Kỹ thuật phẫu thuật nội soi hoàn toàn điều trị ung thư dạ dày và đại tràng

Cụ bà 91 tuổi phát hiện bị ung thư dạ dày và sức khỏe lại không được tốt, các con của bà Hoàng Thị K dự định chọn giải pháp chăm sóc giảm nhẹ để bà bình an đi nốt con đường chứ không muốn phẫu thuật vì sợ bà phải chịu thêm đau đớn. Tuy nhiên, khi xin ý kiến mẹ mình, thì bà K lại bảo: Mẹ xem tivi, nghe đài, đọc báo nhiều nên biết Bệnh viện Bạch Mai đang áp dụng nhiều kĩ thuật tiên tiến trong phẫu thuật và đã cứu sống được rất nhiều người mắc bệnh hiểm nghèo. Thể theo nguyện vọng của mẹ, ông Ngô Thanh S (con trai bệnh nhân) đã đưa mẹ đến khám tại Trung tâm Tiêu hóa - Gan mật, Bệnh viện Bạch Mai. Sau khi nội soi, chụp chiếu và làm các xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết, bà được chuyển sang Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy.

Tại đây, các bác sĩ nhận định bệnh nhân K có chỉ định phẫu thuật nội soi cắt đoạn dạ dày, nạo vét hạch. Với sự giúp sức của Trung tâm Gây mê và Hồi sức ngoại khoa, qua 5 lỗ nhỏ trên thành bụng, kích thước từ 0,5 đến 1 cm, các phẫu thuật viên của Khoa phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy đã đưa camera và các dụng cụ nội soi tiếp cận, phẫu tích, bóc tách dạ dày và các mạch máu, hạch liên quan.

Sau khi đoạn dạ dày bị ung thư cùng mạc nối, hạch được cắt đi cả khối, mỏm dạ dày được nối với hỗng tràng cũng qua nội soi. Ca mổ kéo dài trong khoảng 3 tiếng và thành công đúng như dự kiến. Chỉ 2 ngày sau phẫu thuật, bà K đã có thể ăn cháo và đi lại nhẹ nhàng. Điều khiến gia đình bà K vô cùng bất ngờ là chỉ sau 5 ngày, sức khỏe của bà K khôi phục gần như bình thường. “Tôi cũng rất ngạc nhiên, mẹ tôi đã 91 tuổi lại trải qua một cuộc đại phẫu như vậy, nhưng nhờ áp dụng phương pháp phẫu thuật tiên tiến mà mẹ tôi phục hồi rất nhanh. Tôi thực sự rất biết ơn các y, bác sĩ và nhân viên tại Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy”. Đó là lời cảm ơn của con trai bà K gửi tới bác sĩ trước khi mẹ mình xuất viện.

Thời khắc rời giường bệnh để trở về nhà, cụ bà K rơm rớm nước mắt tâm sự: “Tuy tuổi đã cao nhưng hàng ngày, tôi vẫn thường xuyên đọc báo và xem tin tức trên tivi. Chính vì thế, tôi đã biết được Bệnh viện Bạch Mai hiện đang áp dụng rất nhiều phương thức điều trị tiên tiến. Tôi đã yêu cầu các con cho đến khám và phẫu thuật dù tuổi đã cao và sức khỏe yếu. Thật may mắn, tôi đã được phẫu thuật, điều trị và chăm sóc rất chu đáo. Những ngày tháng nằm tại đây là khoảnh khắc mà chắc chẳng bao giờ tôi quên được”. Tôi nghĩ: “Phải thương chúng tôi thật sự, phải yêu nghề thật sự thì các y, bác sĩ ở đây mới chăm sóc chúng tôi tận tâm như thế. Tôi rất muốn cảm nghĩ này của tôi được lan tỏa đến các bệnh nhân có bệnh hiểm nghèo như tôi để họ biết đến Bệnh viện Bạch Mai, nơi đã phẫu thuật cho tôi, để họ có cơ hội được tái sinh một lần nữa như tôi hiện tại”.

Ca lâm sàng của bà K chỉ là một trong vô số các ca phẫu thuật nội soi hoàn toàn điều trị ung thư dạ dày và đại tràng đã trở thành thường quy tại Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy, Bệnh viện Bạch Mai. TS. Nguyễn Ngọc Hùng, Trưởng khoa cho biết: Phẫu thuật nội soi ngày nay được sử dụng rỗng rãi để điều trị các bệnh lành tính và ác tính. Phẫu thuật nội soi hoàn toàn (nghĩa là toàn bộ các thao tác, kể cả các miệng nối đều được thực hiện qua nội soi) để điều trị ung thư dạ dày và đại tràng tuy là kỹ thuật khó, phức tạp nhưng đã trở thành kỹ thuật thường quy của Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy và đem lại nhiều lợi ích cho bệnh nhân so với mổ mở nói chung và phẫu thuật nội soi hỗ trợ với miệng nối ngoài cơ thể nói riêng. Với những phương pháp này, sau khi nội soi cắt dạ dày hay đại tràng xong vẫn phải mở nhỏ thành bụng để đưa dạ dày, ruột ra ngoài ổ bụng thực hiện miệng nối.

