Thành tựu 1 năm qua của Ngành Y tế TP. Hồ Chí Minh

Đầu tiên, không thể không nhắc đến chương trình thí điểm thực hành 18 tháng tại bệnh viện gắn liền với trạm y tế dành cho các bác sĩ mới tốt nghiệp

Lễ đón các bác sĩ trẻ về tăng cường y tế cơ sở (khoá đầu tiên – 2022)

Thật sự xúc động khi nhớ lại những khoảnh khắc của ngày 16/2/2022, các đồng chí lãnh đạo TP, từ đồng chí Bí thư Thành ủy đến đồng chí Chủ tịch UBND TP đã sắp xếp thời gian ưu tiên đến dự Lễ ra quân và bắt tay động viên các bạn lên đường để tăng cường lực lượng cho các trạm y tế. Ở thời điểm này, tuy đợt cao điểm của đại dịch Covid-19 vừa đi qua nhưng còn đó ngổn ngang khối lượng công việc khổng lồ đang chồng chất tại các trạm y tế, nhất là đợt cao điểm tiêm vaccine của chiến dịch bảo vệ người thuộc nhóm nguy cơ và không thể không nhắc đến công tác xác nhận người dân mắc Covid-19 đã hoàn thành thời gian cách ly,... Các bác sĩ trẻ đã nhanh chóng hòa nhập và lao vào công việc chẳng khác gì một cán bộ y tế thực thụ của trạm y tế. Các bạn ấy đã để lại hình ảnh thật đẹp trong suy nghĩ của các anh, chị là các trưởng trạm và nhân viên y tế cơ hữu của các trạm y tế, và cả người dân địa phương. Mọi người đều thật sự cảm kích khi biết được lịch học, lịch công tác của các bác sĩ trẻ tham gia chương trình dày đặc không thua gì công việc nặng nhọc của nhân viên y tế hiện đang công tác tại các cơ sở y tế. Cả tuần tham gia công tác phòng, chống dịch tại trạm y tế, vậy mà đến cuối tuần thứ bảy, chủ nhật đã thấy các bạn ấy xuất hiện và tham gia trực cấp cứu tại bệnh viện đa khoa, chuyên khoa đầu ngành của TP. Chính từ những đêm trực này, các bác sĩ trẻ đã được các anh, chị đi trước hướng dẫn để có thêm cơ hội trải nghiệm và thực hành những gì đã được học trên giảng đường.

Chắc rằng các bác sĩ trẻ tham gia chương trình này sẽ nhớ mãi trong sự nghiệp dấn thân với nghề thầy thuốc mà mình đã chọn, mong rằng chương trình này sẽ tiếp tục được duy trì trong nhiều năm tới và tiếp tục được nhiều thầy thuốc trẻ hưởng ứng vì ý nghĩa tốt đẹp của chương trình cả về y nghiệp và cả về dẫn thân vì xã hội, vì cộng đồng dành cho các thầy thuốc trẻ.

Kế đến, năm 2023 cũng là năm mà lần đầu tiên Ngành Y tế đã tổ chức thành công “Ngày hội việc làm” dành cho các bác sĩ trẻ vừa hoàn thành chương trình thí điểm thực hành 18 tháng tại bệnh viện gắn liền với trạm y tế dành cho các bác sĩ mới tốt nghiệp

Ngành Y tế vinh dự được đồng chí Nguyễn Văn Nên - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP.HCM  đã đến dự sự kiện mới, quan trọng, nhiều ý nghĩa và mang lại nhiều cảm xúc này. Ngày hội việc làm đặc biệt này là nơi đây chia sẻ, kết nối cơ hội việc làm cho các bác sĩ vừa hoàn thành khóa đầu tiên thí điểm thực hành tại bệnh viện gắn liền với trạm y tế.

"Các bác sĩ trẻ không thể quên những ngày đêm nơi tuyến đầu xông pha chống dịch Covid-19. Các bác sĩ sẽ nhớ mãi những ngày tháng trải nghiệm cùng bà con ở cơ sở, những bộn bề lo toan sau đại dịch. Chắc chắn sẽ giúp bác sĩ tự tin hơn trong hành trình công tác bảo vệ sức khỏe nhân dân" – Đồng chí Nguyễn Văn Nên – Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh phát biểu trong Ngày hội việc làm dành cho các bác sĩ tham gia chương trình.

