Việt Nam khẳng định vai trò tiên phong trong chăm sóc đột quỵ

Ngày 24/7/2025, Bộ Y tế phối hợp với Tổ chức Đột quỵ Thế giới (WSO), Bệnh viện Bạch Mai, Hội Đột quỵ TP. Hà Nội và Chương trình Angels đã tổ chức Hội nghị “Liên minh Đột quỵ Toàn cầu 2025” tại Hà Nội. Hội nghị quy tụ hơn 300 đại biểu là chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế, khẳng định vai trò tiên phong của Việt Nam trong phòng ngừa, điều trị và quản lý bệnh đột quỵ.

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế, GS.TS Trần Văn Thuấn nhấn mạnh: “Việt Nam đang từng bước xây dựng hệ thống chăm sóc đột quỵ đồng bộ, từ dự phòng, cấp cứu, điều trị đến phục hồi chức năng. Thành tựu này là kết quả của sự nỗ lực không ngừng từ các cơ sở y tế, sự đồng hành của các tổ chức quốc tế, cùng sự quan tâm chỉ đạo sâu sát từ Chính phủ và Bộ Y tế.”

Đột quỵ – Gánh nặng sức khỏe toàn cầu và tại Việt Nam

Theo Tổ chức Đột quỵ Thế giới, mỗi năm có khoảng 12,2 triệu người bị đột quỵ và hơn 6,5 triệu người tử vong. Cứ mỗi 3 giây, thế giới ghi nhận một ca đột quỵ mới. Đáng lo ngại, có đến 71% bệnh nhân sau đột quỵ mất khả năng lao động, trong khi 45% gặp khó khăn trong các hoạt động sinh hoạt hằng ngày. Chi phí điều trị và phục hồi chức năng cho bệnh nhân đột quỵ chiếm tới 1,12% tổng GDP toàn cầu, tạo gánh nặng không nhỏ cho hệ thống y tế các nước.

Tại Việt Nam, theo thống kê năm 2019, cả nước ghi nhận 135.999 trường hợp tử vong do đột quỵ. Tỷ lệ mới mắc là 222/100.000 dân/năm và tỷ lệ hiện mắc lên tới 1.541/100.000 dân – thuộc nhóm cao nhất khu vực Đông Nam Á. Những con số này cho thấy đột quỵ đang là thách thức lớn với ngành y tế và đòi hỏi các biện pháp ứng phó toàn diện.

Việt Nam đẩy mạnh hệ thống chăm sóc đột quỵ

Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn khẳng định: Việc nâng cao chất lượng chuyên môn và phát triển chuyên ngành đột quỵ là yêu cầu cấp thiết. Đến nay, Việt Nam đã đạt được nhiều thành tựu ấn tượng trong công tác phòng chống và kiểm soát đột quỵ.

Từ năm 2016 chỉ với 12 đơn vị điều trị đột quỵ, đến nay Việt Nam đã phát triển được hơn 150 đơn vị chuyên sâu trong lĩnh vực này trên toàn quốc. Nhiều kỹ thuật hiện đại như tiêu sợi huyết đường tĩnh mạch, can thiệp nội mạch lấy huyết khối đã được triển khai thường quy tại các bệnh viện tuyến trung ương, tuyến tỉnh, góp phần cứu sống và giảm tàn phế cho hàng ngàn bệnh nhân mỗi năm.

Đặc biệt, trung tâm Đột quỵ của Bệnh viện Bạch Mai đã trở thành một trong bốn trung tâm trên thế giới đạt số lượng chứng nhận “Kim cương” cao nhất theo tiêu chí của Tổ chức Đột quỵ Thế giới. “Đây là niềm tự hào không chỉ của ngành Y tế mà còn là minh chứng rõ nét cho năng lực hội nhập và phát triển chuyên môn sâu của y tế Việt Nam”, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh.

Những thách thức còn tồn tại

Mặc dù đạt nhiều tiến bộ, nhưng công tác phòng chống và điều trị đột quỵ tại Việt Nam vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn. Một trong những thách thức lớn nhất là đa số bệnh nhân đến bệnh viện muộn, vượt “thời gian vàng” cho điều trị hiệu quả. Ngoài ra, hệ thống cấp cứu trước viện chưa đồng bộ, còn thiếu các đơn vị phản ứng nhanh tại chỗ, và trình độ điều trị giữa các vùng miền vẫn còn nhiều chênh lệch.

Định hướng chiến lược trong thời gian tới

Để tiếp tục nâng cao hiệu quả phòng chống và điều trị đột quỵ, Bộ Y tế đề xuất một số giải pháp chiến lược như: Mở rộng mạng lưới các đơn vị đột quỵ đạt chuẩn trên toàn quốc theo mô hình "vệ tinh – trung tâm", ưu tiên tại các vùng sâu, vùng xa; xây dựng và ban hành Bộ tiêu chí đánh giá Trung tâm đột quỵ áp dụng thống nhất cả nước, làm cơ sở kiểm định chất lượng theo chuẩn mực khu vực và quốc tế; đẩy mạnh đào tạo chuyên sâu, tập trung vào cấp cứu tiền viện, can thiệp mạch não và phục hồi chức năng sớm sau đột quỵ; đồng thời nâng cao năng lực tuyến cơ sở; nghiên cứu và triển khai Chương trình Quốc gia về đột quỵ, với ba mục tiêu: Giảm tỷ lệ mắc, tử vong và tàn phế do đột quỵ, yêu cầu sự phối hợp liên ngành và đầu tư có trọng tâm; ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh, dự báo nguy cơ đột quỵ dựa trên dữ liệu lớn, phát triển mạng lưới can thiệp từ xa nhằm rút ngắn thời gian xử trí…

Bộ Y tế khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các tổ chức quốc tế và đối tác phát triển để đẩy mạnh hệ thống chăm sóc đột quỵ toàn diện, hướng tới mục tiêu giảm tỷ lệ mắc mới, tử vong và tàn phế do đột quỵ tại Việt Nam.

Nguyên An