COVID-19 với biến đổi khí hậu và sức khỏe cộng đồng

Điểm tương đồng giữa biến đổi khí hậu và khủng hoảng COVID-19

Mặc dù đại dịch COVID-19 và biến đổi khí hậu không xuất hiện cùng lúc nhưng cả hai cuộc khủng hoảng đều có những điểm tương đồng.

COVID-19 và biến đổi khí hậu đều gây thiệt hại đáng kể về nhân mạng

COVID-19 được biết là tác động đặc biệt đến người cao tuổi và những người có tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, gây ra bệnh đường hô hấp nghiêm trọng.

Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến tất cả các yếu tố liên quan đến sức khỏe như chất lượng không khí, nước uống, nguồn cung cấp thực phẩm và nơi ở. 

Biến đổi khí hậu dự kiến sẽ gây ra thêm khoảng 250.000 ca tử vong hàng năm từ năm 2030 đến 2050. COVID-19 đã cướp đi sinh mạng của 2,3 triệu người trên toàn thế giới kể từ khi đại dịch bắt đầu.

COVID-19 và biến đổi khí hậu làm nổi bật hơn sự chênh lệch giàu nghèo

Cả đại dịch COVID-19 và biến đổi khí hậu đều được biết là tác động đến một số nhóm nhân khẩu học nhất định. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người dễ bị tổn thương và thiệt thòi phải trả giá đắt hơn trong cả hai cuộc khủng hoảng, trong đó những người nghèo chịu tác động của biến đổi khí hậu và đại dịch nhiều hơn những người giàu. Từ lâu đã có sự chênh lệch giữa người nghèo và người giàu về chăm sóc sức khỏe. Đại dịch và biến đổi khí hậu làm nổi bật những chênh lệch này.

Khiến hệ thống chăm sóc sức khỏe trên toàn thế giới rơi vào khủng hoảng

Cuối cùng, cả hai cuộc khủng hoảng đã đẩy hệ thống chăm sóc sức khỏe khu vực trên toàn thế giới đến giới hạn. Biến đổi khí hậu và COVID-19 đã dẫn đến số lượng lớn người dân phải nhập viện, buộc các quốc gia phải đánh giá lại cách họ quản lý hệ thống chăm sóc sức khỏe của mình.

Đại dịch COVID-91 và biến đổi khí hậu có nhiều điểm tương đồng.

Biến đổi khí hậu có phải là nguyên nhân của sự bùng phát COVID-19?

Vào tháng 1 năm 2021, một bài báo được xuất bản trên tạp chí Science of the Total Environment đã tiết lộ bằng chứng cho thấy biến đổi khí hậu có thể là nguyên nhân trực tiếp trong sự xuất hiện của vi rút gây ra đại dịch COVID-19, hội chứng đường hô hấp cấp SARS -CoV-2.

Một nhóm các nhà khoa học quốc tế từ các tổ chức ở Anh, Đức và Mỹ đã có đưa ra mối liên hệ giữa thay đổi khí hậu xảy ra do biến đổi khí hậu với COVID-19. Họ nhấn mạnh rằng số lượng loài dơi có mặt có liên quan đến số lượng coronavirus trong một môi trường cụ thể.

Do biến đổi khí hậu, các yếu tố như nhiệt độ, khí CO2 trong khí quyển và mây che phủ đang phát triển. Những yếu tố này có ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình sinh trưởng của các loài thực vật và cây cối. Biến đổi khí hậu đang ảnh hưởng đến các môi trường sống và hệ sinh thái tự nhiên thông qua việc làm thay đổi các yếu tố môi trường. Ngay cả những điều chỉnh nhỏ cũng có thể có tác động lớn đến các loài sống trong hệ sinh thái. Những thay đổi khí hậu đã trực tiếp tạo môi trường thuận lợi cho nhiều loài dơi phát triển mạnh, cho phép sự xuất hiện của các coronavirus mới - bao gồm cả chủng SARS-CoV-2.

COVID-19 không phải là bệnh truyền nhiễm duy nhất liên quan đến biến đổi khí hậu. Trong nhiều năm, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã nhấn mạnh mối liên hệ giữa việc thay đổi điều kiện môi trường và dịch bệnh. Hy vọng rằng hiện nay, mối liên kết này có thể trở thành trung tâm, buộc các nhà hoạch định chính sách phải xem xét tác động sâu rộng của biến đổi khí hậu và đưa ra các chiến lược có tính toán để ngăn chặn thiệt hại môi trường hơn nữa và đảo ngược những thiệt hại đã xảy ra nếu có thể.

Những biến đổi khí hậu tạo điều kiện cho nhiều loài virus mới xuất hiện. 

Cần làm gì để ngăn chặn dịch bệnh và biến đổi khí hậu?

Các chuyên gia đã đề xuất rằng việc điều chỉnh các phản ứng của chính phủ đối với đại dịch COVID-19 và biến đổi khí hậu sẽ cho phép cải thiện tổng thể sức khỏe cộng đồng, cũng như thúc đẩy một tương lai kinh tế bền vững cho các khu vực trên toàn thế giới. Ngoài ra, việc sắp xếp các phản ứng mang lại cơ hội bảo vệ đa dạng sinh học của hành tinh và hạn chế những thay đổi tiếp theo đối với các hệ sinh thái đa dạng.

Cũng như sự thay đổi khí hậu do con người gây ra ảnh hưởng đến sự bùng phát dịch bệnh, buôn bán động vật hoang dã là một yếu tố quan trọng trong việc lây lan các bệnh truyền nhiễm từ động vật như SARS-CoV-2. Việc buôn bán trái phép động vật hoang dã khiến con người trộn lẫn với các loài động vật khác nhau ở những nơi mà họ không được phép, điều đó đã thúc đẩy các chứng bệnh động vật phát triển.

Biến đổi khí hậu và bệnh truyền nhiễm gây ra những thiệt hại về nhân mạng có thể phòng tránh được. Thông qua các điều chỉnh chiến lược, có thể ngăn chặn sự mất mát sinh mạng.

Trong những năm tới, sẽ có nhiều chiến lược được thực hiện hơn để sửa đổi hành vi của con người, để chúng ít ảnh hưởng hơn đến môi trường và hạn chế sự lây lan của các bệnh truyền nhiễm.

Quang Anh (Theo News Medical Life Sciences)