Hội chứng nôn chu kỳ do đâu?

Bệnh tuy không nguy hiểm tính mạng nhưng gây khó chịu cho người bệnh và có thể gây biến chứng nặng nếu không được điều trị kịp thời.

Triệu chứng

Các triệu chứng của hội chứng nôn chu kỳ thường bắt đầu vào buổi sáng. Các dấu hiệu và triệu chứng bao gồm:

Ba lần hoặc nhiều hơn các đợt nôn mửa bắt đầu cùng một lúc và kéo dài trong một khoảng thời gian tương tự.

Giữa các đợt sức khỏe nói chung bình thường, không có cảm giác buồn nôn. 

Buồn nôn và đổ mồ hôi dữ dội trước khi một đợt nôn chu kỳ bắt đầu.

Buồn nôn có thể dai dẳng và dữ dội. Không giống như hầu hết các rối loạn tiêu hóa khác, nôn mửa trong nôn chu kỳ có thể không làm giảm cảm giác buồn nôn. Trẻ em có thể bị nôn vọt, thường xuyên từ bốn lần trở lên mỗi giờ với  nhịp độ cao nhất là 5-15 phút một lần. Sau khi thức ăn trong dạ dày đã hết, các bé có thể tiếp tục thở phập phồng.

Các triệu chứng có thể nghiêm trọng đến mức người bệnh không thể đi lại hoặc nói chuyện và trong một số trường hợp có thể xuất hiện bất tỉnh hoặc hôn mê.

Các đợt nôn có thể khiến người bệnh khó giao tiếp xã hội(không nên nhầm lẫn với một nguyên nhân tâm thần). Uống nước để làm loãng mật và do đó giảm buồn nôn là cách phổ biến. Nhiều người tắm hoặc tắm nước nóng kéo dài để giảm bớt cảm giác buồn nôn.

Các dấu hiệu và triệu chứng khác trong một đợt nôn mửa có thể bao gồm: đau bụng, tiêu chảy, chóng mặt, nhạy cảm với ánh sáng, đau đầu, ợ hơi.

Nguyên nhân

Nguyên nhân cơ bản của hội chứng nôn chu kỳ vẫn chưa được biết rõ. Một số nguyên nhân có thể bao gồm di truyền, đặc biệt liên quan đến chứng đau nửa đầu; các vấn đề về hệ thần kinh đặc biệt hệ thận kinh thực vật và mất cân bằng hormone; Các rối loạn nhu động ruột như rối loạn co thắt dạ dày,  hội chứng ruột kich thích…

Các cơn nôn có thể được kích hoạt bởi: cảm lạnh, dị ứng hoặc các vấn đề về xoang, căng thẳng hoặc phấn khích (đặc biệt là ở trẻ em), lo lắng hoặc hoảng sợ (đặc biệt là ở người lớn), một số loại thực phẩm và đồ uống như rượu, caffein, sô cô la hoặc pho mát, ăn quá no, ăn ngay trước khi đi ngủ hoặc nhịn ăn, thời tiết nóng, kiệt quệ về thể chất, tập thể dục quá nhiều, hành kinh, say tàu xe. Xác định các yếu tố gây ra các đợt nôn có thể giúp kiểm soát hội chứng nôn  chu kỳ..

Các yếu tố nguy cơ

Nhiều trẻ mắc hội chứng nôn trớ chu kỳ có tiền sử gia đình bị chứng đau nửa đầu hoặc bản thân mắc chứng đau nửa đầu khi lớn lên. Ở người lớn, mối liên quan giữa hội chứng nôn chu kỳ và chứng đau nửa đầu có thể ít hơn.

Sử dụng cần sa mãn tính cũng có liên quan đến hội chứng nôn chu kỳ vì một số người sử dụng cần sa để giảm buồn nôn. Tuy nhiên, việc sử dụng cần sa mãn tính có thể dẫn đến một tình trạng gọi là hội chứng buồn nôn do cần sa, dẫn đến nôn liên tục mà không có thời gian trở lại bình thường. Hội chứng nôn do cần sa có thể bị nhầm lẫn với hội chứng nôn chu kỳ. Để loại trừ, bệnh nhân cần ngừng sử dụng cần sa ít nhất một đến hai tuần để xem liệu tình trạng nôn có giảm bớt hay không. Nếu không, bác sĩ sẽ tiếp tục kiểm tra hội chứng nôn chu kỳ.

Các biến chứng

Hội chứng nôn theo chu kỳ có thể gây ra những biến chứng sau: mất nước, nôn nhiều khiến cơ thể mất nước nhanh chóng. Những trường hợp mất nước nghiêm trọng có thể cần được điều trị tại bệnh viện. Tổn thương thực quản do  axit trong dạ dày đi kèm với chất nôn. Đôi khi thực quản bị tổn thương đến mức chảy máu. Axit trong chất nôn có thể ăn mòn men răng.

Phương Thảo theo GS. TS. Cao Tiến Đức