Những tác hại nghiêm trọng về sức khỏe do thừa cân béo phì gây ra

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) dự báo đến năm 2035, trên thế giới, cứ 4 người lại có 1 người thừa cân, béo phì. Từ năm 1975 đến nay, tỷ lệ người thừa cân béo phì trên thế giới đã tăng gần gấp 3 lần, hiện thế giới đang có gần 2 tỷ người thừa cân béo phì. 

(Ảnh: Bệnh viện Hồng Ngọc)

Thừa cân béo phì có thể xảy ra với bất kỳ ai. Dấu hiệu dễ nhận thấy của béo phì là gia tăng trọng lượng và tích tụ mỡ khắp cơ thể, đặc biệt tại vùng eo, bụng, đùi... Nguyên nhân chính của thừa cân béo phì là do sự mất cân bằng giữa năng lượng ăn vào và năng lượng tiêu hao. Thừa cân béo phì có thể gây ra nhiều căn bệnh nguy hiểm. 

Bệnh của hệ xương khớp, viêm khớp và thoái hóa khớp

Đây là căn bệnh đầu tiên mà những người béo phì phải đối mặt, là nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật ở người cao tuổi. Ở tuổi trên 65, tỷ lệ thoái hóa khớp ở nam là 58% và ở nữ giới là 68%. Người béo phì có nguy cơ cao bị thoái hóa khớp, tỉ lệ bị loãng xương cao hơn bình thường, đặc biệt là hiện tượng đau nhức cơ thể thường xuyên do xương khớp của người bệnh phải chịu áp lực từ trọng lượng lớn của cơ thể. Trong đó, khớp gối, khớp háng và cột sống là những vị trí có thể bị tổn thương sớm nhất. Tỉ lệ người béo phì mắc bệnh gout cũng rất cao.

Bệnh lý đường hô hấp

Trọng lượng cơ thể tăng sẽ ảnh hưởng đến hoạt động của cơ hoành cũng như phần khí phế quản. Người béo phì bị giảm kích thước phổi. thành ngực nặng, giảm hiệu quả hô hấp,... Chính vì thế, người béo phì thường bị rối loạn chứng năng hô hấp, rối loạn nhịp thở, hay ngáy khi ngủ, thậm chí ngưng thở khi ngủ. Mức độ béo phì càng cao thì rối loạn nhịp thở càng nghiêm trọng.

Người béo phì dễ bị viêm phổi nặng. Các nghiên cứu trong đại dịch COVID-19 cho thấy nhửng người béo phì có tỷ lệ tử vong rất cao.

Bệnh của hệ tim mạch

Béo phì là yếu tố chính gây ra bệnh tim mạch và xơ vữa động mạch, Những người béo phì thường mắc phải rối loạn lipid máu, mỡ máu hoặc cholesterol cao. Tình trạng cholesterol cao tạo điều kiện gây xơ hóa lòng mạch máu, gây nguy cơ tăng huyết áp, nguy cơ đột quỵ và hiện tượng nhồi máu cơ tim. Hơn nữa, tim của những người béo phì thường phải làm việc nhiều hơn vì quá trình bơm máu đi nuôi cơ thể phải diễn ra liên tục, thậm chí tim có thể bị quá tải và khiến họ dễ mắc những bệnh về tim mạch. Các bệnh lý về tim mạch là những bệnh có tỷ lệ tử vong cao hàng đầu và trong đó có rất nhiều ca bệnh là do biến chứng của bệnh thừa cân, béo phì.

Bệnh tiểu đường

Một trong những tác hại của thừa cân béo phì chính là bệnh tiểu đường tuýp 2. Các chuyên gia cho biết lượng insulin để làm giảm đường huyết ở những trường hợp thừa cân, béo phì thấp hơn người bình thường vì thế phần lớn những ca mắc tiểu đường là người béo phì. Bệnh mạch vành là biến chứng phổ biến và gây tử vong hay gặp nhất ở người bị tiểu đường tuýp 2.

Bệnh về đường tiêu hóa

Khi cơ thể có một lượng mỡ dư thừa bám vào phần quai ruột sẽ rất dễ gây táo bón hoặc gây bệnh trĩ. Trường hợp bị ứ đọng phân và các chất thải độc hại trong thời gian dài sẽ dễ làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về đường tiêu hóa, trong đó có bệnh ung thư đại trực tràng. Béo phì là yếu tố nguy cơ chính gây sỏi mật vì nó làm giảm lượng muối mật trong mật và do đó làm tăng cholesterol.

Bên cạnh đó, người béo thường bị gan nhiễm mỡ, tình trạng này kéo dài và tăng mức độ mà không được xử lý kịp thời sẽ có thể dẫn tới xơ gan. Tình trạng rối loạn chuyển hóa cũng làm tăng nguy cơ sỏi mật. Những người cao tuổi bị thừa cân, béo phì thì nguy cơ mắc các chứng về suy giảm trí nhớ, đặc biệt là bệnh Alzheimer cao hơn những người có ngoại hình cân đối.

Giảm tuổi thọ

Béo phì làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh, gây hại cho sức khỏe và đã có rất nhiều nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, tuổi thọ của người béo phì có thể thấp hơn 6 đến 8 năm so với người có ngoại hình cân đối. Người ta có câu “Thắt lưng càng dài thì tuổi thọ càng ngắn” để chỉ ra tình trạng tích lũy mỡ bụng.

Ung thư

Bệnh béo phì được đánh giá là nguyên nhân làm tăng nguy cơ cơ ung thư, đặc biệt là ung thư thực quản, ung thư gan, ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vú, ung thư tử cung,…

PGS.TS Nguyễn Huy Nga, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế