Bộ Y tế ban hành Hướng dẫn giám sát nhiễm khuẩn vết mổ

Theo Bộ Y tế, an toàn phẫu thuật hiện đang là thách thức tại nhiều cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (KBCB), đặc biệt tại những nước thuộc nhóm thu nhập thấp và trung bình do hạn chế về nguồn lực. Mặc dù đã có những tiến bộ về công nghệ, kỹ thuật, trang thiết bị phẫu thuật hiện đại, xu hướng phẫu thuật ít xâm lấn ngày càng phổ biến, tuy nhiên, nhiễm khuẩn vết mổ (NKVM) vẫn là một trong những biến chứng ngoại khoa thường gặp, làm nặng thêm tình trạng bệnh, kéo dài ngày nằm điều trị ở người bệnh phẫu thuật. Tỷ lệ NKVM tại những nước thu nhập thấp và trung bình cao hơn 2 lần - 3 lần so với những nước phát triển.

(Ảnh: Vinmec)

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh hiệu quả của các biện pháp phòng ngừa NKVM, tuy nhiên việc tuân thủ những biện pháp này vẫn còn hạn chế. Tại Việt Nam, trong số khoảng 2 triệu người bệnh phẫu thuật hàng năm, 5% -10% người bệnh mắc NKVM, trong đó hơn 90% là NKVM nông và NKVM sâu. Giám sát NKVM nhằm cung cấp cơ sở dữ liệu cho các chiến lược phòng ngừa NKVM, cải thiện chất lượng chăm sóc, điều trị, bảo vệ người bệnh phẫu thuật và giảm chi phí điều trị, giảm sử dụng kháng sinh.

Tại Việt Nam, việc giám sát NKVM mới được triển khai tại một số bệnh viện riêng lẻ. Hiện chưa có Hướng dẫn quốc gia để chuẩn hóa phương pháp giám sát NKVM. Hướng dẫn này giúp các cơ sở KBCB triển khai thực hiện giám sát NKVM nhằm đánh giá đúng thực trạng NKVM, đề xuất các vấn đề cần tập trung can thiệp, tiến tới giảm NKVM ở người bệnh phẫu thuật.

Theo đó, Hướng dẫn giám sát nhiễm khuẩn vết mổ nhằm chuẩn hóa phương pháp, nội dung giám sát NKVM ở một số loại phẫu thuật được lựa chọn. Tất cả các cơ sở KBCB có thực hiện phẫu thuật trên phạm vi toàn quốc.

Qua giám sát NKVM tại các cơ sở KBCB sẽ xác định đúng tỷ lệ mắc NKVM, các yếu tố nguy cơ, tác nhân gây bệnh và mức độ đề kháng kháng sinh của các chủng vi khuẩn gây NKVM; cung cấp thông tin cho việc xây dựng các kế hoạch, chương trình phòng ngừa NKVM của cơ sở và quốc gia; theo dõi hiệu quả của các biện pháp phòng ngừa NKVM theo thời gian.

Hướng dẫn giám sát nhiễm khuẩn vết mổ bao gồm các hướng dẫn chẩn đoán nhiễm khuẩn vết mổ; các yếu tố nguy cơ của nhiễm khuẩn vết mổ; phương pháp giám sát nhiễm khuẩn vết mổ; xác định đối tượng giám sát; thu thập dữ liệu; phân tích dữ liệu; nhận đinh kết quả giám sát; thông báo kết quả giám sát; các bước triển khai giám sát.

Đồng thời, Bộ Y tế cũng có hướng dẫn cụ thể về công tác tổ chức thực hiện, bao gồm, Thủ trưởng cơ sở KBCB triển khai Hướng dẫn giám sát NKVM phù hợp với điều kiện của đơn vị mình; bảo đảm các điều kiện thiết yếu cho giám sát NKVM; tổ chức huấn luyện đào tạo về tiêu chuẩn chẩn đoán và phương pháp giám sát, phát hiện ca bệnh NKVM; tổ chức kiểm tra, giám sát việc tuân thủ Hướng dẫn.

Đối với Khoa/Bộ phận kiểm soát nhiễm khuẩn tham mưu cho thủ trưởng cơ sở KBCB về việc triển khai hướng dẫn giám sát NKVM; tổ chức đào tạo NVYT phương pháp giám sát, các tiêu chuẩn chẩn đoán NKVM, phương pháp nhập và phân tích dữ liệu giám sát; lập kế hoạch giám sát NKVM trình Hội đồng KSNK và Ban giám đốc phê duyệt; chủ trì và phối hợp với các khoa phòng liên quan triển khai kế hoạch giám sát NKVM; báo cáo số liệu NKVM cho thủ trưởng đơn vị, khoa lâm sàng và hệ thống y tế quốc gia.

Đối với Phòng Kế hoạch tổng hợp kiểm tra, giám sát việc tuân thủ Hướng dẫn giám sát NKVM của các đơn vị liên quan.

Đối với Phòng Quản lý chất lượng phối hợp cùng khoa KSNK theo dõi xu hướng NKVM để có can thiệp kịp thời nhằm làm giảm NKVM.

Các khoa phòng và nhân viên y tế có người bệnh được giám sát NKVM phổ biến cho NVYT danh mục các bệnh lý có phẫu thuật được lựa chọn để giám sát, kế hoạch giám sát và các tiêu chí thuộc định nghĩa ca bệnh. Thực hiện theo dõi người bệnh thuộc danh mục phẫu thuật được giám sát qua các hoạt động thăm khám và chăm sóc hàng ngày nhằm phát hiện kịp thời, chính xác các ca bệnh NKVM, ghi chép đầy đủ vào hồ sơ bệnh án và phiếu giám sát các thông tin liên quan tới giám sát NKVM và chủ động báo cho nhân viên KSNK khi người bệnh có dấu hiệu nghi ngờ NKVM.

Thu Hằng