Tăng đường huyết và kiểm soát insulin ở người tiểu đường

Tình trạng tăng đường huyết gia tăng

Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, cần thực hiện kiểm soát chặt chẽ hơn trong môi trường này để giảm tỷ lệ tử vong cũng như các biến chứng khác do tăng đường huyết. Người bệnh nếu điều trị không hết tăng đường huyết sẽ kéo theo hệ lụy về đột quỵ, nhồi máu cơ tim và nhiễm trùng huyết trước đây được coi là một phản ứng sống sót lành tính đối với sự phá vỡ cân bằng nội môi. Phạm vi đường huyết đối với bệnh nhân nặng đã là một chủ đề gây tranh cãi và đã gây ra nhiều nghiên cứu để xác định phạm vi tối ưu cho những bệnh nhân trong điều trị hồi sức cấp cứu.

Tỷ lệ tăng đường huyết ở những bệnh nhân nặng rất khó xác định vì các ngưỡng khác nhau được sử dụng để xác định nồng độ glucose bất thường. Tuy nhiên, bệnh nhân chấn thương trong khoa cấp cứu có tỷ lệ tử vong cao hơn nhiều vì kiểm soát đường huyết kém hơn do thiếu quản lý.

Nguyên nhân tăng đường huyết

Những người bị stress thường do công việc căng thẳng, cơ thể xảy ra các phản ứng nội tiết, trao đổi chất hoặc miễn dịch với bệnh hiểm nghèo. Biểu hiện như nhịp hô hấp và nhịp tim tăng lên. Tuy nhiên stress kéo dài sẽ ảnh hưởng tuyến thượng thận, thúc đẩy giải phóng cortisol. Vai trò của cortisol trong căng thẳng kích hoạt quá trình tạo gluconeogenesis và glycogenolysis, cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể sử dụng khi bị căng thẳng. Việc giải phóng các hormone chống điều hòa (glucagon, catecholamine và hormone tăng trưởng) có thể kích thích sự phân giải lipid của mô mỡ.

Sự rối loạn điều hòa phân giải mô mỡ này dẫn đến nồng độ axit béo trong hệ tuần hoàn tăng cao. Kháng insulin là do lipid có thể tích tụ trong các cơ quan nhạy cảm với insulin như gan và cơ xương.

Các nguyên nhân khác gây ra kháng insulin bao gồm nghỉ ngơi trên giường, suy giảm liên kết với thụ thể insulin và gián đoạn đường truyền tín hiệu insulin. Epinephrine có thể ức chế vận chuyển glucose do insulin kích thích trong cơ xương, trong khi yếu tố hoại tử khối u–alpha (TNF-alpha) và Interleukin-1 (IL-1) cytokine có thể ức chế tín hiệu insulin sau thụ thể.

Dược sĩ Cao đẳng Y Dược Sài Gòn cho biết thuốc được kê trong bệnh viện để điều trị bệnh nan y (glucocorticoid ngoại sinh, thuốc vận mạch, lithium và thuốc chẹn beta) có thể dẫn đến tăng đường huyết do căng thẳng. Những yếu tố này có thể nâng cao tác động của phản ứng căng thẳng đang diễn ra.

Nếu người bệnh kiểm soát được đường huyết thì sẽ giảm được các biến chứng sau phẫu thuật như nhiễm trùng cần dùng kháng sinh, cần hỗ trợ thở, cần truyền máu và nguy cơ suy thận cấp.

Những bệnh nhân tiểu đường trước đây đang dùng thuốc tiểu đường uống có thể được bắt đầu lại với những thuốc này sau khi đã đạt được mục tiêu về đường huyết và đang áp dụng chế độ ăn uống bình thường.

Kiểm soát Insulin ở người tiểu đường

Kiểm soát đường huyết trong hồi sức cấp cứu đạt được tốt nhất bằng cách truyền insulin liên tục bằng cách sử dụng insulin người thông thường thay vì tiêm insulin dưới da ngắt quãng hoặc tiêm insulin tĩnh mạch ngắt quãng. Khi insulin tiêm tĩnh mạch cho phép thao tác dễ dàng hơn trong một số trường hợp nhất định, chẳng hạn như kém hấp thu, thiếu insulin và kháng thuốc. Sự hấp thu của insulin tác dụng trung gian hoặc các chế phẩm phối hợp insulin tác dụng nhanh và trung gian kém, gây khó khăn cho việc hạ đường huyết ở bệnh nhân đái tháo đường týp 2.

Bệnh nhân nằm ở khoa hồi sức cấp cứu nếu bị tăng đường huyết thì đó là nguyên nhân quan trọng gây ra biến chứng và thậm chí dẫn đến tử vong. Sau khi xuất viện, bệnh nhân có thể tiếp tục sử dụng Insulin và để cải thiện việc kiểm soát đường huyết. Bệnh nhân không bị tăng đường huyết và tăng đường huyết có thể bắt đầu dùng Insulin liều cơ bản hoặc đường tĩnh mạch liều cao trong thời gian ngắn.

Lê Khanh - Sông Cấm