Công dụng của huyệt Can Du với sức khỏe

Tìm hiểu chung về huyệt Can Du

Huyệt Can Du là huyệt thứ 18 của kinh Bàng Quang, huyệt Bối Du của kinh Túc Quyết Âm Can. Huyệt Can Du thuộc nhóm huyệt để tả khí Dương ở Ngũ Tạng. Xuất xứ của huyệt là Thiên ‘Bối Du’ (Linh khu.51).

Theo các tài liệu y học cổ giải thích tên huyệt như sau: Bởi huyệt này có công dụng đưa khinh khí vào (du) tạng Can nên được gọi là Can Du.

Theo Châm Cứu Chân Tủy, Can Du là một trong số các yếu huyệt của phái Trạch Điền với công dụng chính là làm mạnh cơ thể.

Về vị trí, huyệt nằm ở phía dưới gai sống lưng thứ 9. Can Du nằm ngang huyệt Cân Súc (Đc.8), đo ngang ra 1,5 thốn (khoảng 3,33cm).

Công dụng của huyệt đạo

Y học cổ chỉ ra rằng, huyệt Can Du là nơi tà khí tập trung và xâm nhập vào cơ thể gây nên các bệnh về Can tạng. Sự xâm nhập của các loại tà khí khiến Can chi tạng bị tổn thương, suy yếu. Từ đó sinh ra cảm giác đè nén ở buồng tim, xương sườn và vùng bụng bên phải. Lúc này tại vị trí huyệt sẽ xuất hiện tình trạng kết cứng, gây đau nhức.

Tác động đúng cách vào huyệt Can Du sẽ giúp cơ thể điều hòa khí trệ, lợi Can Đởm và bổ vinh huyết. Chính bởi những công dụng này nên trong Đông y thường dùng huyệt đạo này để trị liệu các chứng bệnh về suy nhược cơ năng Can chi tạng. Một số bệnh lý có thể dùng Can Du để trị liệu như:

- Các bệnh mãn tính về mắt, hoa mắt chóng mặt, mắt sưng đau, mắt nổi mộng thịt, mắt có màng.

- Chảy máu mũi

- Viêm túi mật

- Viêm gan

- Lưng đau nhức…

Có 2 cách để tác động lên huyệt, đó là:

Bấm huyệt: Đây là cách tác động đơn giản, và có thể thực tại nhà. Theo đó, sau khi xác định chính xác vị trí huyệt, bạn bấm và day nhẹ lên huyệt.

Châm cứu: Đây là phương pháp tác động yêu cầu người thực hiện phải hiểu rõ về huyệt đạo. Bởi việc châm cứu sai huyệt có thể dẫn đến tử vong. Theo đó, khi châm cứu, mũi kim đâm xiên xuống hướng về phía cột sống và sâu khoảng 0,5 – 0,8 thốn. Bạn thực hiện cứu từ 3 – 5 tráng và ôn cứu trong khoảng 5 – 10 phút.

Lưu ý: Khi châm cứu huyệt không nên đâm quá sâu vì có thể đụng vào phổi gây nguy hiểm.

Các cách phối huyệt trị bệnh

Đông y cho rằng tất cả các huyệt đạo trên cơ thể con người đều tương thông lẫn nhau. Vì thế việc tác động lên một nhóm huyệt đạo cùng lúc sẽ giúp tăng khả năng điều trị bệnh.

Với huyệt Can Du cũng vậy, bạn đọc có thể tham khảo một số cách phối huyệt trị bệnh dưới đây:

Theo Thiên kim Phương, phối Tỳ Du (Bq 20) + Chí Thất (Bq 52) chữa bệnh đau 2 bên sườn.

Theo Tư Sinh Kinh, phối Giải Khê (Vi 41) giúp mắt sáng, trị chứng mắt có màng trắng.

Theo Tư Sinh Kinh, phối Phục Lưu (Th 7) chữa bệnh mắt mờ.

Theo Tư Sinh Kinh, phối Tâm Du (Bq 15) chữa đau bụng quặn thắt từng cơn.

