Chuyên gia chỉ cách phòng ngừa biến chứng của căn bệnh tăng huyết áp

Tăng huyết áp (THA) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế trên toàn thế giới. Hơn 1 tỷ người trên thế giới bị tăng huyết áp và con số này đang tiếp tục tăng lên. Mỗi năm tăng huyết áp gây tử vong cho 4,9 triệu người vì bệnh tim thiếu máu cục bộ, 2 triệu người vì đột quỵ chảy máu não và 1,5 triệu người vì đột quỵ thiếu máu não.

09/07/2022 16:20

Các bác sĩ tim mạch và lồng ngực, Bệnh viện HN Việt Đức cho biết: Trên thực tế nhiều người bị tăng huyết áp không được chẩn đoán kịp thời. Một số người bệnh tuy đã được chẩn đoán tăng huyết áp nhưng không điều trị kịp thời, điều trị không liên tục hoặc có điều trị nhưng vẫn không đạt được trị số huyết áp. Đây là căn bệnh phổ biến ở những người thừa cân, béo phì, rối loạn chuyển hóa mỡ máu, đái tháo đường, có bệnh về thận. Nếu không điều trị kịp thời, tăng huyết áp gây nên những biến chứng nguy hiểm như: Bệnh động mạch vành; Suy tim; Bệnh mạch máu não; Bệnh thận mạn tính; Bệnh mạch máu ngoại biên; Tổn thương đáy mắt.

Người bệnh đang được đo huyết áp tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức

Tăng huyết áp là gì?

Tăng huyết áp là khi huyết áp đo tại phòng khám có huyết áp tâm thu (Huyết áp tối đa (số trên)) ≥ 140 mmHg và hoặc huyết áp tâm trương (huyết áp tối thiểu (số dưới)) ≥ 90mmHg.

Phân loại THA theo mức độ

Bảng 1. Phân độ THAtheo mức HA đo tại phòng khám, liên tục và tại nhà

	HA tâm thu		HA tâm trương
HA phòng khám	≥ 140	Và/ hoặc		≥ 90
HA liên tục
Trung bình ngày (hoặc thức)	≥ 135	Và/ hoặc		≥ 85
Trung bình đêm (hoặc ngủ)	≥ 120	Và/ hoặc		≥ 70
Trung bình 24h	≥ 130	Và/ hoặc		≥ 80
HA đo tại nhà trung bình	≥ 135	Và/ hoặc		≥ 85

Bảng 2. Phân độ THA theo mức đo HA tại phòng khám ở người ≥ 18 tuổi ( ESH/ESC 2007)

	HA tâm thu		HA tâm trương
Tối ưu	<120	Và		<80
Bình thường	120 – 129	Và/ hoặc		80 – 84
Bình thường cao (tiền THA)	130 – 139	Và/ hoặc		85 – 89
THA độ 1	140 – 159	Và/ hoặc		90 – 99
THA độ 2	160 – 179	Và/ hoặc		100 – 109
THA độ 3	≥ 180	Và/ hoặc		≥ 110
THA tâm thu đơn độc	≥ 140	Và		< 90

Ngoài các mức độ trên còn có:

THA ác tính: được chẩn đoán không chỉ dựa vào chỉ số HA mà còn dựa vào tổn thương cơ quan đích đặc biệt là xuất huyết võng mạc và phù gai thị

THA tâm thu đơn độc

THA tâm trương đơn độc

THA “áo choàng trắng”: bệnh nhân có trị số HA thường xuyên tăng tại bệnh viện hoặc phòng khám bác sĩ, trong khi HA hằng ngày hoặc đo 24h lại bình thường.

THA ẩn dấu: HA ở bệnh viện và phòng khám bs bình thường, nhưng đo thấy tăng ở những nơi khác

THA giả tạo

Phân loại THA theo nguyên nhân

THA Tiên phát

THA thứ phát: chiếm khoảng 5% bao gồm do các nguyên nhân: bệnh thận mạn, hẹp động mạch thận, bệnh Cushing, hẹp eo động mạch chủ, tăng HA do thuốc, các nguyên nhân gây tắc nghẽn đường tiểu, u tủy thượng thận, cường Aldosterol nguyên phát, ngừng thở khi ngủ, bệnh tuyến giáp và cận giáp

Phân loại theo tuổi

THA ở người trẻ tuổi (< 60 tuổi)

THA ở người lớn tuổi (>60 tuổi)

Các yếu tố nguy cơ của THA

Các thói quen không tốt:

Ăn mặn

Hút thuốc lá, thuốc lào

Uống nhiều bia, rượu

Ít vận động thể lực

Căng thẳng, lo âu quá mức

Mắc các bệnh: thừa cân, béo phì, rối loạn chuyển hóa mỡ máu, đái tháo dường, bệnh về thận

Tuổi càng cao càng có nguy cơ mắc tăng huyết áp