Rắn hoa cổ đỏ độc như thế nào mà khiến con người sợ hãi?

Đặc điểm và môi trường sống của loài rắn hoa cổ đỏ

Rắn hoa cổ đỏ có thể được tìm thấy ở các khu vực sau trên thế giới:

• Indonesia (Sumatra, Borneo, Java, Sulawesi?)
• Thái Lan, Việt Nam, Campuchia, Lào, Miến Điện
• Tây Malaysia, Bhutan, Bangladesh, Nepal
• Ấn Độ 
• Trung Quốc (Vân Nam, Quảng Tây, Quảng Đông, Phúc Kiến, Hồng Kông, Hải Nam)

Đây là một loài rắn dễ thích nghi sống ở nhà trong rừng cũng như trong các khu dân cư và vườn. Nó thích cuộc sống gần nước. Con rắn hoạt động vào ban ngày. Thức ăn của chúng là ếch và cá. Nếu bị đe dọa, chúng sẽ lan rộng vùng cổ đỏ và tự dựng lên. Vết cắn có thể dẫn đến di căn nghiêm trọng ở người.

Rắn hoa cổ đổ là một loài có răng nanh sau và trước đây được cho là vô hại. Tuy nhiên, sau một vụ nọc độc gây tử vong và suýt chết, người ta đã nghiên cứu độc tính của nọc độc. Kết quả là, nó gần đây đã được phân loại lại là loài nguy hiểm. Rắn nanh sau cần cắn và giữ hoặc cắn liên tục mới có thể gây ảnh hưởng đến con người.

Hành động nhai tạo điều kiện thuận lợi cho việc nọc độc khi các ống dẫn nọc độc mở ra các răng nanh có rãnh bên ngoài (không rỗng) và nằm phía sau trong khoang miệng. Loài rắn này có  hai chiếc răng mở rộng ở phía sau hàm của rắn. Nằm ở hàm trên là một tuyến được gọi là tuyến Duvernoy, nơi sản xuất ra chất độc cực kỳ tiết ra.

Các triệu chứng do nọc độc rắn hoa cổ đỏ gây ra

Khi bị rắn cắn, hỗn hợp nọc độc trong nước bọt không được tiêm vào mà chảy vào các lỗ do răng sau của loài R. subminiatus ở hàm trên tạo ra, có thể xuyên qua da người. 

Nọc độc của loại rắn này chủ yếu là chất tạo đông máu, có thể gây suy thận; cộng với các yếu tố nhiễm độc thần kinh nhẹ. Vết cắn có thể hầu như không đau, với mức độ sưng cục bộ tối thiểu. Các triệu chứng của chứng ngộ độc có thể bao gồm tê tại chỗ, nhức đầu, buồn nôn và nôn mửa; trong trường hợp nghiêm trọng, suy thận đã gây ra cái chết cho con người. 

Ngoài ra, khi thử nghiệm nọc độc trên động vật, người ta đã báo cáo suy thận và tử vong. Thận trọng khi tiếp xúc với bệnh nhân bị rắn cạp nia cổ đỏ cắn. 

Năm 1992, Đại học Y khoa Quảng Tây phát hiện trường hợp đầu tiên rắn hoa cỏ cổ đỏ cắn bị thương trúng độc bắt đầu gây ra mất đông máu, bệnh nhân có vết thương chảy máu không ngừng. Kể từ sau đó đến năm 2007, liên tục phát hiện 7 trường hợp bị rắn hoa cỏ cổ đỏ cắn bị thương bắt đầu gây ra mất đông máu, bệnh nhân có vết thương nghiêm trọng chảy máu không ngừng. Trong đó có 3 trường hợp sau đó phát xuất huyết não, suy kiệt chức năng thận cấp tính.

Tại sao vết cắn của rắn hoa cỏ cổ đỏ lại cực kỳ nguy hiểm?

Lý do chưa có chất kháng nọc độc nào được sản xuất cho loài rắn này (mới chỉ có Nhật Bản đang nghiên cứu nhưng chỉ lưu hành trong nước).

Một ấn phẩm của WHO (Tổ chức Y tế Thế giới) về quản lý rắn độc cắn ở Đông Nam Á đề cập đến huyết thanh kháng độc đối với rắn hoa cổ đổ ở Nhật Bản vì có một số tác dụng đối với nọc độc của chúng. Ngoài ra, không có antivenin đơn trị đặc biệt cho loài rắn độc này trên thế giới.

Nếu như việc chữa trị các loài rắn khác đều có huyết thanh kháng độc và pháp đồ điều trị hiệu quả thì việc chữa trị nạn nhân bị rắn hoa cỏ cổ đỏ cắn lại cực kỳ khó khăn ngay cả việc lọc máu cũng không mang lại hiệu quả tuyệt đối.

Nọc độc của loài rắn này gây xuất huyết toàn thân rất nguy hiểm, nặng hơn có thể gây xuất huyết não dẫn đến tử vong. Ngay cả việc ăn thịt loài rắn này khi đun sôi nấu chín vẫn có thể gây nguy hiểm vì nọc không bị biến đổi bởi nhiệt, a xít hay rượu...

Phạm Huyền (tổng hợp)