Khô hạn sau sinh: Nguyên nhân và cách khắc phục hiệu quả

 Khô hạn sau sinh là gì?

Khô hạn sau sinh là tình trạng khá phổ biến ở phụ nữ, đặc biệt trong giai đoạn sau sinh, tiền mãn kinh hoặc mãn kinh. Ở trạng thái bình thường, âm đạo luôn giữ được độ ẩm nhờ vào cơ chế tiết dịch tự nhiên giúp cân bằng pH và bôi trơn. 

Tuy nhiên, khi bị khô hạn, âm đạo tiết ra rất ít hoặc không tiết dịch nhờn, gây cảm giác khô rát, đau khi quan hệ và khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe sinh lý mà còn tác động đến tâm lý và chất lượng cuộc sống của chị em phụ nữ.

Nguyên nhân gây khô hạn sau sinh

Sau sinh, cơ thể phụ nữ thay đổi mạnh về nội tiết và tâm lý, dẫn đến tình trạng khô âm đạo. Nguyên nhân chính là do giảm hormone estrogen sau sinh và khi cho con bú (do prolactin ức chế hoạt động buồng trứng), khiến niêm mạc âm đạo mỏng, kém đàn hồi và mất độ ẩm. Một số phụ nữ còn bị suy giáp sau sinh, ảnh hưởng đến nội tiết và độ ẩm âm đạo.

Ngoài yếu tố nội tiết, áp lực chăm con, mất ngủ, mệt mỏi, trầm cảm sau sinh cũng làm giảm ham muốn và tuần hoàn máu vùng kín, khiến tình trạng khô hạn thêm trầm trọng. Vệ sinh vùng kín không đúng cách hoặc tổn thương sau sinh thường cũng ảnh hưởng đến khả năng tiết dịch tự nhiên.

 Trong thời gian cho con bú có thể làm giảm tiết estrogen là nguyên nhân khiến âm đạo bị khô (ảnh minh họa) 

Tác hại của tình trạng khô hạn sau sinh

Khô hạn sau sinh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động sâu sắc đến tinh thần và đời sống hôn nhân của người phụ nữ. Cảm giác đau rát, khó chịu, thậm chí chảy máu khi quan hệ khiến nhiều chị em giảm ham muốn, né tránh chuyện chăn gối, từ đó làm suy giảm chất lượng đời sống tình dục và khiến mối quan hệ vợ chồng trở nên xa cách.

Về mặt sức khỏe, âm đạo khô dễ bị tổn thương, tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm âm đạo và nhiễm trùng đường tiểu. Tình trạng này nếu kéo dài không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến khả năng phục hồi sau sinh.

Ngoài ra, cảm giác thiếu tự tin, lo lắng về cơ thể và khả năng “làm vợ” có thể khiến người phụ nữ rơi vào trạng thái căng thẳng, ảnh hưởng đến tâm lý và hạnh phúc gia đình. Khi không còn sự kết nối về cảm xúc và thể xác, khoảng cách giữa hai vợ chồng càng dễ bị nới rộng.

Khô hạn sau sinh làm giảm ham muốn tình dục (ảnh minh họa) 

Điều trị và phòng ngừa khô hạn sau sinh như thế nào? 

Khô hạn sau sinh là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể điều trị và phòng ngừa hiệu quả nếu được can thiệp đúng cách. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp nên dựa trên nguyên nhân cụ thể và mức độ ảnh hưởng đến đời sống của người phụ nữ.

Điều trị bằng hormone

Trong trường hợp khô hạn kéo dài và gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống, bác sĩ có thể chỉ định liệu pháp estrogen tại chỗ như viên đặt, vòng âm đạo hoặc kem bôi chứa estrogen. Những sản phẩm này giúp phục hồi độ ẩm và độ đàn hồi của niêm mạc âm đạo bằng cách bổ sung lượng estrogen thiếu hụt sau sinh, đặc biệt là trong giai đoạn đang cho con bú.

Sử dụng gel bôi trơn

Gel bôi trơn âm đạo là giải pháp tức thì giúp giảm cảm giác đau rát khi quan hệ. Chị em nên ưu tiên các loại gel có nguồn gốc tự nhiên, không mùi, không chứa paraben hay glycerin để tránh kích ứng. Gel bôi trơn không thay thế điều trị tận gốc, nhưng có tác dụng hỗ trợ rõ rệt trong sinh hoạt vợ chồng.

Tăng cường vận động và thư giãn

Tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ, yoga, kegel không chỉ giúp máu lưu thông tốt hơn mà còn hỗ trợ phục hồi chức năng vùng chậu và giảm căng thẳng. Tâm lý thoải mái chính là yếu tố quan trọng giúp cải thiện chức năng sinh lý nữ sau sinh.

Chế độ dinh dưỡng cân bằng

Bổ sung thực phẩm giàu phytoestrogen như đậu nành, hạt lanh, hạt chia… có thể hỗ trợ cân bằng nội tiết tố tự nhiên. Uống đủ nước, ăn nhiều rau xanh và trái cây cũng giúp niêm mạc giữ ẩm tốt hơn. Ngoài ra, hạn chế rượu, cà phê, thuốc lá là những yếu tố làm khô niêm mạc và rối loạn hormone.

Chăm sóc tâm lý và duy trì kết nối vợ chồng

Khô hạn không chỉ là vấn đề thể chất mà còn liên quan nhiều đến cảm xúc. Giao tiếp cởi mở với bạn đời, chia sẻ những lo lắng và cảm nhận của bản thân sẽ giúp giảm áp lực, tăng sự thấu hiểu và gắn kết trong mối quan hệ.

Chị em phụ nữ nên dành thời gian để thư giãn, chăm sóc bản thân và nghỉ ngơi (ảnh minh họa) 

Diễm Quỳnh (Tổng hợp)