Phân định rõ trách nhiệm của các chủ thể trong đóng BHYT theo quy định mới

 Về trách nhiệm đóng BHYT: Luật BHYT năm 2024 và Nghị định số 188/2025/NĐ-CP đã phân rõ trách nhiệm của các chủ thể trong việc đóng BHYT, theo hướng đảm bảo nguồn quỹ BHYT ổn định và quyền lợi tối ưu cho người tham gia.

Nhóm do người sử dụng lao động hoặc người lao động đóng hoặc cùng đóng

- Người lao động làm việc theo hợp đồng; cán bộ, công chức, viên chức; người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam: Người sử dụng lao động đóng 2/3, người lao động đóng 1/3.

- Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên không hưởng lương; Chủ hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh: Tự đóng.

- Công nhân và viên chức quốc phòng, công nhân công an; người làm công tác khác trong tổ chức cơ yếu và thân nhân của họ: Nghị định số 188/2025/NĐ-CP quy định người sử dụng lao động của các đối tượng này có trách nhiệm đóng.

- Cán bộ, công chức, viên chức bị tạm giữ/tạm giam/tạm đình chỉ công tác hoặc chức vụ mà chưa bị xử lý kỷ luật: Đơn vị sử dụng lao động và người lao động cùng đóng theo tỷ lệ 2/3 - 1/3 trên 50% mức tiền lương hàng tháng làm căn cứ đóng BHXH của tháng liền kề trước khi bị tạm giam, tạm giữ hoặc tạm đình chỉ theo quy định của pháp luật. Nếu được kết luận không vi phạm, sẽ truy đóng trên số tiền lương được truy lĩnh.

Nhóm do cơ quan BHXH đóng

- Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng, trợ cấp thất nghiệp, trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng, trợ cấp ốm đau hoặc thai sản dài ngày.

- Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng.

Nhóm do ngân sách nhà nước đóng

- Sĩ quan quân đội nhân dân, quân nhân chuyên nghiệp đang tại ngũ; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ và sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật đang công tác trong lực lượng công an nhân dân; người làm công tác cơ yếu hưởng lương như đối với quân nhân; thân nhân theo quy định.

- Hạ sĩ quan, binh sĩ quân đội nhân dân đang tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ nghĩa vụ trong công an nhân dân; học viên quân đội/công an/cơ yếu hưởng sinh hoạt phí là người Việt Nam; thân nhân theo quy định.

- Học viên: quân đội, công an, cơ yếu hưởng sinh hoạt phí là người nước ngoài.

- Học viên đào tạo sĩ quan dự bị từ 03 tháng trở lên chưa tham gia BHXH, BHYT.

- Dân quân thường trực.

- Người có công với cách mạng theo quy định; cựu chiến binh; thân nhân của liệt sĩ, người có công nuôi dưỡng liệt sĩ theo quy định; thân nhân của người có công với cách mạng, vợ hoặc chồng liệt sĩ lấy chồng khác hoặc vợ khác đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng và cá nhân có liên quan theo quy định.

- Đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp đương nhiệm.

- Trẻ em dưới 6 tuổi.

- Người đã hiến bộ phận cơ thể người theo quy định của pháp luật.

- Người nước ngoài đang học tập tại Việt Nam được cấp học bổng từ ngân sách của Nhà nước Việt Nam.

- Người thuộc hộ gia đình nghèo; người dân tộc thiểu số thuộc hộ gia đình cận nghèo đang cư trú tại xã, thôn thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; người dân tộc thiểu số đang cư trú tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn; người đang cư trú tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; người đang sinh sống tại xã đảo, huyện đảo.

- Cán bộ xã, phường, thị trấn đã nghỉ việc đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước.

- Người đã thôi hưởng trợ cấp mất sức lao động đang hưởng trợ cấp hằng tháng từ ngân sách nhà nước; người đang hưởng trợ cấp xã hội hằng tháng; người đang hưởng trợ cấp nuôi dưỡng hằng tháng theo quy định của pháp luật; người đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng mà thuộc đối tượng hưởng trợ cấp xã hội; người từ đủ 75 tuổi trở lên đang hưởng trợ cấp tuất hằng tháng, người từ đủ 70 tuổi đến dưới 75 tuổi thuộc hộ cận nghèo đang hưởng trợ cấp tuất hàng tháng; người đang hưởng trợ cấp hưu trí xã hội hằng tháng; người lao động không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội đang trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng.

Nhóm được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng

Người thuộc hộ gia đình cận nghèo; học sinh, sinh viên; người tham gia lực lượng bảo vệ an ninh, trật tự ở cơ sở; người thuộc hộ gia đình nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình; nhân viên y tế thôn, bản; người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố; người dân tộc thiểu số tại xã không còn khó khăn; Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân ưu tú; nạn nhân mua bán người.

Các đối tượng này tự đóng một phần và được ngân sách nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng. Việc thu phần đóng của người tham gia và đề xuất ngân sách hỗ trợ sẽ do cơ quan BHXH hoặc người đại diện hộ gia đình thực hiện định kỳ. Sở Tài chính chịu trách nhiệm chuyển kinh phí hỗ trợ từ ngân sách địa phương.

Nhóm tự đóng BHYT

Người thuộc hộ gia đình tham gia BHYT theo hình thức hộ gia đình; người sinh sống và làm việc tại các tổ chức, cơ sở từ thiện, tôn giáo; người lao động trong thời gian nghỉ không hưởng lương hoặc tạm hoãn hợp đồng lao động; các đối tượng khác không thuộc các nhóm trên: Tự đóng toàn bộ mức đóng.

Xác định thứ tự đóng BHYT đối với trường hợp một người đồng thời thuộc nhiều đối tượng khác nhau

Nguyên tắc chung: Đóng BHYT theo đối tượng đầu tiên mà người đó được xác định trong thứ tự các đối tượng quy định tại Điều 12 của Luật BHYT năm 2024.

Các trường hợp đặc biệt: Có quy định cụ thể về thứ tự ưu tiên hoặc lựa chọn đối tượng tham gia, nhằm đảm bảo quyền lợi cao nhất cho người tham gia. Ví dụ: người thuộc nhiều đối tượng được ngân sách nhà nước hỗ trợ mức đóng thì được lựa chọn tham gia theo đối tượng có mức hỗ trợ cao nhất.

Theo TTXVN