Nguy hại từ gần 350 tấn giá đỗ đã được bán ra thị trường tại Lào Cai

Đại tá Trần Quốc Huy, Phó Giám đốc CAT trực tiếp chỉ đạo vụ đột kích các cơ sở làm giá đỗ

Tiêu điểm được dư luận cả nước đặc biệt chú ý trong những ngày vừa qua, Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu, môi trường Công an tỉnh Lào Cai chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng đồng loạt kiểm tra các cơ sở sản xuất giá đỗ trên địa bàn thành phố Lào Cai. Quá trình kiểm tra phát hiện gia đình ông Lưu Văn Vẽ (sinh năm 1969, trú tại số nhà 360, đường Lê Thanh, phường Bắc Cường, thành phố Lào Cai) và gia đình ông Tạ Văn Hải (sinh năm 1971, trú tại thôn Sơn Mãn 2, xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai) dùng hóa chất độc hại 6-Benzylaminopurine (6- BAP) để sản xuất hàng trăm tấn giá đỗ bán ra thị trường. Tại cơ quan điều tra, các đối tượng khai nhận đã dùng chất 6-Benzylaminopurine (6- BAP) pha với nước vôi trong để ngâm ủ giá đỗ nhằm mục đích cho cây giá đỗ đẹp, không ra rễ, sản lượng thu hoạch cao. Những sản phẩm này được phân phối đến nhiều chợ dân sinh, cửa hàng rau, củ trên địa bàn tỉnh và các địa phương lân cận. Được biết 2 cơ sở này đã bán ra thị trường gần 350 tấn giá đỗ có sử dụng chất độc hại.

Các đối tượng sử dụng dung dịch 6-Benzylaminopurine để ngâm ủ giá đỗ

Căn cứ chứng cứ, tài liệu đã thu thập, ngày 30/5/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Lào Cai đã ra quyết định khởi tố vụ án, quyết định khởi tố bị can, lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với Tạ Văn Hải sinh năm 1971; Lê Thị Thắm, sinh năm 1973 cùng trú tại thôn Sơn Mãn 2, xã Vạn Hoà, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai và Trần Thị Toan, sinh năm 1972 trú tại tổ 12, phường Kim Tân, thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai về tội Vi phạm quy định về an toàn thực phẩm quy định tại khoản 1 Điều 317 Bộ luật Hình sự.

Tại cơ quan điều tra, các đối tượng khai nhận đã dùng chất 6-Benzylaminopurine (6-BAP) pha với nước vôi trong để ngâm ủ giá đỗ nhằm mục đích cho cây giá đỗ đẹp, không ra rễ, sản lượng thu hoạch cao. Những sản phẩm này được phân phối đến nhiều chợ dân sinh, cửa hàng rau, củ trên địa bàn tỉnh và các địa phương lân cận.

Mỗi thùng ngâm ủ được khoảng 15 - 16kg giá đỗ thành phẩm

Theo chuyên gia hóa học PGS.TS Trần Hồng Côn, 6-Benzylaminopurine là chất kích thích tăng trưởng tế bào (cytokinin) thế hệ tổng hợp đầu tiên. BAP kết tinh thành tinh thể hình kim, không màu, không tan trong các dung môi hữu cơ thông thường, tan trong dimethylformamide, dimethyl sulfoxide, tan trong dung dịch nước vôi. Đây là hóa chất không thuộc danh mục được phép sử dụng trong sản xuất thực phẩm và danh mục thuốc bảo vệ thực vật được phép sử dụng tại Việt Nam. Việc một số người dân sử dụng chất BAP trong quá trình sản xuất giá đỗ giúp kích thích thân giá phát triển, mọng nước, ngắn rễ rồi bán ra thị trường rất nguy hại tới sức khỏe người tiêu dùng. Khi ăn phải lượng lớn giá đỗ có chứa loại hóa chất BAP có thể gây tử vong. Nếu tiếp xúc qua da hoặc hít phải lâu dài có thể làm thai nhẹ ký, não úng thủy và các dị tật bẩm sinh, gây ung thư, tổn thương phổi, viêm phổi,... Người sản xuất giá đỗ dùng chất cấm BAP có thể bị xử lý hình sự về tội “Vi phạm quy định về an toàn thực phẩm” quy định tại Khoản 1 Điều 317 Bộ luật Hình sự.

Cơ quan CSĐT đọc lệnh khởi tố đối tượng Trần Thị Toan

PGS.TS Nguyễn Duy Thịnh, chuyên gia về công nghệ sinh học và thực phẩm cho biết, người dân có thể chú ý phân biệt giá sạch và giá nhiễm hóa chất bằng mắt thường. Kích thước loại giá đỗ được ngâm ủ trong nước sạch, không tẩm hóa chất thường gầy, rễ nhiều, còn hạt đỗ trên ngọn, thân cứng và khó đứt gãy. Giá đỗ sạch thường không bóng bẩy, có màu trắng đục, trắng vàng nhạt tự nhiên. Giá đỗ ngâm chất kích thích tăng trưởng màu trắng sứ bóng bẩy đẹp mắt, mập, to tròn nhưng giòn, dễ gãy, rễ ngắn hoặc không có rễ. Hạt mầm giá đỗ ngâm hóa chất thường nhỏ, thậm chí không có hạt mầm bám trên thân giá. Khi ăn, giá sạch có vị ngọt thanh, giòn, đặc, còn giá ngâm hóa chất thường xốp, khô, ăn không thơm và ít ngọt.

Thanh Trương