Người bị gan nhiễm mỡ: Tiêu thụ thực phẩm như thế nào để không cần dùng thuốc?

Nguyên nhân do đâu gan bị nhiễm mỡ?

Gan nhiễm mỡ là thuật ngữ y khoa dùng để mô tả tình trạng tích tụ mỡ trong gan vượt mức bình thường. Ở người bình thường, mỡ trong gan chỉ chiếm 2-4%, tuy nhiên ở người bị gan nhiễm mỡ, lượng mỡ tích tụ chiếm từ 5% trọng lượng gan trở lên, thường gặp là khoảng 5-10% trọng lượng của gan.

Gan nhiễm mỡ thường chia được làm 2 loại:

- Gan nhiễm mỡ do rượu: Xảy ra do người bệnh uống quá nhiều bia rượu dẫn đến suy giảm chức năng chuyển hóa mỡ khi gan bị tổn thương.

- Gan nhiễm mỡ do không rượu: Thường do chế độ ăn uống không phù hợp và ít vận động. Ăn uống thiếu khoa học dẫn đến tình trạng sản sinh và tích trữ nhiều mỡ. Lúc này lượng mỡ thừa sẽ tích trữ trong các tế bào gan gây nên tình trạng gan nhiễm mỡ.

Gan khỏe mạnh và gan bị nhiễm mỡ (Ảnh minh họa)

Chế độ ăn cho người gan nhiễm mỡ

Ăn đủ chất đạm: Chất đạm (Protein) là nhóm dưỡng chất quan trọng đóng góp vào quá trình tái tạo mô của cơ thể. Lượng đạm cần thiết mỗi ngày cho người bình thường là 0,8 gr/kg cân nặng. Người mắc bệnh lý về gan cần nạp 1-1,5 gr đạm/kg cân nặng để giúp gan hoạt động hiệu quả, giảm áp lực lên các mô cơ. Người bệnh ăn đủ đạm nhưng nên chọn nguồn đạm “sạch”. Nên ăn các loại như thịt nạc, cá, đậu hũ, trứng các loại đậu và hạn chế các loại thịt đỏ, nội tạng động vật. 

Ăn ít chất béo bão hòa, tránh thực phẩm chiên xào

Tế bào sử dụng Glucose để tạo năng lượng và insulin giúp đưa Glucose từ thức ăn được tiêu hóa vào các tế bào. Tuy nhiên, ở người bị gan nhiễm mỡ có thể xảy ra tình trạng kháng Insulin. Nghĩa là cơ thể tạo ra Glucose nhưng không thể sử dụng hiệu quả, lâu dần lượng glucose này tích tụ trong máu và gan tạo thành chất béo.

Người bệnh nên hạn chế dầu mỡ động vật, mỡ heo, bơ sữa nguyên kem và các món chiên rán, thức ăn nhanh. Nên thay thế bằng một số chất béo lành mạnh như dầu vừng, dầu đậu nành, các loại hạt, dầu oliu.

Nên bổ sung các chất béo lành mạnh (Ảnh minh họa) 

Nạp nhiều chất xơ 

Chất xơ giúp giảm hấp thu chất béo, giúp kiểm soát Cholesterol và ổn định lượng đường trong máu. Chất xơ còn hỗ trợ giảm tải áp lực cho chức năng lọc máu của gan. Nên ưu tiên rau lá xanh (rau muống, cải bó xôi…), củ quả (bí đỏ, cà rốt), các loại trái cây ít ngọt. Sử dụng gạo lứt, yến mạch, đậu đỗ thay vì gạo trắng tinh chế

Bổ sung vitamin, chất chống ô-xy hóa

Khi chất dinh dưỡng không được phân hủy đúng cách, các tế bào rất dễ bị tổn thương. Điều này có thể dẫn đến gan bị tích tụ nhiều chất béo. Tuy nhiên, các hợp chất chống ô-xy hóa có thể giúp bảo vệ tế bào khỏi những tổn thương này. Nên ăn các thực phẩm như hạt hướng dương, quả hạnh, các loại dầu thực vật như dầu oliu, dầu hạt cải, cà phê, trà xanh, tỏi sống…

Rau củ quả là nguồn bổ sung vitamin và chất chống ô-xy hóa (Ảnh minh họa) 

Ăn nhạt, ít đường, ít muối 

Ăn quá nhiều gia vị là một trong những nguyên nhân gây nên các bệnh lý về gan, trong đó có gan nhiễm mỡ. Để giảm tải áp lực cho gan, mỗi người nên xây dựng thói quen ăn nhạt, hạn chế gia vị, đặc biệt là đường và muối. Người bị gan nhiễm mỡ chỉ nên bổ sung 25gam đường mỗi ngày và nên bổ sung từ các loại trái cây, mật ong, tinh bột. Và chỉ nên dùng tối đa 5gam muối mỗi ngày

Hạn chế lượng tinh bột trong khẩu phần ăn mỗi ngày

Tinh bột là thành phần chính có trong cơm, khoai tây, bánh mì… Với người bị gan nhiễm mỡ, khi chức năng gan suy giảm không thể chuyển hóa hết lượng carbohydrate dư thừa sẽ tạo áp lực lên gan. Với người khỏe mạnh, lượng tinh bột chiếm khoảng 30% tổng năng lượng mỗi bữa ăn. Còn đối với người bị vấn đề về gan thì chỉ nên dùng khoảng 20% tinh bột trong mỗi bữa ăn. Nên thay thế bằng gạo lứt, bánh mì nguyên cám và bổ sung thêm rau xanh.

Với gan nhiễm mỡ, thuốc không phải là lựa chọn đầu tiên. Mà một chế độ ăn uống đúng - đủ - sạch kết hợp với lối sống lành mạnh có thể giúp người bệnh kiểm soát bệnh hiệu quả, không cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, cũng không nên chủ quan mà hãy khám sức khỏe định kỳ để theo dõi men gan và trao đổi bác sĩ chuyên khoa dinh dưỡng là cần thiết để điều chỉnh kịp thời khi có dấu hiệu bất thường.

Diễm Quỳnh (tổng hợp)