Nguyên nhân và triệu chứng phổ biến của bệnh ung thư hạ họng

Ung thư hạ họng là ung thư xuất phát từ vùng hạ họng (thường gặp ở vùng xoang lê), khi ung thư lan rộng vào thanh quản được gọi là ung thư hạ họng- thanh quản. Đây là ung thư đứng hàng thứ 2 (sau ung thư vòm) trong các bệnh lý ung thư vùng tai mũi họng. Tuổi thường gặp từ 45-65 với tỷ lệ nam/nữ = 5/1.

Nguyên nhân nào dẫn tới bệnh ung thư hạ họng?

Nguyên nhân ung thư hạ họng chưa được xác định rõ ràng. Một số yếu tố nguy cơ liên quan đến ung thư hạ họng bao gồm:

Hút thuốc lá: mức độ hút thuốc lá tỷ lệ thuận với tỷ lệ mắc ung thư vùng hạ họng.

Nghiện rượu: uống rượu kéo dài gây các kích thích tại chỗ vùng niêm mạc họng. Hút thuốc lá và nghiện rượu là hai yếu tố nguy cơ chính của ung thư hạ họng.

Vệ sinh răng miệng kém: vệ sinh răng miệng kém làm các vi khuẩn hội sinh phát triển mạnh gây nên các viêm nhiễm mãn tính vùng họng, kích thích viêm kéo dài là yếu tố thuận lợi của ung thư hạ họng.

Virus HPV: là yếu tố nguy cơ của ung thư vòm mũi họng trong đó có ung thư hạ họng.

Kích thích mạn tính vùng họng do trào ngược dạ dày thực quản.

Hội chứng Plummer-Vinson: đặc trưng bởi tình trạng khó nuốt, thiếu máu thiếu sắt và lưới thực quản. Bệnh có liên quan đến tăng tỷ lệ ung thư hạ họng ở các phụ nữ không hút thuốc lá vùng Bắc Bắc Âu.

Môi trường: ô nhiễm môi trường hoặc công nhân tiếp xúc với A-mi- ăng, bụi gỗ làm tăng nguy cơ mắc ung thư hạ họng.

Triệu chứng ung thư hạ họng phổ biến theo từng giai đoạn

Ung thư hạ họng thường im lặng trong thời gian dài. Triệu chứng ung thư hạ họng xuất hiện từ từ, bao gồm: Rối loạn nuốt (khó nuốt, nuốt vướng ngày càng tăng dần, đầu tiên là một bên sau lan sang 2 bên họng); Đau đau họng kéo dài, tăng dần, có thể kèm theo đau tai; Nổi hạch vùng cổ (hạch rắn, ít di động, không đau); Giai đoạn muộn, bệnh nhân có biểu hiện sút cân, khó thở và khàn tiếng do khối u xâm lấn vào thanh quản, dây thần kinh.

Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn ung thư hạ họng có 4 giai đoạn:

Giai đoạn 1: Khối u nhỏ hơn 2cm, phát triển tại 1 vùng hạ họng, chưa xâm lấn ra xung quanh và chưa nổi hạch cổ.

Giai đoạn 2: Kích thước khối u lớn trong khoảng 2cm đến 4cm hoặc xâm lấn vị trí khác của hạ họng hoặc lan ra xung quanh nhưng chưa xâm lấn dây thanh âm, thanh quản. Bệnh nhân chưa bị nổi hạch cổ và chưa di căn.

Giai đoạn 3: Khối u lớn hơn 4cm hoặc đã ảnh hưởng đến dây thanh âm hoặc đã xâm lấn tới thực quản. Lúc này, bệnh nhân có thể bị nổi hạch với kích thước nhỏ hơn 3cm ở 1 bên cổ.

Giai đoạn 4: Khối u đã xâm lấn tới sụn, xương và phần mềm. Bệnh nhân có thể nổi hạch hai bên cổ, bắt đầu di căn xa.

Chẩn đoán bệnh ung thư hạ họng

Các xét nghiệm giúp chẩn đoán bệnh thường là:

Nội soi thanh quản-hạ họng: ống cứng hoặc ống mềm sẽ được dùng để nội soi giúp đánh giá trực tiếp các tổn thương: vị trí, số lượng, tính chất khối u và giúp sinh thiết chẩn đoán

Giải phẫu bệnh: sinh thiết tổn thương cho kết quả chính xác nhất. Có thể kết hợp với chọc dịch tế bào hạch để xác định mức độ xâm lấn hạch của khối u.

Chụp cắt lớp vi tính vùng cổ: đánh giá sự lan rộng của khối u tới hạch cổ hoặc tổ chức xung quanh

Phương pháp điều trị bệnh ung thư hạ họng

Hiện nay ung thư hạ họng là bệnh vẫn chưa được chữa khỏi hoàn toàn. Các biện pháp điều trị thường được sử dụng hiện nay bao gồm: phẫu thuật, tia xạ, hóa chất và điều trị miễn dịch.

Phẫu thuật: tùy thuộc vào giai đoạn và mức độ của bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật phù hợp: cắt họng-thanh quản bán phần, toàn phần kèm nạo vét hạch cổ.

Tia xạ: áp dụng xạ trị đơn độc hoặc bổ trợ sau phẫu thuật

Hóa chất và điều trị miễn dịch: điều trị toàn thân trong ung thư hạ họng giai đoạn cuối.

Lê Khanh - Sông Cấm