Bài thuốc chữa bệnh từ cây Sòi

Tác dụng dược lý

Theo y học hiện đại:

Sáp hạt cây Sòi có thể sử dụng thay bơ ca cao dùng làm thuốc đạn, bôi lên tóc và dùng chữa một số bệnh lý ngoài da. Muốn dùng chế thuốc đạn, sáp cây Sòi cần được trộn với dầu lạc để hạ độ chảy từ 58 độ xuống còn 42 – 40 độ.

Vỏ Sòi có tác dụng hỗ trợ điều trị các bệnh về nhiễm trùng, huyết hấp trùng gây lá lách và gan sưng to, bụng trướng nước, thiếu máu nghiêm trọng và các bệnh viêm gan virus có khả năng truyền nhiễm.

Theo y học cổ truyền:

Nhân dân thường dùng vỏ rễ cây Sòi để điều trị các bệnh bạo thủy, tích tụ, táo kết, thủy thũng, bụng trướng đầy, đại tiểu tiện khó khăn, có trướng nước ở vùng cạnh sườn.

Điều trị đại tiểu tiện không thông, hoàng đản, sườn bên phải sưng đau, ăn uống kém, không ngon miệng, thường xuyên sốt cao.

Chỉ định điều trị của cây Sòi:

- Táo bón, phù thũng, giảm niệu

- Xơ gan, cổ trướng, viêm gan siêu vi trùng, bệnh sán máng

- Rắn độc cắn sưng đau

- Bệnh nhân ngôn

- Viêm da mủ, ngứa lở thấp chẩn, chai cứng

- Viêm âm đạo, viêm nhiễm phụ khoa

Cách dùng – Liều lượng

Rễ cây Sòi khi dùng cần bỏ phần lõi và lớp vỏ đen bên ngoài, chỉ lấy lớp vỏ lụa bên trong, có thể dùng tươi hoặc phơi khô, tán nhỏ, dùng.

Thân và lá có thể dùng dưới dạng thuốc sắc, nấu nước ngâm rửa, có thể dùng tươi hoặc khô đều được.

Lá dùng giã nát, đắp ngoài hoặc nấu nước vệ sinh vùng da bệnh.

Liều dùng khuyến cáo mỗi ngày:

- Người lớn: 10 – 12 g mỗi ngày dưới dạng bột. Liều lượng tối đa có thể đến 50 – 60 g.

- Trẻ em: 5 – 10 g mỗi ngày, có thể dùng đến 20 – 25 g cho các trường hợp nghiêm trọng.

- Dùng ngoài không kể liều lượng, tùy theo khu vực bệnh, đơn thuốc và nhu cầu sử dụng.

Thông thường sử dụng dược liệu Sòi liên tục trong 7 – 10 ngày là thấy hiệu quả điều trị.

Bài thuốc sử dụng cây Sòi

1. Điều trị phù thũng

Sử dụng rễ Sòi 15 g, đường 15 g, đun lấy nước, dùng uống.

2. Điều trị cổ trướng, đại tiện không thông, phù thũng, ứ nước, bí đầy, ăn uống không ngon miệng

Sử dụng rễ Sòi (phần vỏ lụa ở trong), hạt Cau, Mộc thông, mỗi vị đều 12 g, sắc thành thuốc, dùng uống.

3. Điều trị bệnh sán máng

Sử dụng lá Sòi 8 – 30 g, sắc thành thuốc, dùng uống liên tục trong 20 – 30 ngày.

4. Hỗ trợ giải độc

Sử dụng lá Sòi 1 nắm tay, giã nhỏ, gia thêm nước, vắt lấy nước giã, dùng uống.

5. Dùng điều trị mề đay mẩn ngứa, mụn nhọt, nước chảy chảy gây mụn nhọt lây lan

Sử dụng dầu hạt Sòi (cả phần sáp và nhân) 100 g đun sôi, sau đó cho thêm Hồng đơn 50 g cùng 100 ml nước, khuấy đều. Để nhỏ lửa đến khi nước bốc hơi lên hết, Hồng đơn mất màu thì được. Sử dụng cao này thoa lên các nốt mụn nhọt, lở loét.

6. Chữa bệnh thủy thủng, bụng trướng to, ăn uống không ngon miệng

Sử dụng vỏ rễ Sòi (chỉ lấy phần vỏ lụa) phơi khô, tán thành bột mịn, gia thêm nước cơm làm thành viên hoàn, kích thước to bằng hạt đậu xanh.

Ngoài ra, có thể nấu một phần táo đen với 6 phần nước đến khi thu được hồ nhão thì ray bỏ bột, lấy nước trộn với vỏ rễ Sòi tạo thành thuốc viên với tên gọi là Ô táo hoàn.

Tùy theo tình hình bệnh trạng mà mỗi ngày có thể sử dụng 10 – 20 g thuốc, dùng với nước cơm hoặc dùng nước cháo để chiêu thuốc.

Cây Sòi là một vị thuốc được sử dụng phổ biến trong y học cổ truyền. Tuy nhiên Sòi có chứa một lượng độc tính nhẹ, dùng lâu có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Do đó, khi cần sử dụng dược liệ nên trao đổi với thầy thuốc hoặc người có chuyên môn.

 Theo Bệnh viện Nguyễn Tri Phương