Nắng gắt có thể gây nhồi máu cơ tim

Nhồi máu cơ tim và những nguyên nhân tiềm ẩn

Theo Hiệp hội Tim mạch Hoa Kỳ (American Heart Association), nhồi máu cơ tim xảy ra khi một hoặc nhiều mạch máu nuôi tim bị tắc nghẽn, khiến dòng máu không thể lưu thông và dẫn đến tổn thương mô tim do thiếu ô-xy. Đây là một trong những bệnh lý tim mạch nghiêm trọng, có thể đe dọa đến tính mạng nếu không được cấp cứu kịp thời.

Bên cạnh các yếu tố nguy cơ thường gặp như chế độ ăn uống không lành mạnh, hút thuốc lá, căng thẳng kéo dài và lối sống ít vận động, yếu tố môi trường cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc làm tăng khả năng mắc bệnh.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo rằng, nhiệt độ khắc nghiệt và tình trạng ô nhiễm không khí, đặc biệt trong bối cảnh biến đổi khí hậu là những tác nhân gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch. 

Ăn uống không lành mạnh, hút thuốc lá là các yếu tố nguy cơ dẫn đến nhồi máu cơ tim (Ảnh minh họa) 

Nhiệt độ và nguy cơ tim mạch

Sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ môi trường, dù là nóng gay gắt hay lạnh buốt đều có thể gây tác động tiêu cực đến hệ tim mạch. Trong những ngày nắng nóng, cơ thể phải giãn mạch và tiết nhiều mồ hôi để làm mát, buộc tim hoạt động mạnh hơn, khiến huyết áp và nhịp tim tăng cao. Mất nước và rối loạn điện giải trong điều kiện thời tiết này cũng làm máu trở nên đặc hơn, dễ hình thành cục máu đông, một yếu tố trực tiếp dẫn đến nhồi máu cơ tim. Các chuyên gia cho biết, sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim từ 5 - 15%, đặc biệt ở người lớn tuổi. Tại Việt Nam, Bệnh viện Bạch Mai từng ghi nhận số ca cấp cứu do bệnh tim mạch tăng hơn 20% trong các đợt rét đậm so với ngày thường.

Bên cạnh đó, khi trời chuyển lạnh, mạch máu thường co lại nhằm giữ nhiệt cho cơ thể, nhưng điều này lại làm huyết áp tăng và khiến tim phải làm việc nhiều hơn. Đặc biệt, việc chuyển từ không gian ấm áp sang môi trường lạnh một cách đột ngột, như khi ra ngoài trời rét từ trong nhà có thể gây co thắt mạch máu bất ngờ. Điều này đặc biệt nguy hiểm với người mắc bệnh tim mạch mạn tính, vì có thể dẫn đến những biến chứng cấp tính khó lường.

Bụi mịn – Kẻ thù thầm lặng của tim mạch

Không chỉ thời tiết, ô nhiễm không khí, đặc biệt là bụi mịn PM2.5 cũng là một yếu tố nghiêm trọng gây hại cho hệ tim mạch. Những hạt bụi siêu nhỏ này có khả năng thâm nhập sâu vào phổi rồi vào máu, kích hoạt phản ứng viêm và làm tổn thương thành mạch. Quá trình này có thể dẫn đến xơ vữa và tắc nghẽn mạch máu, làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim. Một nghiên cứu tại Hà Lan công bố trên tạp chí Environmental Research cho thấy, cứ mỗi 10 µg/m³ gia tăng trong nồng độ PM2.5, nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch lại tăng thêm 6%. Tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP. HCM, chỉ số bụi mịn thường xuyên vượt ngưỡng an toàn theo khuyến cáo của WHO, đặc biệt là người già, bệnh nhân tim mạch, tiểu đường hoặc lao động ngoài trời phải chịu tác động dai dẳng và nguy hiểm từ ô nhiễm không khí mỗi ngày.

Nguy hiểm từ ô nhiễm không khí mỗi ngày (Ảnh minh họa) 

Cách phòng ngừa và bảo vệ tim mạch trong môi trường khắc nghiệt

Để giảm thiểu tác động tiêu cực từ thời tiết cực đoan và ô nhiễm không khí đến sức khỏe tim mạch, các chuyên gia y tế khuyến cáo cộng đồng nên chủ động áp dụng các biện pháp sau:

- Thích nghi với điều kiện thời tiết: Trong những ngày nắng nóng, nên hạn chế ra ngoài từ 10h sáng đến 4h chiều vì đây là thời điểm nhiệt độ lên cao nhất. Hãy đảm bảo uống đủ nước, mặc quần áo thoáng mát và đội mũ khi di chuyển ngoài trời. Ngược lại, khi trời lạnh, cần giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng ngực, cổ và đầu. Tránh ra ngoài vào thời điểm khi nhiệt độ xuống thấp nhất ở buổi sáng sớm hoặc đêm khuya.

- Giảm tiếp xúc với không khí ô nhiễm: Hạn chế hoạt động ngoài trời vào những ngày có chỉ số ô nhiễm cao. Khi buộc phải ra đường, hãy sử dụng khẩu trang đạt chuẩn như N95 để ngăn bụi mịn. Đồng thời, duy trì không gian sống và làm việc thông thoáng, vệ sinh thường xuyên, và có thể trồng thêm cây xanh để cải thiện chất lượng không khí.

- Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống cân đối với thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên hạt. Tập thể dục đều đặn, ưu tiên các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc đạp xe. Bên cạnh đó, việc khám sức khỏe định kỳ là rất cần thiết để phát hiện sớm và kiểm soát hiệu quả các bệnh lý nền liên quan đến tim mạch.

Khả Bích (Tổng hợp)