Cứu sống 2 trường hợp bị ngạt khí sau khi xuống giếng sâu để vệ sinh giếng

Ngày 4/5, anh A xuống giếng sâu gần 10m để vệ sinh giếng trong hồi lâu không thấy lên mặt đất, lần lượt anh X 36 tuổi và anh N 45 tuổi trèo xuống cứu nhưng phát hiện anh A đã tử vong. Khi đó, anh X và N đều bị khó thở, choáng váng, hai anh được kéo lên mặt đất và được người dân địa phương tiến hành hô hấp nhân tạo tại chỗ, tiếp tục sơ cứu tại y tế địa phương, sau đó được chuyển đến Khoa Hồi sức nội và chống độc.

Theo TS.BS Lê Lan Phương - Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết: “Trong môi trường giếng sâu, đặc biệt những giếng đậy nắp lâu ngày, ít sử dụng, những sản phẩm chuyển hóa của sự phân hủy các chất hữu cơ là các khí độc như mê-tan (CH4), các-bô-níc (CO2), các-bon mô-nô-xít (CO) và hy- đrô sun-phít (H2S) … có tỉ trọng nặng hơn ô-xy, càng ở dưới sâu thì hàm lượng càng đậm đặc. Các nạn nhân tử vong do thiếu ô-xy (O2) và hít phải các khí độc trên. Ngoài ra ở những vùng có nhiều mỏ than, quặng dầu hay các bãi rác, chất thải nông nghiệp thì ở những giếng sâu thường xuất hiện nhiều khí mê-tan. Đây là loại khí độc có thể làm một người tử vong nhanh chóng nếu đạt nồng độ cao. Vì vậy người dân cần lưu ý khi có ý định xuống giếng sâu ở những khu vực này”.

Để phòng ngừa tai nạn ngạt khí dưới giếng sâu, người dân cần thực hiện tốt những nội dung sau:

1. Chuẩn bị đầy đủ dụng cụ trước khi xuống giếng

Người dân cần có đầy đủ đồ bảo hộ, mặt nạ chống độc trước khi xuống giếng. Thông thường đại đa số người dân đều không có những vật dung trên, tuy nhiên có thể khắc phục những vấn đề trên bằng các cách đơn giản sau:

- Cắt một cành cây to, nhiều lá, buộc dây dài thả xuống dưới đáy giếng và rút lên rút xuống nhiều lần với mục đích làm thông thoáng khí đáy giếng.

- Một cách tốt hơn là dùng máy sục khí ô-xy nguyên chất để bơm khí xuống giếng.

- Nên chuẩn bị một ống cao su vừa để dẫn khí từ trên mặt đất để hô hấp, vừa để báo tín hiệu cho người phía trên khi gặp sự cố.

2. Kiểm tra an toàn trước khi xuống giếng

- Người dân có thể thắp một ngọn nến hoặc ngọn đèn, thả dần xuống sát mặt nước dưới đáy giếng. Nếu ngọn nến vẫn cháy sáng bình thường là không khí dưới đáy giếng có đủ oxy để hô hấp, ngược lại, ngọn nến chỉ cháy leo lắt rồi tắt thì chúng ta không nên xuống dưới giếng.

- Ngoài ra có thể thả một con gà hoặc một con chim xuống gần sát mặt nước giếng, nếu con vật bị chết ngạt là dưới giếng có nhiều khí độc.

3. Cấp cứu nạn nhân ngạt khí dưới giếng sâu

Trường hợp gặp phải hiện trường có người nghi chết ngạt khí dưới giếng thì người sau tuyệt đối không được xuống giếng ngay để cứu, người cấp cứu cần thực hiện ngay:

- Gọi ngay Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu hộ cứu nạn (số điện thoại 114) để được hỗ trợ.

- Nếu nạn nhân vẫn tỉnh, thả dây xuống giếng để kéo lên.

- Trường hợp nạn nhân đã hôn mê, cần chuẩn bị và kiểm tra an toàn trước khi quyết định xuống giếng.

Hình minh họa động tác hô hấp nhân tạo 

Người cấp cứu sử dụng một tay để bóp kín 2 bên mũi của nạn nhân, một tay còn lại đẩy mạnh cằm để miệng nạn nhân hé ra. Sau đó người cấp cứu hít một hơi thật mạnh, áp miệng mình vào sát miệng người bị nạn sau đó thổi vào thật mạnh, thổi liên tục 2 hơi đối với người lớn, 1 hơi với trẻ em dưới 8 tuổi, quan sát lồng ngực nạn nhân phồng lên là thực hiện đúng, sau đó để lồng ngực nạn nhân tự xẹp xuống rồi lại thổi tiếp. Thực hiện liên liên tiếp động tác nêu trên với nhịp độ: người lớn và trẻ em trên 8 tuổi thực hiện khoảng 15-20 lần/phút, trẻ dưới 8 tuổi thổi ngạt 20-30 lần/phút. Có thể làm động tác bịt miệng, thổi mũi với cách tương tự.

Cách sơ cứu tốt nhất cho người bị nạn sau khi lên mặt đất là hô hấp nhân tạo ngay tại chỗ, rồi sau đó mới đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất.

Ngộ độc khí dưới giếng sâu không chỉ gây nguy hiểm tính mạng cho bản thân nạn nhân mà còn tiềm ẩn nguy cơ cho những người tham gia cứu hộ. Thực tế, việc phòng tránh vấn đề này bằng phương pháp thủ công rất đơn giản. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết những phương pháp này cũng như cách cấp cứu nạn nhân bị ngạt khí dưới giếng sâu.

BS Nguyễn Đức Lộc, BS Phạm Đăng Hải - Khoa Hồi sức nội và chống độc,

Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108