Thoái hóa khớp gối - Nguyên nhân và triệu chứng không nên bỏ qua

Thoái hóa khớp gối là gì?

Thoái hóa khớp gối là tình trạng tổn thương sụn khớp và xương dưới sụn ở khớp gối, kèm theo hiện tượng viêm, giảm dịch khớp và mọc gai xương. Sụn khớp có vai trò như lớp đệm bảo vệ, giúp các đầu xương trượt lên nhau một cách trơn tru. Khi lớp sụn này bị mòn dần, khớp gối trở nên khô cứng, đau đớn và hạn chế vận động.

Nguyên nhân gây thoái hóa khớp gối

Theo TS.BS. Lê Thị Bích Thủy, Trưởng Khoa Nội thần kinh - Cơ xương khớp, có nhiều nguyên nhân gây thoái hóa khớp gối, trong đó phổ biến nhất bao gồm:

- Tuổi tác: Bệnh thoái hóa khớp gối thường xảy ra ở những người lớn tuổi. Nguyên nhân chủ yếu do lão hóa bởi tuổi tác. Đặc biệt là những người đã từng làm việc chân tay nặng nhọc, thường xuyên mang vác vật nặng, phải đứng lâu.

(Ảnh minh họa)

- Thừa cân - béo phì: Thừa cân sẽ gia tăng áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối. Các nghiên cứu cho thấy, cứ mỗi 0,45kg cân nặng tăng thêm, áp lực lên khớp gối sẽ tăng thêm khoảng 1,35 đến 1,8kg.

- Giới tính: Phụ nữ, nhất là phụ nữ trên 55 tuổi thường có chẩn đoán thoái hóa khớp gối cao hơn nam giới. Nguyên nhân là do dây chằng trước khớp gối yếu và thường xuyên sử dụng giày cao gót, làm tăng áp lực lên sụn khớp, dẫn đến sự thoái hóa nhanh chóng.

- Di truyền: Các yếu tố này bao gồm sự đột biến di truyền (làm tăng nguy cơ viêm khớp gối ở người trẻ tuổi) và hình dạng không bình thường của xương xung quanh khớp gối (dẫn đến việc sụn khớp dễ bị thoái hóa sớm).

- Chấn thương khớp gối: Té ngã, tai nạn giao thông, chơi thể thao sai kỹ thuật… có thể làm tổn thương sụn khớp.

- Vận động viên thể thao: Những người thường chơi các môn thể thao đòi hỏi vận động khớp gối nhiều như bóng đá, quần vợt… có nguy cơ cao bị suy yếu khớp gối. Nguy cơ này càng tăng lên khi trải qua chấn thương trong quá trình tập luyện.

- Những bệnh về cơ xương khớp khác: Những người bệnh bị viêm khớp dạng thấp có nguy cơ thoái hóa khớp cao. Ngoài ra, các bệnh lý khác như thừa sắt hoặc dư thừa hormone tăng trưởng cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh thoái hóa khớp.

Triệu chứng nhận biết thoái hóa khớp gối

Bệnh thường diễn tiến âm thầm, các dấu hiệu ban đầu dễ bị bỏ qua. Tuy nhiên, theo thời gian, người bệnh có thể nhận thấy các triệu chứng điển hình như:

- Đau khớp gối: Đây là dấu hiệu phổ biến nhất. Đau tăng khi vận động, đứng lâu, leo cầu thang hoặc thay đổi thời tiết. Khi nghỉ ngơi, cơn đau có thể giảm nhưng dễ tái phát khi hoạt động lại.

- Cứng khớp: Người bệnh thường thấy khớp gối bị cứng, khó cử động sau một khoảng thời gian không vận động (như sau khi ngủ dậy buổi sáng), tình trạng này thường cải thiện sau vài phút đi lại nhẹ nhàng.

- Tiếng lạo xạo, lục cục: Khi gập hoặc duỗi gối, có thể nghe thấy tiếng kêu trong khớp, do bề mặt sụn bị mòn và các gai xương va chạm nhau.

- Giảm tầm vận động: Người bệnh thấy khó khăn khi co duỗi gối, ngồi xổm hoặc đứng lên ngồi xuống. Tình trạng nặng có thể gây hạn chế vận động nghiêm trọng.

- Sưng khớp, biến dạng khớp: Ở giai đoạn nặng, khớp gối có thể bị sưng do tràn dịch, hoặc biến dạng do phì đại xương và tổn thương mô mềm quanh khớp.

Thoái hóa khớp gối là bệnh lý tiến triển từ từ nhưng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Vì vậy, việc hiểu rõ các nguyên nhân và triệu chứng sẽ giúp người bệnh chủ động thăm khám và kiểm soát bệnh hiệu quả hơn.

TS.BS. Lê Thị Bích Thủy - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