PGS.TS Nguyễn Thị Chính, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam với hơn 50 năm theo đuổi nghiên cứu về cây nấm

PGS.TS Nguyễn Thị Chính là một trong những người đặt những viên gạch nền móng đầu tiên để xây dựng và phát triển ngành nấm, đặc biệt là nấm dược liệu phát triển mạnh mẽ và sôi động như hiện nay.

Hỗ trợ điều trị ung thư

Liên tục theo đuổi các đề tài, dự án nghiên cứu về Công nghệ sinh học, PGS.TS Nguyễn Thị Chính đã tạo ra nhiều sản phẩm ứng dụng trong đời sống. Sản phẩm mới của bà là ứng dụng hoạt chất sinh học beta glucan có nhiều trong nấm dược liệu, vốn đã được sử dụng khá hiệu quả trong cộng đồng, nhưng bà vẫn luôn muốn khai thác sâu hơn nữa công dụng nấm dược liệu trong phòng và hỗ trợ điều trị ung thư cũng như các bệnh hiểm nghèo.

PGS.TS Nguyễn Thị Chính bên những sản phẩm từ nấm dược liệu (Ảnh: Quỳnh Hoa)

Trên thực tế, một số sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe của PGS.TS Nguyễn Thị Chính nghiên cứu thành công và áp dụng cho nhiều bệnh nhân cũng như ứng dụng thử nghiệm tại một số bệnh viện (Bệnh viện K, Bệnh viện Đống Đa Hà Nội, Bệnh viện Đa khoa Hà Tây, Bệnh viện Xanh Pôn...) đã chứng minh được phần nào vai trò của nấm dược liệu đối với sức khỏe.

PGS,TS Nguyễn Thị Chính đã phối kết hợp các loại nấm dược liệu như linh chi, vân chi, thượng hoàng, đông trùng hạ thảo... nhằm tăng tác động hiệp đồng của những hoạt chất có trong nấm dược liệu. Năm 2021, sản phẩm Beta Glucan Gold do Công ty Nấm Linh Chi sản xuất, được Bộ Y tế cấp chứng nhận là Thực phẩm bảo vệ sức khỏe. 1,3 Beta - D - Glucan đã được Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương đánh giá có khả năng ức chế SARS-CoV-2 ở nồng độ sản phẩm Beta glucan gold rất thấp. Trung tâm sản xuất vaccine và sinh phẩm (Bộ Y tế) sau khi tiến hành thử nghiệm đã đưa ra kết luận Beta Glucan Gold, hoạt chất sinh học Beta glucan dạng viên và dạng dịch thể có khả năng ức chế tế bào ung thư biểu mô cổ tử cung Hep 2C. Rõ ràng Beta Glucan bên cạnh hỗ trợ sức khỏe, tăng sức đề kháng, nó còn là hoạt chất có khả năng kháng virus và ức chế tế bào ung thư biểu mô khả quan.

Sổ ghi chép của PGS.TS Chính ghi đầy đủ thông tin các bệnh nhân với những xét nghiệm của các bệnh viện một cách chi tiết và những đơn thuốc bà đã kê cho bệnh nhân sử dụng nhiều năm qua. 10 năm gần đây, hàng vạn bệnh nhân ung thư đã sử dụng nấm dược liệu, trong đó ung thư gan 894 người, ung thư phổi 753 người, ung thư dạ dày 477 người, ung thư vú 423 người, ung thư vòm họng 312 người, ung thư thực quản 201 người, ung thư đại tràng 302 người, ung thư cổ tử cung 305 người, viêm gan B 670 người, tiểu đường 457 người... Sau khi sử dụng các thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe như: Sinh linh, bào tử nấm linh chi, đông trùng hạ thảo, nấm vân chi, nấm đầu khỉ, nấm đồng tiền vàng, nấm thượng hoàng... chỉ số sức khỏe của nhiều bệnh nhân đều được cải thiện, ăn ngủ được, tăng cân, giảm đau, giảm kích thước u và tăng sức đề kháng cơ thể...

Tăng thêm giá trị cho cây nấm

Căn phòng nhỏ trên phố Trung Liệt (Hà Nội) là văn phòng của PGS.TS Nguyễn Thị Chính, cũng là nơi giới thiệu các sản phẩm về nấm, thành quả 50 năm tận tụy làm việc của bà. Đây cũng là nơi bà thường hẹn gặp, tư vấn chăm sóc bệnh nhân của mình. Ở tuổi ngoại thất tuần, PGS.TS Chính vẫn nhanh nhẹn và giàu năng lượng hiếm thấy, vẫn truyền tinh thần lạc quan đến các bệnh nhân tìm tới bà. “Được thế này phần lớn là nhờ nấm cả đấy”, bà cười hồn hậu.

Chị Trần Huế Minh (Cầu Giấy, Hà Nội), một bệnh nhân của bà cho biết: phát hiện bệnh hiểm nghèo, biết đến tên tuổi của PGS.TS Nguyễn Thị Chính trong làng nấm dược liệu qua mạng internet, rất muốn tìm đến bà để xin tư vấn. Tuy nhiên, thông tin về PGS.TS Nguyễn Thị Chính bị lợi dụng trên nhiều diễn đàn, trên mạng xã hội, trên các trang website, các số điện thoại đính kèm đều là giả mạo. Thậm chí, biệt danh vui bạn bè đồng nghiệp đặt cho bà là “Bà chúa nấm” gần như bị đánh cắp.

