Tổ chức khám bệnh từ xa trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19

Nhận định các vấn đề về sức khỏe trong bối cảnh dịch COVID-19 có thể được đáp ứng hiệu quả từ mô hình khám chữa bệnh từ xa, TS.BS. Võ Thành Liêm - Phó Trưởng điều hành Bộ môn Y học gia đình, Phó Trưởng Phòng khám Trường Đại học Y khoa (ĐHYK) Phạm Ngọc Thạch đã có những chia sẻ về tính cấp thiết, hiệu quả của mô hình khi trực tiếp ứng dụng.

Phân tích nhu cầu y tế

TP HCM và cả hệ thống y tế của thành phố, chính quyền đã có những giải pháp như chăm sóc dự phòng 5 cấp độ: Đối với cấp 0 là các yếu tố dự phòng nguy cơ trong cộng đồng, chúng ta thực hiện tuân thủ 5K và gần đây nhất là mô hình 5T của Bộ Y tế; Thực hiện giãn cách xã hội, cách ly tập trung để hạn chế vấn đề lây nhiễm cộng đồng; Thành lập vùng xanh để bảo vệ những khu dân cư chưa có ca bệnh; Tiêm chủng vaccine.

Bên cạnh đó, hệ thống y tế cũng triển khai những giải pháp khác nhau, trong đó có cấp 2, cấp 3, cấp 4 gồm: Phân hệ thống y tế ra thành 5 tầng và xuống còn 3 tầng; Chuyển đổi công năng một số bệnh viện từ điều trị thông thường sang điều trị tập trung; Trung tâm cấp cứu chuyên sâu; Phân cấp điều trị sớm, tổ y tế lưu động; Chính sách hỗ trợ dân sinh cho những người bệnh sau khi phục hồi.

Với mô hình dự phòng cấp 1 có hình ảnh của người bác sĩ gia đình các vấn đề quan trọng được thực hiện ở cấp này bao gồm: Khám - phát hiện sớm - cách ly; Nhu cầu điều trị đa dạng như COVID, chuyên khoa, cấp cứu; Trong thời điểm dịch bệnh khiến người dân ngại đến cơ sở y tế, do đó điều trị từ xa là mô hình hữu hiệu nhất.

Nhu cầu y tế của người dân

Thực tế, nhu cầu khám chữa bệnh của người bệnh ngoại trú khá đa dạng, chúng tôi phân thành 5 nhóm: Về vấn đề sức khỏe mới phát sinh thường 80% là bệnh lý đơn giản để phát hiện nhanh cấp cứu và có điều hướng phù hợp; Củng cố vấn đề sức khỏe đã có phần lớn là bệnh lý mãn tính và một số bệnh lý về phục hồi chức năng; Tư vấn thay đổi hành vi nguy cơ yếu tố nguy cơ gồm có khám chẩn đoán và tương tác điều trị từ xa; Tầm soát chẩn đoán sớm bệnh – yếu tố nguy cơ để khám tầm soát – đánh giá, điều hướng phù hợp; Các vấn đề hành chính.

Từ những nhu cầu của người dân, chúng tôi đánh giá có khoảng 75% yêu cầu của người dân có thể tư vấn khám chữa bệnh từ xa bằng vi tính chứ không cần nhất thiết người bệnh phải đến phòng khám. Trong một số trường hợp như cấp cứu thì việc khám bệnh từ xa cũng có thể dễ dàng phát hiện những trường hợp đó và điều hướng phù hợp đến các bệnh viện y tế.

Xuất phát từ nhận định trên, 75% các vấn đề sức khỏe được giải quyết bằng mô hình khám bệnh từ xa, phòng khám đa khoa Phạm Ngọc Thạch Chúng đã triển khai công cụ khác nhau để đáp ứng được vấn đề khám bệnh từ xa. Để thực hiện được giải pháp này, chúng tôi đã tham khảo một số tài liệu khác nhau trên thế giới và thấy rằng các nước như châu Âu, châu Mỹ đẩy mạnh rất nhiều và chuẩn bị các căn cứ về cơ sở pháp lý, được thanh toán bảo hiểm y tế, nhất là trong giai đoạn dịch bệnh, số lượng bệnh nhân sử dụng các dịch vụ khám bệnh từ xa ngày càng tăng lên.

Tại Việt Nam, Bộ Y tế cũng đã có những văn bản hướng dẫn chi tiết và tạo điều kiện cho vấn đề phát triển mô hình tư vấn, khám bệnh từ xa cụ thể vào tháng 6/2020, Bộ Y tế có văn bản về khám chữa bệnh từ xa và sau đó có văn bản hướng dẫn về tổ chức hội chẩn và tư vấn khám chữa bệnh từ xa. Tiếp đến, Thủ tướng Chính phủ cũng đã có một buổi lễ chính thức để kết nối với 1.000 cơ sở khám chữa bệnh từ xa.

Phòng khám Đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch triển khai từ đầu tháng 7 và với mô hình tư vấn khám bệnh miễn phí với các đội ngũ gồm tổng đài, chuyên viên, chuyên gia phối hợp trên hệ thống cung cấp các giải pháp dịch vụ khác nhau trong đó: Tư vấn khám chữa bệnh COVID-19, tư vấn khám bệnh chuyên khoa, khám tư vấn - can thiệp tâm lý, cung cấp thuốc - bình oxy miễn phí, tư vấn khám cho người nước ngoài, hội chẩn - tham chiếu chuyên môn chuyên khoa.

Về module hội chẩn tham chiếu chuyên môn chuyên gia, chúng tôi xây dựng từ chính các đội ngũ bác sĩ, giảng viên có trình độ cao của nhà trường tham gia cung cấp thông tin tham vấn cho các mô hình, giải pháp khác nhau của hệ thống y tế để đáp ứng dịch bệnh COVID gồm: cấp cứu 115, tổ y tế từ xa, tổ quản lý sức khỏe F0 tại nhà, đường dây 1022, tham vấn cho bác sĩ, taxi chuyển bệnh cấp cứu.

Đến thời điểm hiện nay, chúng tôi đã có các công cụ khác nhau để phục vụ mô hình tư vấn, khám chữa bệnh từ xa hiệu quả bao gồm: Công cụ theo dõi danh sách người tham gia, hơn 100 người tham gia đội ngũ, bệnh án để trao đổi,  cung cấp hình ảnh thông tin và hình ảnh cho các bác sĩ, có kênh video riêng để đảm bảo thời gian tương tác giữa bệnh nhân và bác sĩ hoàn toàn riêng tư và sau khi kết thúc phiên cũng có thể đảm bảo được tính riêng tư của bác sĩ.

Kết quả

Có lợi cho người bệnh: Cải thiện tiếp cận y tế về chi phí – thời gian – nguy cơ; Tăng sự thoải mái – tiện ích; Khám – chẩn đoán – can thiệp; Chăm sóc cá thể hóa; Giải pháp mới: chăm sóc toàn diện – chăm sóc tại nhà.

Khám bệnh từ xa: Giải pháp hỗ trợ, bối cảnh, nhu cầu cụ thể; Củng cố cho khám bệnh trực tiếp.

Thu Trang