Theo Ngọc Long Ca, phối Túc Tam Lý (Vi 36) chữa mắt mờ, và huyết hư.

Theo Bách Chứng Phú, phối Thiếu Trạch (Ttr 1) trị một số bệnh lý về mắt.

Theo Châm cứu Đại Thành, phối Thương Dương (Đtr 1) chữa bệnh quáng gà và thông manh.

Theo Trung Hoa Châm cứu Học, phối Hành Gian (C 2) + Chương Môn (C 13) + Khí Hải (Nh 6) giúp cải thiện tình trạng đau 2 bên sườn hông và khí uất.

Theo Trung Quốc Châm cứu Học, phối Đởm Du (Bq 19) + Uyển Cốt (Ttr 4) + Dương Lăng Tuyền (Đ 34) + Hành Gian (C 2) + Túc Lâm Khấp (Đ 41) chữa bệnh đau túi mật.

Theo Trung Quốc Châm cứu Học, phối Tình Minh (Bq 1) + Đởm Du (Bq 19) + Phong Trì (Đ 20) + Túc Tam Lý (Vi 36) + Hợp Cốc (Đtr 4) chữa quáng gà hiệu quả.

Theo Châm cứu Học Thượng Hải, phối Tam  Âm Giao (Ty 6) + Huyết Hải (Ty 10) + Dương Lăng Tuyền (Đ 35) + Đốc Du (Bq 16) + Tỳ Du (Bq 20) trị bệnh xơ gan.

Cách bấm huyệt trị bệnh

Theo y học cổ truyền phương Đông, bấm huyệt là một trong những phương pháp điều trị bệnh được đánh giá cao về hiệu quả. Mỗi vị trí huyệt sẽ có công dụng khác nhau. Can Du là huyệt đạo nằm ở nơi tà khí tập trung gây nên các bệnh về Can tạng chi. Chính vì vậy bấm huyệt Can Du sẽ giúp khí huyết lưu thông tốt hơn, hoạt động của gan mật cũng trở nên trơn tru. Ngoài ra, bấm huyệt đạo này thường xuyên cũng giúp sáng mắt, cải thiện các tình trạng như vàng da, đau dạ dày, nôn ra máu, đau lưng, viêm túi mật hay thần kinh suy nhược,…

Cách bấm huyệt như sau:

Người bệnh ngồi trên ghế, hoặc nằm úp ở tư thế thoải mái nhất. Tập trung tinh thần vào việc bấm huyệt chữa bệnh.

Tiếp đó xác định vị trí và bấm vào huyệt Can Du. Thực hiện day ấn từ nhẹ đến nặng tại vị trí huyệt.

Bạn lặp đi lặp lại động tác này trong khoảng 3 – 5 phút. Kiên trì thực hiện xoa bóp bấm huyệt theo đúng liệu trình thầy thuốc đưa ra.

Lưu ý khi bấm huyệt Can Du

Để việc bấm huyệt Can Du trị bệnh đạt kết quả tốt nhất bạn nên lưu ý một số điều sau:

Không tự ý bấm huyệt Can Du khi chưa xác định chính xác vị trí huyệt. Việc bấm sai huyệt tiềm ẩn nhiều nguy hiểm đến tính mạng.

Khi bấm huyệt bạn phải cắt hết móng tay và vệ sinh tay bằng xà phòng sát khuẩn.

Động tác bấm huyệt phải dứt khoát, lực ấn ra vừa đủ, không quá nhẹ hoặc quá mạnh.

Trong thời gian thực hiện liệu trình bấm huyệt, người bệnh cần kết hợp với chế độ dinh dưỡng và lối sống lành mạnh. Việc này giúp đẩy nhanh quá trình điều trị bệnh.

Để đảm bảo an toàn bạn nên đến các cơ sở y học cổ truyền thực hiện châm cứu, bấm huyệt.

Tái khám theo đúng lịch bác sĩ đã yêu cầu.

Theo Tạp chí Y học cổ truyền