Được đào tạo tại Tiệp Khắc (cũ) nay là Cộng hòa Séc, PGS.TS Chính đã nhận thấy các quốc gia mạnh về đông y như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản... cũng như nhiều nước phương tây rất chú trọng việc nghiên cứu và ứng dụng các loại nấm dược liệu vào chữa bệnh. Việt Nam có thế mạnh là đất nước nông nghiệp, khí hậu nóng ẩm phù hợp cho ngành nuôi trồng nấm, nhưng tiềm năng quý giá này vẫn chưa được quan tâm khai thác nhiều. Để đáp ứng đủ nguyên liệu cho sản xuất và nghiên cứu khoa học, năm 2001 chồng bà đã thành lập Công ty TNHH Nấm Linh Chi, trở thành một trong những công ty đầu tiên nuôi trồng các loại nấm dược liệu tại Việt Nam.

Trong số 20 loại nấm dược liệu quý đã được giới nghiên cứu xác nhận có khả năng chống ung thư, PGS.TS Chính đã thành công trong việc khai thác, nghiên cứu, nuôi trồng hơn 10 loài có giá trị. Bà cũng tích lũy, đổi mới công nghệ nhân giống, nuôi trồng, chế biến để cho ra các sản phẩm phong phú, dễ sử dụng và tương đối an toàn với sức khỏe con người.

Gia đình bà đã và đang phát triển trang trại nấm rộng hơn 15.000m2 ở Kim Lan (Gia Lâm, Hà Nội). Bên cạnh việc đảm bảo nguồn nguyên liệu để sản xuất, nhiều năm nay, bà luôn sẵn lòng đón tiếp hỗ trợ hàng nghìn lượt người đến tham quan và học hỏi. Với những người có nguyện vọng sản xuất nấm, PGS.TS Chính chuyển giao công nghệ nhân giống, kỹ thuật nuôi trồng, có thể hỗ trợ bao tiêu phần nào đầu ra đối với một số nấm dược liệu...

Lựa chọn sống là trao đi, thời gian dịch COVID-19 hoành hành, PGS.TS Nguyễn Thị Chính cùng các cộng sự gửi tặng hàng nghìn hộp nấm dược liệu các loại cho Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương để các bác sĩ sử dụng hỗ trợ tăng sức đề kháng của cơ thể trong phòng và hỗ trợ điều trị COVID-19. Thông qua Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, họ cũng gửi hàng trăm hộp Beta Glucan Gold, nấm linh chi nhằm hỗ trợ điều trị người cao tuổi từ 65 tuổi trở lên cho Hà Nội. Một số bệnh nhân tin dùng sản phẩm gặp khó khăn về tài chính cũng được bà hỗ trợ phần nào...

PGS,TS Nguyễn Thị Chính lật giở cuốn sổ theo dõi bệnh nhân. Thông tin được ghi chép trên trang mở, chia cột dọc theo lần lượt số thứ tự, tên tuổi địa chỉ bệnh nhân, tình trạng bệnh, ngày dùng sản phẩm, các loại sản phẩm đã dùng, diễn tiến bệnh... Bà phấn khởi khoe kết quả bệnh nhân mới gửi: Bệnh nhân Nguyễn Thị M, sinh năm 1959 ở Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh, bị ung thư cổ tử cung giai đoạn 4, bệnh nhân đau nhiều, không đi lại được. Sau 2 tháng sử dụng nấm dược liệu, sức khỏe chị cải thiện, đi được xe đạp, và đã túc tắc làm vườn. Chị M tăng được 11 kg (từ 33 kg lên 44 kg).

Trong câu chuyện của người nữ trí thức gạo cội, những đề tài nghiên cứu luôn gắn với thực tế đời sống. Tinh thần dấn thân vì cộng đồng luôn toát lên mạnh mẽ.

PGS.TS Nguyễn Thị Chính với 15 năm qua giữ cương vị Phó Chủ tịch Hội Giáo dục chăm sóc sức khỏe cộng đồng Việt Nam. Bà đã nhận được nhiều giải thưởng, bằng khen trong nước và quốc tế đặc biệt là 2 bằng khen của Thủ tướng Chính phủ trong việc chăm sóc sức khỏe cộng đồng. Gần đây, tại Hội nghị Khoa học và Công nghệ thực phẩm toàn cầu (IUFoST World Congress) diễn ra tại Singapore vào tháng 11/2022, sản phẩm Beta Glucan Gold của Công ty TNHH Nấm Linh Chi đoạt Giải thưởng khoa học công nghệ, công nghiệp thực phẩm toàn cầu lần thứ 21. Ðây là sự kiện khoa học công nghệ uy tín, với sự tham gia của 1.500 nhà khoa học và hơn 70 hiệp hội ngành nghề từ hơn 70 quốc gia tham dự...

Bình Nhi (Báo Nhân dân)