Người bệnh tự mua thuốc, thiết bị y tế có được BHYT thanh toán hay không, quy trình thế nào?

Cụ thể, Tại Điều 60 của Nghị định 188/2025/ND-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều kiện của Luật Dược, quy định khả năng thanh toán chi phí trực tiếp cho người bệnh trong trường hợp bệnh nhân tự mua thuốc, thiết bị y tế. Theo đó, Cơ quan Y tế sẽ thanh toán trực tiếp cho người bệnh theo quy định như sau:

Đối với thuốc: căn cứ để tính toán số lượng và đơn giá được ghi trên hóa đơn cho người bệnh mua tại cơ sở kinh doanh dược phẩm. Trường hợp thuốc có quy định về tỷ lệ, điều kiện thanh toán thì thực hiện theo tỷ lệ, điều kiện thanh toán;

Đối với thiết bị y tế: căn cứ để tính toán khối lượng và đơn giá được ghi trên đơn vị hóa học làm người bệnh tại cơ sở mua bán thiết bị y tế. Trường hợp thiết bị y tế có quy định về tính toán thì thanh toán không vượt quá trình tính toán theo quy định đối với thiết bị y tế đó.Định nghĩa, đơn giá thuốc, thiết bị y tế làm cơ sở để xác định thanh toán không được vượt quá đơn giá thanh toán tại thời điểm gần nhất khi thực hiện thanh toán đối với trường hợp thuốc, thiết bị y tế đã có sẵn tại cơ sở y tế, bệnh viện nơi bệnh nhân hiện đang chữa bệnh.

Trường hợp thuốc, thiết bị y tế chưa khai thác thuốc chữa bệnh, chữa bệnh nơi người bệnh đã chữa bệnh, chữa bệnh, đơn giá làm cơ sở để xác định thanh toán trị liệu là kết quả thuốc lựa chọn nhà thau còn hiệu lực tại thời điểm thanh toán theo thứ tự ưu tiên như sau: Kết quả mua tập trung cấp quốc gia gia hoặc kết quả phán giá; Kết quả mua sắm tập trung cấp địa phương trên bàn địa phương; Kết quả dược phẩm lựa chọn nhà thầu thấp nhất của các cơ sở y tế, chữa bệnh của Nhà nước cùng cung cấp chuyên môn kỹ thuật thuật trên địa bàn.

Trường hợp không có kết quả Dược thuốc lựa chọn bệnh chữa bệnh, chữa bệnh của Nhà nước cùng chuyên gia kỹ thuật thuật trên địa bàn, cơ sở về kết quả Dược thuốc chọn nhà thau thấp nhất của cơ sở chữa bệnh, chữa bệnh của Nhà nước khác trên địa bàn bàn;

Kết quả dược phẩm lựa chọn nhà thầu thấp nhất tại thời điểm thanh toán của các cơ sở chữa bệnh, chữa bệnh của Nhà nước cùng cấp chuyên môn kỹ thuật thuật trên toàn quốc. Trường hợp không có kết quả Dược liệu thuốc chữa bệnh chữa bệnh, chữa bệnh của Nhà nước cùng chuyên gia kỹ thuật trên toàn quốc, cơ sở về kết quả Dược thuốc lựa chọn nhà chữa bệnh chậm nhất của cơ sở chữa bệnh, chữa bệnh khác của Nhà nước trên toàn quốc.

Cơ quan Y tế sẽ thực hiện trừ chi phí bệnh bệnh chữa bệnh, chữa bệnh nơi điều trị bệnh như sau: Trường hợp chi phí thuốc, thiết bị y tế được tính trong dịch vụ chữa bệnh, chữa bệnh cơ quan thì Bảo hiểm sẽ thực hiện trừ vào chi phí dịch vụ chữa bệnh, chữa bệnh bằng cơ sở bệnh, chữa bệnh bằng thanh toán theo quy định. Trong trường hợp thuốc chữa bệnh, thiết bị y tế chưa bao gồm trong cơ sở cấu trúc dịch vụ chữa bệnh, chữa bệnh sẽ không thực hiện trừ khi vào thuốc chữa bệnh, chữa bệnh chữa bệnh của cơ sở chữa bệnh, chữa bệnh;

Điều 60 Nghị định cũng nêu rõ, chi phí thuốc, thiết bị y tế cơ quan Y tế thanh toán trực tiếp cho người bệnh được tính trong dự kiến chi cơ sở y tế, chữa bệnh.

Quy định mới giúp người bệnh tự mua thuốc, thiết bị y tế vẫn có thể được thanh toán bảo hiểm — với điều kiện bổ sung đúng: có điều trị chỉ định, có bằng chứng hợp lệ hóa đơn và mua trong phạm vi giá được chấp nhận. Đây là bước tiến trình giúp tăng tính linh hoạt cho bệnh nhân và minh bạch trong cơ chế quản lý thuốc chữa bệnh.

Tuy nhiên, để thực hiện hiệu quả này, cần có sự phân phối hợp lý giữa cơ sở chữa bệnh — cơ quan thuốc và bệnh nhân: từ hướng dẫn kê đơn, thông báo sơ bộ để kiểm soát giá và chất lượng. Chỉ khi đó, chính sách mới thực sự đảm bảo quyền lợi cho người bệnh và hiệu quả sử dụng thuốc lá.

Nguyên An ( tổng hợp)