Qua Ngày hội việc làm, lần đầu tiên hệ thống y tế cơ sở của Thành phố đã tiếp nhận được 57 bác sĩ đã hoàn thành chương trình thực hành 18 tháng với chứng chỉ hành nghề trong tay tình nguyện đăng ký về các trung tâm y tế và bệnh viện quận, huyện. Trong số 64 cơ sở y tế công lập tham gia tuyển dụng trong Ngày hội việc làm, có 51 cơ sở đã tuyển được bác sĩ theo đúng vị trí việc làm mà đơn vị cần bổ sung. Mong rằng Ngày hội việc làm của Ngành Y tế TP. Hồ Chí Minh sẽ tiếp tục diễn ra hàng năm và mở rộng phạm vi cho nhiều bác sĩ trẻ trên cả nước đã hoàn thành chương trình thực hành 18 tháng có cơ hội tìm việc làm để được cống hiến, được trưởng thành trong hệ thống y tế cơ sở, y tế chuyên sâu trên địa bàn Thành phố.

Và đó là Chương trình tình nguyện luân phiên các bác sĩ trẻ đang công tác tại các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa của Thành phố đến công tác tại Trạm Y tế xã đảo Thạnh An, huyện Cần giờ

Các bác sĩ trẻ tình nguyện chăm sóc sức khoẻ cho người dân xã đảo Thạnh An kể cả những ngày nghỉ Tết

Hưởng ứng kế hoạch nâng cao năng lực y tế cho xã đảo Thạnh An của Sở Y tế, Đoàn Thanh niên Ngành Y tế TP. Hồ Chí Minh tổ chức luân phiên có thời hạn các bác sĩ trẻ đã có chứng chỉ hành nghề và đang công tác tại các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa của Thành phố đến công tác tại trạm y tế của xã đảo Thạnh An.

Để hoạt động mới này mang tính bền vững và hiệu quả, Sở Y tế đã chuẩn bị các hành trang cần thiết cho các bác sĩ tham gia chương trình. Cụ thể là, tập huấn các kiến thức và kỹ năng cần thiết cho công tác sơ cấp cứu, khám chữa bệnh ban đầu, nhất là phát hiện và xử trí các bệnh không lây nhiễm, chẩn đoán và xử trí các bệnh và các vấn đề sức khoẻ hay gặp trong cộng đồng,... Đặc biệt, Sở Y tế chỉ đạo phòng Nghiệp vụ Dược hướng dẫn Trung tâm y tế huyện Cần Giờ đảm bảo cung ứng đầy đủ các cơ số thuốc cần thiết, bao gồm cả các thuốc điều trị các bệnh không lây nhiễm. Đồng thời, Sở Y tế chỉ đạo các bệnh viện viện đa khoa, chuyên khoa đầu ngành của Thành phố sẵn sàng kết nối và hỗ trợ tư vấn, hội chẩn từ xa đảm bảo hoạt động 24/7 giúp các bác sĩ tham gia chương trình an tâm và không có cảm giác đơn lẻ một mình.

Bên cạnh việc triển khai luân phiên bác sĩ tăng cường cho xã đảo Thạnh An, các bệnh viện chuyên khoa và đa khoa đầu ngành của Thành phố còn luân phiên nhau tổ chức nhiều đợt khám chữa bệnh miễn phí cho người dân đang sinh sống tại xã đảo.

Một hoạt động lần đầu tiên được triển khai trên phạm vi cả nước, góp phần nâng cao năng lực cho y tế cơ sở đó là Ngành Y tế Thành phố đã mang y tế thông minh về với trạm y tế xã đảo Thạnh An

Bác sĩ trẻ tình nguyện Hoàng Thị Phượng thao tác trên bộ máy X-quang tích hợp trí tuệ nhân tạo tại Trạm y tế xã đảo Thạnh An

Bộ máy X-quang ngực được tích hợp AI do chính các kỹ sư Việt Nam lập trình, ngay sau ấn nút chụp thì AI sẽ đọc ngay kết quả thay cho bác sĩ chẩn đoán hình ảnh, một loại hình bác sĩ rất cần nhưng không thể tuyển dụng để làm việc trong môi trường trạm y tế xã đảo.

Đây là lần đầu tiên trên cả nước, một trạm y tế xã đảo đã đưa vào vận hành bộ máy X-quang hiện đại tại giường, có tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) và hệ thống PACS (lưu trữ, truyền hình ảnh). Nó có thể đọc được chính xác 95 tổn thương bệnh lý của người bệnh. Hệ thống lưu trữ và truyền tải hình ảnh hiện đại sẽ giúp các bác sĩ ở trạm có thể dễ dàng kết nối, hội chẩn từ xa với các chuyên gia bệnh viện tuyến trên để chẩn đoán chính xác và đưa phác đồ điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.

