Hội thảo dạy học nội dung quyền con người trong chương trình giáo dục bậc trung học

Hội thảo được tổ chức theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến với 139 điểm cầu, trên 63 tỉnh thành, nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết của học sinh về quyền con người, quyền công dân, góp phần giúp học sinh biết bảo vệ quyền của mình và bảo vệ quyền của người khác.

Phát biểu tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Hữu Độ cho biết, thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Bộ GDĐT đã tổ chức và phối hợp tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục kiến thức về quyền con người cho học sinh phổ thông.

Hiện nay, nội dung về quyền con người đã được đưa vào chương trình giáo dục của một số môn học như Đạo đức, Giáo dục công dân, thông qua các bài học thuộc mạch giáo dục pháp luật. Tuy đã đạt được một số kết quả quan trọng nhưng giáo dục quyền con người vẫn cần được tiếp tục tích hợp, lồng ghép vào chương trình giáo dục ở các lớp, bậc học khác nhau.

Nhấn mạnh đây là phương thức hiệu quả và là việc làm cần thiết, Thứ trưởng Bộ GDĐT nêu hai lý do. Thứ nhất, mặc dù nội dung về quyền con người đã được đưa vào chương trình giáo dục phổ thông của một số môn học, nhưng các nội dung này chưa có tính hệ thống và tính xuyên suốt, đầy đủ các giá trị, nguyên tắc, chuẩn mực quyền con người. Thứ hai, các tài liệu và học liệu giảng dạy, học tập về quyền con người ở các cơ sở đào tạo trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặc biệt là tài liệu hướng dẫn lồng ghép còn thiếu, ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả giáo dục và công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ nhà giáo.

Bộ GDĐT biên soạn khung nội dung quyền con người và đề xuất định hướng thực hiện khung nội dung quyền con người trong chương trình môn học, hoạt động giáo dục bởi việc làm này góp phần tăng cường thực hành quyền ở trường học, ngăn ngừa bạo lực học đường và các tình trạng phân biệt đối xử, xâm hại nhân phẩm con người.

Báo cáo về căn cứ pháp lý và định hướng triển khai nội dung quyền con người trong chương trình môn học, hoạt động giáo dục bậc trung học, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học, Bộ GDĐT Đỗ Đức Quế cho biết, giáo dục quyền con người là một quá trình hướng đến việc xây dựng văn hoá về quyền con người. Quá trình này được xây dựng dựa trên sự tham gia tích cực của học sinh, bằng việc cho học sinh học về quyền con người và hiểu các vấn đề về quyền con người.

Giáo dục quyền con người trong chương trình môn học và hoạt động giáo dục là trao quyền cho người học. Để họ biết được quyền của họ, nhìn nhận những vấn đề xã hội đang phải đối mặt trong nhà trường và ngoài xã hội, có thái độ, cách ứng xử và cách giải quyết xung đột, mâu thuẫn trên cơ sở quyền con người. Do đó, giáo dục trao quyền là cách tốt nhất để giải quyết xung đột giữa học sinh với học sinh, học sinh với thầy, cô trong môi trường học đường, theo hướng hòa bình, thân thiện, hiểu biết, khoan dung, giảm thiểu các nguy cơ mâu thuẫn, xung đột.

Trong quá trình triển khai quyền con người trong chương trình giáo dục trung học cần đảm bảo việc tích hợp và lồng ghép nội dung giáo dục quyền con người cùng hướng tới thực hiện các mục tiêu phẩm chất và năng lực được xác định trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và phù hợp với mục tiêu về giáo dục quyền con người.

Đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ và toàn diện trong việc giáo dục quyền con người khi triển khai các hoạt động dạy học, hoạt động giáo dục. Quan tâm tới các yếu tố về đặc điểm tâm lý, giới tính, lứa tuổi, năng lực học tập, văn hoá vùng miền cũng như niềm tin tôn giáo của học sinh trong việc thiết kế, xây dựng các hoạt động học tập. Sử dụng các phương pháp và hình thức tổ chức hoạt động giáo dục một cách phù hợp với các đặc điểm của học sinh nhằm tạo ra hiệu quả học tập cao nhất.

Thực hiện quyền con người trong chương trình giáo dục trung học phải phát huy tinh thần tự chủ, tích cực và sáng tạo của giáo viên trong việc xây dựng, tổ chức các hoạt động học tập, giáo dục. Đồng thời tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào việc dạy, học. Tránh rập khuôn, máy móc khi tích hợp, lồng ghép nội dung này vào các bài học cũng như các hoạt động giáo dục của môn học.

Tại hội thảo, đại diện các trường đại học, Sở GDĐT, Phòng GDĐT đã tham gia tham luận, trao đổi, đề xuất các ý kiến liên quan đến tổ chức dạy học nội dung quyền con người trong chương trình môn học, hoạt động giáo dục cấp THCS, THPT như chia sẻ phương pháp tích hợp; bất cập, khó khăn trong quá trình xây dựng, biên soạn nội dung; giải pháp hoàn hiện, nâng cao chất lượng giáo dục quyền con người…

Trung tâm Truyền thông giáo dục