Tác dụng của huyệt nhân trung với sức khỏe con người

Huyệt nhân trung là gì? Vị trí của huyệt nằm ở đâu?

Theo y học cổ truyền, nhân trung là huyệt nằm ở vùng môi trên (nhân trung), ở chính giữa của vùng rãnh lõm nối liền sống mũi và môi, ở vị trí 1/3 trên và 2/3 dưới của rãnh nhân trung.

Huyệt này còn có tên gọi khác là huyệt thủy câu, sở dĩ có tên gọi như vậy vì thủy có nghĩa là nước, câu có nghĩa là rãnh. Huyệt nằm ở rãnh lõm giống như rãnh nước nên gọi là thủy câu. Nhân trung cũng là 1 trong 13 huyệt đạo nguy hiểm trên cơ thể (thập tam quỷ huyệt), do vậy nó còn có tên gọi khác là quỷ cung, quỷ khách hay quỷ thị… Đây là một huyệt thường được sử dụng phổ biến khi sơ cứu và có nhiều vai trò quan trọng với sức khỏe. 

Đường kinh vị: Nhân trung là huyệt thứ 26 của mạch đốc và nơi giao nhau của 2 đường đại trường kinh. Huyệt nhận khí của kinh đại trường và vị. 

Tác dụng của huyệt nhân trung với sức khỏe con người

Tuy là huyệt nguy hiểm, nhưng tác động đúng cách huyệt vị này, nó sẽ có nhiều lợi ích với sức khỏe. Theo y học cổ truyền, kích thích huyệt nhân trung giúp huyết áp tăng lên, điều hòa nghịch khí âm dương và khai khiếu thanh nhiệt…

Dưới đây là tác dụng của huyệt thủy câu (nhân trung) với sức khỏe con người.

Hỗ trợ điều trị tình trạng ngất, chóng mặt: Ngất là tình trạng cơ thể bị bất tỉnh, da tái nhợt, chân tay lạnh ngắt và mất ý thức do các nguyên nhân như mất máu nhiều, hạ huyết áp, trúng gió, say nắng, thiếu oxy hoặc bị sốc… Khi có các triệu chứng này, bạn có thể dùng tay ấn vào huyệt nhân trung để giúp người bệnh tỉnh lại, đây là bước quan trọng cần thực hiện khi cấp cứu trước khi đưa người bệnh đến bệnh viện để điều trị. 

Hỗ trợ điều trị triệu chứng méo miệng: Méo miệng có thể xảy ra khi người bệnh bị trúng gió. Đây cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo dây thần kinh số 7 (dây thần kinh chi phối hoạt động của cơ mặt) gặp vấn đề. Khi bị méo miệng, nhân trung và miệng của người bệnh sẽ bị lệch hẳn so với lúc bình thường. Trong trường hợp này, ấn huyệt nhân trung có thể cải thiện triệu chứng méo miệng hiệu quả. 

Hỗ trợ điều trị động kinh: Theo Đông y, động kinh xảy ra có liên quan đến sự rối loạn của một số cơ quan trong cơ thể như tạng, tâm, tỳ, can… khiến âm dương trong cơ thể bị mất cân bằng gây khí nghịch, đàm trệ… Trong khi đó, bấm huyệt nhân trung giúp khai khiếu, điều hòa nghịch khí, do vậy nó sẽ tác động vào căn nguyên gây động kinh, từ đó giúp giảm triệu chứng co giật, sùi bọt mép hiệu quả. Sau khi ấn huyệt nhân trung để khống chế người bị động kinh, bạn cần sớm đưa bệnh nhân đến bệnh viện để được cấp cứu. 

Làm ổn định đầu óc, giảm nóng giận, bực tức: Theo Đông y, bấm huyệt thủy câu sẽ giúp thư giãn đầu óc, hạn chế các cơ bực tức do kìm hãm hỏa khí trong cơ thể. Bấm huyệt này cũng giúp khu phong tà (phong tỏa kinh mạch và dương khí) từ bên ngoài xâm nhập vào cơ thể. Với những người không kiềm chế được hành động của bản thân, bấm huyệt nhân trung cũng giúp khống chế nhanh chóng tình trạng này vì huyệt kích thích thích vào các dây thần kinh đang bị đè nén. 

Tiêu nội nhiệt, giảm nóng sốt: Nóng sốt xảy ra khi cơ thể bị độc nhiệt hoặc hỏa độc tấn công. Để giảm triệu chứng này, bạn có thể bấm huyệt nhân trung để giải tỏa nhiệt lượng và giúp làm mát cơ thể nhanh chóng. 

Cách bấm huyệt nhân trung hiệu quả

Để hỗ trợ điều trị các vấn đề sức khỏe nói trên, bạn có thể tác động vào huyệt nhân trung theo nhiều cách khác nhau như:

Châm cứu: Cách làm này giúp cải thiện hôn mê và ngất xỉu nhanh chóng. Khi châm cứu, cần châm thẳng sâu 0,2 – 0,3 tấc. Tuy nhiên, phương pháp này thường khá phức tạp, gây đau đớn và nhân trung cũng là một tử huyệt, do vậy bạn không nên thực hiện tại nhà mà nên đến gặp bác sĩ đông y để được châm cứu.

Bôi dầu gió lên huyệt: Bôi một chút dầu gió lên huyệt nhân trung và day ấn nhẹ có thể giúp thông thoáng đường thở, hạn chế tình trạng ngạt mũi.

Bấm huyệt: Đây là phương pháp kích thích huyệt trung dễ thực hiện nhất nên nó thường được nhiều người áp dụng. Để bấm huyệt nhân trung đúng cách, không gây hại cho sức khỏe, bạn cần thực hiện đúng cách bấm huyệt: Trước hết, cần xác định chính xác vị trí huyệt cần bấm ở đâu; Sau đó dùng ngón tay cái ấn mạnh vào huyệt và day đều trong 1 – 2 phút; Nên bấm huyệt hàng ngày cho đến khi thấy các triệu chứng của bệnh được cải thiện.

Để tăng hiệu quả khi trị bệnh, bạn có thể kết hợp bấm huyệt nhân trung với các huyệt khác như huyệt ấn đường, huyệt thái dương, huyệt bách hội, huyệt thập tuyên… Tùy thuộc vào mục đích điều trị mà lựa chọn các huyệt phù hợp, cụ thể như bấm huyệt thủy câu kết hợp với huyệt nội quan, huyệt dũng tuyền, huyệt túc tam lý sẽ giúp giảm ngộ độc; Huyệt thủy câu kết hợp với thập tuyền giúp giảm ngất xỉu, bấm huyệt nhân trung kết hợp với  ủy trung, thập tuyền, dũng tuyền sẽ giảm triệu chứng say nắng, huyệt nhân trung kết hợp với huyệt ủy trung sẽ giảm đau buốt thắt lưng…

Theo Tạp chí Y học cổ truyền