Tại Trạm y tế xã Thạnh An, chính các bác sĩ trẻ tình nguyện sẽ tự vận hành máy, tự chụp phim X-quang ngực cho người bệnh, rồi tự điều khiển để AI đọc kết quả, trường hợp khó sẽ ấn nút trên máy vi tính để kết nối hệ thống PACS đến các bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán hình ảnh tại các bệnh viện Thành phố để hội chẩn, để được tư vấn – Đây là điều chưa từng xảy ra tại các cơ sở khám chữa bệnh, ngay cả các bệnh viện lớn của Thành phố, tưởng rằng chỉ đọc thấy trong các tài liệu khoa học về ứng dụng AI trong y tế.

Không thể không nhắc đến hoạt động kết nối, tư vấn từ xa của các bác sĩ chuyên khoa của các bệnh viện Thành phố đến các bác sĩ đang khám chữa bệnh ban đầu tại các trạm y tế và cả người dân khi đến khám bệnh tại các trạm y tế chuyển đổi hoạt động theo nguyên lý y học gia đình

Người dân đến trạm y tế nhưng vẫn được gặp, nói chuyện và được tư vấn từ các bác sĩ chuyên khoa của Thành phố thông qua ứng dụng telemedicine

“Không để bác sĩ ở trạm y tế ‘đơn lẻ một mình’ trong công tác khám, chữa bệnh” là yêu cầu quan trọng do chính Ngành Y tế Thành phố đặt ra, và đã được cụ thể hoá thành những hoạt động thiết thực. Nếu như công tác tại bệnh viện, các bác sĩ dễ dàng hội chẩn với nhau khi gặp tình huống khó thì làm thế nào các bác sĩ ở trạm y tế cũng được hội chẩn như vậy. Để thực hiện yêu cầu này, các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến cuối của thành phố đã cam kết thực hiện bằng hoạt động hội chẩn và tư vấn từ xa qua ứng dụng ‘apps hội chẩn’ trên điện thoại thông minh, với ứng dụng này các bác sĩ tại trạm y tế sẽ dễ dàng trao đổi và xin ý kiến chuyên môn ngay lập tức với các bác sĩ chuyên khoa đầu ngành của các bệnh viện thành phố, và các bác sĩ của các bệnh viện thành phố cũng có thể trao đổi trực tiếp với bệnh nhân đang ngồi khám bệnh với bác sĩ ở trạm y tế. Ngoài ra, còn nhiều hoạt động để hỗ trợ nâng cao năng lực chuyên môn cho các bác sĩ công tác tại trạm y tế sẽ tiếp tục được triển khai trong thời gian tới như các khoá tập huấn phác đồ điều trị dành cho trạm y tế, cấp cứu cơ bản trong nhi khoa, quản lý thai sản, siêu âm, ECG,… sẽ do các bác sĩ của các bệnh viện tuyến cuối của thành phố trực tiếp huấn luyện và đào tạo.

Xác định đây là hoạt động mang tính quyết định để nâng cao năng lực cho y tế cơ sở, ngành y tế thành phố rất trân trọng và hoan nghênh các bệnh viện thành phố, các bệnh viện và trung tâm y tế các quận, huyện đã đồng thuận cao trong xác định trách nhiệm hỗ trợ các hoạt động thiết thực cho trạm y tế, nhằm tạo dựng niềm tin cho người dân đến khám, chữa bệnh ban đầu tại trạm y tế, hướng đến xây dựng hình ảnh “người gác cổng” (gate-keeper) của ngành y tế thành phố chính là các bác sĩ trực tiếp khám, chữa bệnh ban đầu tại các trạm y tế và các cơ sở chăm sóc sức khoẻ ban đầu khác.

Phát huy hiệu quả của mô hình phòng khám đa khoa vệ tinh của bệnh viện đặt tại trạm y tế mang lại sự hài lòng cho người dân

Bác sĩ Phòng khám vệ tinh tại xã Vĩnh Lộc B phối hợp với nhân viên y tế của Trạm y tế Vĩnh Lộc B xử lý vết thương cho một bệnh nhi. (Ảnh: Thảo Phương)

