nhọn) là một loại cỏ thuộc họ Hoa mõm sói, có tên khoa học là Lindernia ciliata.

Cũng như nhiều loại cỏ khác, cỏ màn rìa không quá cao (thường không quá 30 cm) và có một số điểm đặc biệt sau:

- Cây phân nhánh ngay ở gốc, các nhánh này khá dài, mọc tỏa ra.

- Lá cây mọc thành từng cặp đối nhau và không có cuống, mép lá có dạng răng cưa và đặc biệt: các răng cưa này nhọn như gai (Nhìn khá giống với lá ngò gai, chỉ khác cây này có kích thước lá nhỏ hơn).

- Hoa của loại cỏ này cũng mọc đối nhau, xếp từ 4 – 6 bông thành một chùm và các chùm này mọc cách quãng.

- Quả thuộc dạng quả nang, hạt có màu vàng.

Cây màn rìa (Ảnh: Caythuoc.org)

Cây màn rìa (răng cưa mũi nhọn) có ở đâu?

Cây màn rìa có ở nhiều nơi, thường là ở các khu ruộng vườn, những nơi ẩm ướt hoặc trong rừng.

Ở nước ta, cây được phát hiện từ miền Bắc vào Sài Gòn, ngoài ra cũng được tìm thấy ở Tây Nguyên. Nếu bạn để ý sẽ thấy, loài cây này mọc hoang hóa khá nhiều ở ven các sườn đồi vùng trung du, ngoài ra còn thấy cây này mọc nhiều ở ven đường, ven bờ ao bờ ruộng và những vùng đất hoang hóa.

Cách dùng cỏ màn rìa làm thuốc

Khi làm thuốc thì ta dùng toàn cây, đem phơi khô hay dùng tươi cũng được. Theo nhà nghiên cứu Võ Văn Chi, cỏ màn rìa có vị nhạt, giúp thanh nhiệt, giải độc cơ thể và trục máu ứ, phá huyết, tiêu thũng.

Tùy từng loại bệnh mà cách dùng loại cỏ này sẽ khác nhau như:

Điều trị mụn nhọt sưng lở: Nhổ cây tươi, rửa sạch rồi giã nát cùng một ít muối, sau đó đắp lên vùng da bị mụn nhọt sưng lở. Nhìn chung, với các bài thuốc ngoài da thì liều lượng sẽ tùy vào độ rộng của vùng da bị ảnh hưởng, mỗi ngày có thể thoa 1 hoặc nhiều lần tùy đặc tính của thuốc (như cây màn rìa thì bạn có thể thoa 2 – 3 lần mỗi ngày).

Điều trị sản hậu đau bụng: Với trường hợp này thì bạn có thể hái cành lá của cỏ màn rìa (hái như một loại rau), sau đó rửa sạch và lấy 30 – 60g rau ấy, nấu cùng 200g thịt gà rồi ăn cả thịt và rau. Được biết, ở Malaysia, dân gian còn dùng cây cỏ màn rìa để bồi bổ và làm tăng lực cho phụ nữ sau sinh (bằng cách giã nát, vắt lấy nước uống, mỗi ngày 1 lần và uống 3 ngày liên tiếp như thế, liều lượng tùy theo kinh nghiệm dân gian vùng ấy).

Giúp sơ cứu khi bị rắn cắn, té ngã bầm dập: Bài thuốc này kết hợp dùng ngoài da và uống trong, cụ thể như sau: Lấy 30 – 60g toàn cây cỏ màn rìa, rửa sạch, giã nát rồi hòa với chút rượu, vắt lấy nước uống, phần xác thuốc thì đắp ngoài da. Với trường hợp rắn cắn thì sau khi sơ cứu xong, bạn nên đến bệnh viện gần nhất (hoặc trạm y tế) để chẩn đoán thêm.

Các nghiên cứu về cỏ màn rìa

Theo Tạp chí Bangladesh Journal of Pharmacology, kết quả nghiên cứu trên chuột cho thấy, chiết xuất methanolic từ cây màn rìa có chứa các hoạt chất giúp bảo vệ gan trước độc tính của thuốc paracetamol.

Bên cạnh đó, theo Tạp chí International Journal of Pharmaceutical and Clinical Research thì chiết xuất methanolic của toàn cây cỏ màn rìa còn chứa các chất giúp chống lại độc tính do ethanol gây ra trên gan.

Theo Caythuoc.org