Hồi ký: Thành Xuân Nghiêm, nguyên bác sĩ, giảng viên trường Đại học Y tế Công cộng (phần 5)

 CHƯƠNG V

HAI THÔNG GIA BA ĐỜI THẦY THUỐC

Thật hiếm có ở Việt Nam có 2 gia đình thông gia với 3 thế hệ đều theo ngành Y như gia đình của hai ông bà. Chúng ta càng thấy trân quý hơn những thế hệ gắn bó với nghề y đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp chăm sóc sức khỏe Nhân dân.

Gia đình ông bà là một minh chứng cho sự tiếp nối truyền thống nghề y qua nhiều thế hệ. Vợ ông là bà Nguyễn Thị Thu, nguyên Trưởng khoa Tim Mạch - Bệnh viện Nhi Trung ương, một bác sĩ nhi khoa tài năng, đã công tác tại Bệnh viện Bạch Mai và sau này là Bệnh viện Nhi Trung ương.

Con trai thứ hai của hai ông bà là anh Thành Ngọc Minh cũng theo nghiệp y sau khi tốt nghiệp Trường Đại học Y Hà Nội từ năm 1992 và hiện là bác sĩ Cao cấp, Thầy thuốc Ưu tú - Trưởng khoa Tâm thần, Bệnh viện Nhi Trung ương. Vào dịp Ngày Thầy thuốc Việt Nam 27/2/2025, anh Ngọc Minh đã trân trọng nhận được danh hiệu Thầy thuốc Ưu tú do Chủ tịch Nước, Tổng Bí thư Tô Lâm ký ban hành.

Anh Thành Ngọc Minh có vợ là BS. Bùi Thị Hồng Hoa, tốt nghiệp Đại học Y Hà Nội năm 1993 và hiện là Phó trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp, Bệnh viện Nhi Trung ương.

Như vậy, gia đình nhỏ này đã có hai bố con vừa là Thầy thuốc ưu tú vừa là Thầy giáo đại học Y khoa.

Con trai thứ ba là lương y Thành Ngọc Thắng, tốt nghiệp Trường Y học Dân tộc Tuệ Tĩnh cũng mở phòng khám gia đình cùng với vợ là Điều dưỡng Đặng Phương Quỳnh. 

Đặc biệt, hai cháu nội của hai ông bà là Thành Minh Tuệ và Thành Tuệ Linh cũng theo ngành Y và đang làm việc và học tập tại Bệnh viện Nhi Trung ương, tiếp nối truyền thống gia đình. 

Không chỉ gia đình ông Thành Xuân Nghiêm theo ngành Y mà gia đình bên bà Nguyễn Kim Thu cũng có 3 thế hệ nối tiếp truyền thống gia đình.

Bác sĩ Nguyễn Ngọc Độ là em bà Nguyễn Kim Thu tốt nghiệp Đại học Y khoa Hà Nội năm 1963, nguyên Trưởng khoa Gây mê hồi sức Bệnh viện Nam Định. Bác sĩ Nguyễn Ngọc Định là con bác sĩ Nguyễn Ngọc Độ, tốt nghiệp Đại học Y Pleven Bungari, mở Bệnh viện tư tại TP. Pleven Bungari.

Ths. Nguyễn Quốc Hòa, tốt nghiệp Đại học Y Thái Bình, hiện là Thạc sĩ Gây mê hồi sức, Bệnh viện Việt Pháp, TP. Hồ Chí Minh, vợ là bà Vũ Thị Nga, tốt nghiệp cử nhân Điều dưỡng, hiện là Điều dưỡng Bệnh viện Hùng Vương, TP. Hồ Chí Minh.

Con trai bác sĩ Nguyễn Ngọc Định là BS.TS. Đô Brômir Định Nguyễn, tốt nghiệp Đại học Y Pleven Bungari, học chuyên ngành Ngoại tim mạch ở Anh, Bác sĩ Bệnh viện TP. Pleven Bungari, hiện đang chờ xét duyệt học vị Phó Giáo sư.

Truyền thống hiếu học gia đình thông gia hai bên của hai ông bà giống như một tấm gương, sự tử tế và ham học hỏi của thế hệ trước trở thành tấm gương phản chiếu, soi rọi cho những thế hệ sau trưởng thành và cứ thế họ tiếp nối...

CHƯƠNG VI

KẾT HỢP ĐÔNG - TÂY Y ĐỂ CHỮA BỆNH

Sau hai lần bị tai biến mạch máu não, ông Xuân Nghiêm buộc phải ngừng học tập, dù trước đó vẫn duy trì thói quen này. Nhờ nghề châm cứu của con trai út và phương pháp chữa bệnh do một người bạn hướng dẫn, ông dần hồi phục. Tuy nhiên, năm 2023, ông nhập viện vì hẹp động mạch vành, chịu những cơn đau dữ dội kéo dài. Việc điều trị bằng thuốc liều cao giúp ông giảm đau, nhưng từ đó, tốc độ suy nghĩ và khả năng học tập của ông chậm dần.  

