Bệnh chàm da và những lưu ý phòng ngừa tái phát

Chàm da là gì?

Chàm (Eczema) là một tình trạng viêm da phổ biến, có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Người mắc chàm thường gặp các triệu chứng như da nổi mẩn đỏ, mụn nước và ngứa ngáy khó chịu. Bệnh chiếm tỷ lệ trên 10% trong dân số và có thể xảy ra ở mọi đối tượng, bao gồm người lớn, trẻ em và cả trẻ sơ sinh.

Hiện các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra nguyên nhân của bệnh chàm (Ảnh minh họa)

Nguyên nhân gây chàm da phổ biến

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm được nguyên nhân chính xác gây bệnh chàm da. Tuy nhiên, cơ chế gây bệnh được nhiều nhà khoa học công nhận đó là sự phản ứng quá mức của hệ miễn dịch khi bị các chất gây kích ứng tác động. 

Ở những người khỏe mạnh, hệ miễn dịch chỉ tấn công virus, vi khuẩn, hay một số tác nhân khác xâm nhập vào cơ thể. Tuy nhiên, ở người mắc bệnh chàm, hệ miễn dịch bị rối loạn nên không thể phân biệt được protein trong cơ thể và protein lạ. Chính vì thế, dẫn đến tình trạng tấn công cả tế bào cơ thể và gây bệnh. 

Chàm da do yếu tố cơ địa và di truyền

Hen suyễn và sốt cỏ khô (viêm mũi dị ứng): Những người có tiền sử bị hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng có nguy cơ cao mắc bệnh chàm, đặc biệt là ở người trẻ dưới 30 tuổi. Điều này là do hệ miễn dịch phản ứng quá mức với các tác nhân vô hại trong môi trường.

Tiền sử gia đình có người bị chàm: Chàm là bệnh có yếu tố di truyền rõ ràng. Nếu bố mẹ hoặc anh chị em ruột mắc chàm, trẻ nhỏ trong gia đình đó sẽ có nguy cơ cao hơn nhiều lần so với những trẻ không có tiền sử gia đình. Điều này liên quan đến sự di truyền của hệ miễn dịch và hàng rào bảo vệ da (skin barrier).

Những yếu tố ngoại cảnh như thời tiết cũng có thể kích phát chàm phát triển (Ảnh minh họa)

Chàm da do yếu tố môi trường

Thời tiết thay đổi đột ngột: Đặc biệt là khi độ ẩm giảm mạnh hoặc chuyển từ lạnh sang nóng nhanh chóng. Những thay đổi này khiến da mất nước, dễ nứt nẻ và yếu đi hàng rào bảo vệ tự nhiên, tạo điều kiện cho vi khuẩn, dị nguyên tấn công và gây viêm da.

Phấn hoa và bụi bẩn: Các hạt phấn hoa nhỏ li ti trong không khí hay bụi bẩn trong nhà là các dị nguyên trong môi trường, khi tiếp xúc với da hoặc được hít vào có thể gây phản ứng dị ứng ở những người có cơ địa nhạy cảm.

Mồ hôi ra nhiều: Khi cơ thể ra nhiều mồ hôi, đặc biệt trong điều kiện nóng ẩm, nếu không vệ sinh và chăm sóc da đúng cách, mồ hôi đọng lại sẽ tạo môi trường ẩm ướt dễ gây kích ứng và thậm chí dẫn đến bội nhiễm (nhiễm khuẩn thứ phát), làm tổn thương da nghiêm trọng hơn.

Sợi vải và vật dụng gia đình: Các loại vải thô ráp (len, polyester) hoặc vật dụng có chứa chất gây kích ứng như chăn, gối, rèm cửa, quần áo có thể cọ xát, làm trầy xước da và gây ra phản ứng viêm ở người bị chàm.

Hóa chất gia dụng: Các sản phẩm như nước lau sàn, nước rửa chén, xà phòng, sữa tắm, kem bôi da hoặc nước hoa chứa hương liệu, chất bảo quản hoặc các chất hóa học mạnh có thể làm hỏng hàng rào da và kích thích sự bùng phát của bệnh chàm.

Yếu tố tâm lý và nội tiết

Khi căng thẳng, cơ thể tiết ra các hormone như cortisol làm thay đổi phản ứng miễn dịch và nội tiết, từ đó kích thích các đợt bùng phát bệnh chàm hoặc làm bệnh trở nên trầm trọng hơn.

Chàm da do dị ứng đồ ăn

Một số loại thực phẩm như hải sản (tôm, cua), sữa bò, trứng, lúa mì, đậu phộng, hay món ăn chế biến sẵn chứa nhiều phụ gia, chất bảo quản có thể là tác nhân gây dị ứng đường tiêu hóa, làm bùng phát hoặc nặng thêm triệu chứng chàm da.

Phương pháp điều trị chàm da

Chàm da là bệnh mạn tính nên rất khó để điều trị triệt để. Tuy nhiên, người bệnh cũng không nên quá lo lắng, bằng một số biện pháp đơn giản, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát bệnh. 

- Người bệnh nên duy trì một chế độ ăn uống, nghỉ ngơi khoa học. 

- Thường xuyên vận động mỗi ngày để tăng cường sức để kháng.

- Không nên mặc những bộ đồ quá chật, tránh những chất liệu vải len và vải sợi tổng hợp và nên lựa chọn chất liệu cotton có đặc tính thấm hút tốt. 

- Hạn chế tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại. 

- Giảm thiểu căng thẳng, suy nghĩ tích cực hơn. 

Nếu thấy có dấu hiệu nghi ngờ bệnh chàm da, bạn nên đến thăm khám tại các cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán, điều trị kịp thời và ngăn chặn nguy cơ lây lan sang những vùng da khỏe mạnh trên cơ thể.

Thảo Nguyên (tổng hợp)