Phẫu thuật nội soi hoàn toàn điều trị ung thư dạ dày và đại tràng khi được thực hiện thành thạo sẽ là phương pháp can thiệp ít xâm lấn, an toàn với vết mổ nhỏ, tỷ lệ biến chứng thấp (tỷ lệ biến chứng miệng nối; tắc ruột, thoát vị sau mổ thấp; hiệu quả hồi phục sau mổ cao). Miệng nối được thực hiện trong cơ thể nên phần ruột lành được giữ ổn định tại chỗ, không bị co kéo làm tổn thương thành dạ dày, ruột và mạch máu nuôi miệng nối; không kéo bệnh phẩm qua vết mổ, có thể thực hiện đường mở nhỏ vừa đủ để lấy bệnh phẩm ở vị trí thẩm mỹ, ít nguy cơ thoát vị và nhiễm trùng, nếu kết hợp với phương pháp lấy bệnh phẩm qua đường lỗ tự nhiên thì sau mổ người bệnh gần như không có sẹo mổ, đáp ứng được nhu cầu thẩm mỹ của người bệnh, nhất là với bệnh nhân trẻ tuổi, là nữ giới. Cũng do phần ruột lành ít bị sang chấn, co kéo, thành bụng ít bị tổn thương sau phẫu thuật nội soi hoàn toàn mà người bệnh phục hồi rất nhanh sau mổ, lưu thông ruột trở lại rất sớm ngay sau mổ (nếu mổ phương pháp khác thì thường sau 3 ngày trở ra bệnh nhân mới có trung tiện trở lại), đau rất ít nên hô hấp không bị hạn chế, người bệnh có thể tập vận động sớm ngay sau mổ. Tuy nhiên, theo các phẫu thuật viên của Khoa Phẫu thuật Tiêu hóa - Gan mật tụy: Làm miệng nối trong cơ thể trong phẫu thuật nội soi là kĩ thuật khó, phức tạp, nhiều nguy cơ, chỉ sơ xuất nhỏ có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe người bệnh. Vì vậy, để thực hiện kỹ thuật này, đòi hỏi phẫu thuật viên phải được đào tạo từ cơ bản đến nâng cao, có kỹ năng tốt (có thể thao tác khâu nối nội soi như mổ mở) và bề dày kinh nghiệm cùng đầy đủ vật tư trang thiết bị phẫu thuật. Do vậy, hiện nay phẫu thuật nội soi hoàn toàn điều trị các bệnh lý ung thư dạ dày, đại tràng mới chỉ được thực hiện ở một số trung tâm lớn đáp ứng được các yêu cầu trên, kể cả ở nước ngoài.

Phẫu thuật nội soi hoàn toàn điều trị ung thư dạ dày, đại tràng phần lớn sử dụng dụng cụ ghim cắt thẳng hoặc máy nối tròn kết hợp với thao tác khâu tay để thực hiện miệng nối. Trong phẫu thuật nội soi điều trị ung thư dạ dày, sau khi cắt đoạn dạ dày hoặc cắt toàn bộ dạ dày, nạo vét hạch, mỏm dạ dày sẽ được nối trực tiếp với mỏm tá tràng hoặc nối với quai đầu hỗng tràng. Trường hợp cắt toàn bộ dạ dày thì phẫu thuât viên sẽ thực hiện miệng nối thực quản - hỗng tràng.

Với phẫu thuật nội soi hoàn toàn điều trị ung thư đại tràng: sau khi đoạn đại tràng có u cùng toàn bộ mạc treo, hạch được cắt; miệng nối trong cơ thể được thực hiện theo kiểu bên - bên hoặc tận - tận chức năng. Các miệng nối trên có thể được thực hiện bằng dụng cụ ghim cắt nối, có thể kết hợp với khâu tay hoặc khâu tay toàn bộ tùy thuộc phẫu thuật viên và trường hợp cụ thể.

Cùng với các chương trình giảm đau, tăng cường hồi phục sớm sau mổ (ERAS), phẫu thuật nội soi hoàn toàn đã và đang góp phần làm thay đổi cục diện cuộc chiến của y học nói chung và ngoại khoa nói riêng chống lại căn bệnh ung thư tiêu hóa - một trong những căn bệnh ung thư có tỷ lệ mắc và tử vong cao nhất hiện nay.

Theo Bệnh viện Bạch Mai