Phòng khám đa khoa vệ tinh đặt tại trạm y tế là giải pháp mang tính sáng tạo của Ngành Y tế Thành phố giúp đưa bệnh viện về gần dân hơn, giải quyết nhu cầu khám chữa bệnh cho người dân ở những nơi cách xa trung tâm, xa các bệnh viện tại những vùng đông dân nhưng còn thiếu cơ sở khám chữa bệnh công lập như huyện Bình Chánh, TP Thủ Đức, huyện Hóc Môn, Củ Chi,… Phòng khám đa khoa vệ tinh đặt tại các trạm y tế sẽ giúp người dân được tiếp cận các dịch vụ khám chữa bệnh đa khoa thuận lợi và nhanh chóng. Có thể khẳng định đây chính là cánh tay nối dài của các bệnh viện nhằm chăm sóc sức khỏe cho người dân được tốt hơn. Với những trường hợp khó, các bác sĩ tại phòng khám vệ tinh có thể hội chẩn trực tuyến với các bác sĩ chuyên khoa của bệnh viện tuyến trên để xử lý tình huống, điều trị kịp thời cho bệnh nhân. Ngành Y tế Thành phố sẽ tiếp tục định vị những nơi mà người dân còn gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ để tiếp tục triển khai thêm mô hình phòng khám vệ tinh, khoa vệ tinh và tiến đến là bệnh viện cơ sở 2 cho những địa bàn quận, huyện còn thiếu bệnh viện như Cần Giờ.

Xác định mô hình bệnh tật của người cao tuổi đang sinh sống và làm việc tại TPHCM là bước tiếp cận của Ngành Y tế Thành phố hướng đến lập hồ sơ sức khoẻ điện tử, quản lý và chăm sóc sức khoẻ người dân từ lúc mới sinh ra, trẻ em, vị thành niên, phụ nữ mang thai, người cao tuổi

Người cao tuổi đang được thăm khám sức khỏe miễn phí tại trạm y tế phường Linh Trung - TP Thủ Đức (Ảnh: Thu Hiền)

Lần đầu tiên, mô hình sức khoẻ của người cao tuổi đang sinh sống tại TPHCM đã bước đầu được nhận diện. Đứng đầu là tăng huyết áp (chiếm tỷ lệ 52,27%), kế đến là đái tháo đường (15,03%), hen phế quản và bệnh phổi tắt nghẽn mãn tính (2,66%), tiền sử ung thư (1,23%). Điều đáng ghi nhận là qua khám sức khoẻ còn ghi nhận số trường hợp mới được phát hiện tăng huyết áp (7,44%), tăng đường huyết cần kiểm tra lại đường huyết lúc đói (14,96%), nghi hen phế quản hoặc bệnh phổi tắt nghẽn mãn tính (1,22%). Ngoài ra, qua khám sức khoẻ còn phát hiện có 420 người (3,05%) có dấu hiệu trầm cảm từ nhẹ đến nặng; có 295 người (2,14%) có dấu hiệu lo âu từ nhẹ đến nặng. Về các dấu hiệu suy yếu thể lực: ghi nhận có 2.277 người có dấu hiệu tiền suy yếu (16,53%); 69 trường hợp (0,50%) có dấu hiệu suy yếu; 2.727 người (19,80%) có nguy cơ té ngã. Bên cạnh đó, ghi nhận 231 người (1,68%) phụ thuộc vào các hoạt động sống cơ bản hằng ngày (tắm, mặc quần áo, ăn uống, vệ sinh, tiêu tiểu, di chuyển); 874 người (6,35%) phụ thuộc vào các hoạt động sinh hoạt hàng ngày (khả năng sử dụng điện thoại, mua sấm, chuẩn bị thức ăn, dọn dẹp nhà cửa, giặt giũ...).

Nhận diện được mô hình sức khoẻ của người cao tuổi đang sinh sống trên địa bàn Thành phố mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong công tác chăm sóc sức khoẻ của Ngành Y tế Thành phố. Muốn vậy, công tác khám sức khoẻ, tầm soát bệnh không lây cho người cao tuổi phải được triển khai theo cách làm thống nhất trong toàn ngành, từ nội dung, phương thức triển khai cho đến công tác chuyển đổi số toàn bộ quy trình khám sức khoẻ. Để hiện thực hoá mong muốn trên, Sở Y tế đã chỉ đạo Trung tâm kiểm soát bệnh tật Thành phố (HCDC) cùng các chuyên gia trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi xây dựng kế hoạch và thống nhất các nội dung khám sức khoẻ và tầm soát các bệnh mạn tính không lây cho nhóm đối tượng ưu tiên này, hướng tới mục tiêu là tất cả người cao tuổi đều được khám sức khỏe 1 lần/năm, trình UBNDTP và đã được sự chấp thuận của lãnh đạo Thành phố.

Trúc Lâm