Những điều cần lưu ý khi tiêm phòng bệnh dại cho trẻ

 Tiêm phòng dại cho trẻ em có hại không? (Ảnh minh họa) 

Bệnh dại và nguy cơ ở trẻ em

Virus dại tấn công hệ thần kinh, gây ra các triệu chứng như sốt, co giật, sợ nước và có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Trẻ em thường dễ bị động vật cắn do sự tò mò và thiếu kỹ năng tự bảo vệ, đặc biệt là ở những vùng có tỷ lệ chó mèo nhiễm dại cao. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có hàng chục nghìn ca tử vong do bệnh dại, phần lớn là trẻ em sống ở các vùng nông thôn. Tiêm phòng dại ngay sau khi bị cắn là biện pháp duy nhất giúp ngăn chặn virus phát triển trong cơ thể.

Khi nào trẻ cần tiêm phòng dại?

 Bệnh dại hiện không có thuốc đặc trị mà chỉ có giải pháp là tiêm vắc xin phòng dại (Ảnh minh họa) 

Tiêm phòng dại được chỉ định khi trẻ bị cắn bởi động vật nghi ngờ mắc bệnh dại, như chó, mèo hoặc các loài động vật hoang dã có tình trạng tiêm phòng không rõ ràng. Đặc biệt, các vết cắn sâu hoặc ở vùng đầu, cổ cần được lưu ý vì nguy cơ lây lan virus cao hơn. Ngoài ra, trẻ cũng cần tiêm phòng nếu có tiếp xúc với nước bọt của động vật qua các vết trầy xước trên da hoặc niêm mạc.

Cha mẹ nên nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế sau khi bị cắn để được đánh giá tình trạng. Bác sĩ sẽ xác định mức độ nguy cơ mắc bệnh dại dựa trên loại vết thương, tình trạng sức khỏe và lịch sử tiêm phòng của động vật. Trong một số trường hợp, tiêm phòng trước khi tiếp xúc, đối với trẻ sống ở vùng có nguy cơ cao cũng có thể được khuyến nghị, tuy nhiên điều này không phổ biến ở trẻ em.

Những điều cần lưu ý khi tiêm phòng dại sau phơi nhiễm

Tiêm phòng dại sau phơi nhiễm bao gồm hai thành phần chính:

- Vaccine phòng dại: Thường được tiêm theo phác đồ 4-5 mũi vào các ngày 0, 3, 7, 14 và đôi khi ngày 28, tùy thuộc vào loại vaccine sử dụng. Các loại vaccine  hiện đại như Verorab hoặc Abhayrab rất an toàn, được tiêm vào cơ bắp (thường ở cánh tay) để kích thích cơ thể sản xuất kháng thể chống lại virus dại.

- Huyết thanh kháng dại (RIG): Được sử dụng trong trường hợp vết cắn nặng (phơi nhiễm độ III), huyết thanh được tiêm trực tiếp quanh vết thương nhằm trung hòa virus ngay lập tức. Huyết thanh thường chỉ có hiệu quả và được sử dụng trong vòng 7 ngày đầu sau khi phơi nhiễm.

Vaccine phòng dại hiện đại rất an toàn cho trẻ em, kể cả trẻ từ 3 tuổi trở lên. Các tác dụng phụ thường nhẹ như sưng đỏ tại vị trí tiêm, sốt nhẹ hoặc mệt mỏi và thường tự hết trong 1-2 ngày. Phản ứng nghiêm trọng như dị ứng nặng (sốc phản vệ) rất hiếm, với tỷ lệ dưới 0,01%. Trẻ có bệnh lý nền hoặc tiền sử dị ứng nên được bác sĩ khám và đánh giá kỹ trước khi tiêm.

Điều quan trọng nhất là tiêm phòng kịp thời để tránh nguy cơ tử vong do bệnh dại, bởi lợi ích củavaccine vượt xa mọi rủi ro có thể xảy ra.

Chăm sóc trẻ sau khi tiêm

Tiêm vắc xin phòng dại cũng có khả năng gây ra các phản ứng phụ không mong muốn (Ảnh minh họa) 

Sau khi tiêm phòng dại, cha mẹ cần theo dõi kỹ các phản ứng của trẻ trong vòng 24 - 48 giờ tiếp theo. Hãy chú ý đến những dấu hiệu bất thường như sốt, sưng, đỏ tại vị trí tiêm, hoặc xuất hiện phát ban trên da. Nếu trẻ có các triệu chứng nghiêm trọng hơn như khó thở hoặc thay đổi về tinh thần, ăn uống, giấc ngủ, cần được xử lý ngay. Đối với các triệu chứng tại chỗ tiêm như sưng đỏ, có thể dùng cách chườm lạnh để giảm đau và sưng tấy. Đồng thời, nên cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát để tránh kích ứng vị trí tiêm và tắm bằng nước ấm vừa phải, tránh để trẻ bị lạnh hoặc nóng quá mức. Nếu phát hiện bất kỳ biểu hiện bất thường nào, cần đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và xử trí kịp thời.

Tiêm phòng dại là biện pháp an toàn và cần thiết để bảo vệ trẻ khỏi căn bệnh nguy hiểm, nhất là sau khi bị động vật cắn. Cha mẹ cần nhận biết đúng các trường hợp cần tiêm, tuân thủ phác đồ tiêm chủng và chăm sóc trẻ chu đáo sau khi tiêm. Với sự hiểu biết và hành động đúng lúc, trẻ sẽ được bảo vệ hiệu quả, giảm thiểu rủi ro nghiêm trọng do bệnh dại gây ra.

Thanh Tâm (Tổng hợp)