Kể từ đó, ông giảm bớt việc học và nghiên cứu để bảo đảm sức khỏe, chủ yếu dựa vào sự chăm sóc của gia đình và phương pháp chữa trị bằng Đông y của con trai út. Dù học Tây y, ông lại tìm thấy sự cân bằng và hiệu quả trong Đông y. Ông tự chữa bệnh cho mình bằng Đông y và châm cứu. Người trực tiếp chữa cho ông lại chính là con trai ông. Câu chuyện về việc ông chữa khỏi bệnh loét dạ dày bằng Đông y là một minh chứng cho sự kết hợp hài hòa giữa hai nền y học. Ông tin rằng, Đông y không chỉ chữa bệnh mà còn giúp con người tìm thấy sự cân bằng trong cuộc sống. 

Ngoài ra, ông còn có tiền sử bệnh di truyền về cao huyết áp và loét dạ dày từ gia đình. Khi còn trẻ, ông từng 3 lần bị xuất huyết dạ dày, suýt phải phẫu thuật. Nhờ một thầy lang Đông y ở Bệnh viện Y học cổ truyền Trung ương kê đơn thuốc với quế và phụ tử - hai vị thuốc cực nóng nhưng phù hợp với cơ địa thể hàn của ông nên bệnh tình dần thuyên giảm. Từ đó đến nay, ông không còn bị xuất huyết dạ dày, chỉ đôi lúc đau khi ăn uống thất thường.

Ở tuổi 92, người bác sĩ - giảng viên cao tuổi vẫn giữ được sự minh mẫn và tinh thần lạc quan. Ông dành mỗi ngày một giờ để đọc sách, hành thiền trước khi đi ngủ và tập yoga mỗi buổi sáng. Mỗi ngày dành ít nhất một tiếng ngồi trước máy tính để đọc và nghiên cứu những điều mình thích. Dẫu tuổi tác ngày một cao, ông vẫn giữ vẹn nguyên những ký ức không thể phai mờ.

Rất bất ngờ khi ông chia sẻ rằng ông mắc các bệnh như tăng huyết áp, đau dạ dày và đặc biệt là Alzheimer. Ông đã chia sẻ lại vô cùng chi tiết, cùng mốc thời gian, từng câu chuyện: “Những câu chuyện toàn là những ấn tượng không quên được, đến chết cũng không thể quên được”.

Về phía bà, cuộc đời bà gắn liền với chuyên khoa tim mạch. Nhưng chính công việc này lại mang đến những rủi ro bất ngờ. Trong quá trình làm việc tại bệnh viện, bà vô tình đã mang vi khuẩn gây bệnh thấp tim về nhà, khiến hai người con mắc bệnh. May mắn thay, họ được điều trị bằng Penicillin cho đến khi khỏi hẳn.

Tuy nhiên, bản thân bà sau này cũng phải trải qua những biến cố sức khỏe. Cách đây vài năm, bà phải đặt hai stent ở động mạch vành và năm 2023, một cơn tai biến mạch máu não lại ập đến.

Khi đó (ngày 11 tháng Chạp năm 2023), bà đang ngồi nơi thoáng gió, do 4 cánh cửa thông nhau đang mở (tối kị) và bị trúng gió. Ngày đầu tiên bị như vậy, bà dứt khoát không đi bệnh viện. Ngày 13 tháng Chạp năm 2023, bà gần hôn mê thì mới đưa được đi bệnh viện. Khi chụp CT não mới thấy là bà bị vỡ động mạch não bên trái, nửa hộp sọ trái ngập máu. May mắn lớn nhất là sau đó máu tự rút dần đi, không bị liệt bên phải, không nói ngọng, không lắp bắp, không nghẹn, không khó thở. Về nhà được điều trị rất tích cực, cơ thể bà dần hồi phục.

Nhưng bà bị tụt đường huyết, do tiêm Insulin để điều trị theo hướng dẫn có bệnh viện. Tình cờ, ông có nghe được lời khẳng định của 1 bác sĩ người Việt Nam ở Mỹ nói trên Internet cho biết: “Tiêm Insulin càng chóng chết, nên sử dụng thuốc Metformin là thuốc chữa tiểu đường cổ điển, lâu đời, tác dụng rất tốt, ít biến chứng nhất”. Cùng với thuốc trợ tim mạch, hiện tại bà đã ổn định đường huyết, không biến chứng. Con trai út của ông bà đã châm cứu, trị liệu cho mẹ để bà sớm cải thiện tình trạng bệnh.

Bà đã hồi phục được rất nhiều sau biến cố sức khoẻ

Hiện tại, bữa sáng của hai ông bà đơn giản, không cầu kỳ, chỉ kiêng những thực phẩm ảnh hưởng đến dạ dày, mỡ máu và huyết áp. Ông bà không thường xuyên bổ sung thực phẩm chức năng, chỉ dùng thuốc bổ khi cảm thấy cần thiết.

Câu chuyện của hai ông bà là minh chứng cho thấy, đôi khi, chính công việc gắn bó cả đời lại mang đến những thử thách không ngờ. Nhưng hơn hết, đó là một hành trình đầy ý nghĩa, để lại những dấu ấn sâu đậm trong cuộc đời.

(Còn tiếp)

Người chắp bút: Nguyễn Trang