Đang vào mùa cải xoong - loại rau quý chữa ho, sỏi mật, chống ung thư hiệu quả

Cải xoong hay còn gọi là cải soong, xà lách xoong, đậu ban thái, thuỷ điều thái, tây dương thái. Cây có tên khoa học là Rorippa nasturtium – aquaticum (L.) Hayek ex Mansf. (Nasturtium officinale R. Br.), thuộc họ Cải – Brassicaceae.

Đây là loại cây thân thảo, có nguồn gốc từ Châu Âu. Theo các nhà khoa học thì trong cải xoong có 93,7% nước, 2,8% protid, 1,4% glucid, 2% cellulose. Cùng với 0,8% tro, 89mg% calcium, 28mg% phosphor, 1,6mg% sắt, 15-45mg% iod, 25mg% vitamin C.

Rau cải xoong có nhiều tác dụng chữa bệnh.

Ngoài ra, trong cải xoong còn có một số chất khác như một heterosid có sulfur là gluconasturtiosid hay gluconasturtin thường ở dưới dạng muối K; chất này bị thuỷ phân dưới tác dụng của men myrosin để tạo ra một phân tử glucose, một phân tử sulfat acid K và một phân tử isothio-cyanat phenylethyl; chất sau này là một tinh dầu, dưới dạng một chất lỏng không màu, rất ít tan trong nước, tan trong cồn ether, chloroform, nó cho mùi của cải xoong.

Ngoài việc sử dụng trong chế biến thực phẩm, đây còn được coi là vị thuốc quý có nhiều tính năng chữa bệnh hiệu quả.

Trả lời trên Tổ quốc trước đó, Lương y đa khoa Bùi Hồng Minh (Phó Chủ tịch Hội Đông y Ba Đình, Hà Nội), cải xoong tính hàn, vị hơi đắng và hắc, có tác dụng lợi tiểu, giúp tiêu hóa tốt, giải độc ..., chữa chảy máu chân răng, bí tiểu khó đi tiểu, lao phổi, viêm phế quản kinh niên, đái tháo đường, sỏi thận, mật, phòng bệnh bướu cổ, trị tàn nhang… Trị ký sinh trùng đường ruột, thấp khớp, thuỷ thũng, đái đường và ung thư. Chữa eczema, ghẻ, hắc lào, rụng tóc, bệnh về da đầu, vết thương...

Tương truyền rằng, ông tổ ngành y Hippocrates đã chọn những nơi gần bờ suối có nhiều xà lách xoong (cải xoong) để làm phòng khám bệnh. Không ngẫu nhiên mà Hippocrates lại lựa chọn như vậy. Bởi vì, ông phát hiện ra loại rau này rất giàu nguyên tố kiềm, các loại vitamin (A, C, D, E, K, B1, B2 và B3), các khoáng tố (calcium, phosphorus, potassium...), được y học cổ truyền Tây phương dùng để chữa các bệnh về đường hô hấp như ho, suyễn...

Rau cải xoong có tác dụng phòng ngừa ung thư, tốt cho sức khỏe.

Đặc biệt, trong cải xoong có glucosinolates, một hoạt chất sinh học thực vật (phytochemical), khi bị thủy phân nó sẽ tạo ra isothiocynates – hoạt chất có tác dụng chống ung thư mạnh mẽ. Cải xoong có khả năng làm tăng mức độ chất kháng oxy hóa trong máu và bảo vệ DNA, chống lại những tổn thương do các chất độc hại gây ra. Các bằng chứng thực nghiệm và lâm sàng cho thấy cải xoong có thể làm giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới, ung thư ruột kết, ung thư cổ tử cung, ung thư vú ở phụ nữ, đồng thời ngăn chặn sự khuếch tán (di căn) các tế bào ung thư sang các cơ quan khác. 

Cải xoong còn giúp bổ mắt, phòng bệnh tim mạch: Nhóm carotenoid trong cải xoong cung cấp nhiều lutein và zeaxantin, là chất chống oxy hóa cực mạnh, đặc biệt có lợi cho đôi mắt và trái tim. Một chén cải xoong chứa 1900mg lutein và zeaxanthin. Chế độ ăn uống nhiều lutein và zeaxanthin hạn chế nguy cơ thoái hóa điểm vàng, bệnh liên quan đến tuổi già có khả năng làm giảm thị lực và gây mù lòa. Đối với hệ tim mạch những người có nồng độ lutein và zeaxanthin trong máu cao sẽ có khả năng ít bị xơ vữa động mạch hơn, đồng thời phòng ngừa cholesterol cao trong máu.

Những lưu ý khi sử dụng cải xoong: 

Do cải xoong sinh sôi phát triển rộng ở những khu vực ao tù nước đọng, nơi có nhiều chất thải động vật - môi trường là ổ chứa của một số loài động vật ký sinh trùng như sán lá gan, vắt, đỉa… Do đó, cần phải rửa kỹ rau trước khi chế biến để tránh nhiễm ký sinh trùng.

Ngoài ra, không nên ăn quá 100 g/lần trong thời gian dài để tránh đau bụng, bàng quang khó chịu hoặc tổn thương tới thận. Phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu không ăn quá nhiều cải xoong vì nó có thể gây sẩy thai.

Ánh Dương (tổng hợp)