Phát hiện tiềm năng của thuốc chữa sán trong điều trị COVID-19

Salicylanilides được biết đến lần đầu tiên ở Đức ở những năm 1950 và được dùng để điều trị bệnh giun sán ở gia súc. Ngoài ra, salicylanilides cũng đã được nghiên cứu về khả năng chống ung thư và kháng khuẩn.

Từ 10-15 năm trước, người ta đã nhận ra salicylanilides có khả năng kháng một số loại virus. Tuy nhiên, chúng lại kém hấp thu ở đường ruột và có độc tính.

Thuốc có đặc tính  kháng virus

Mới đây, GS. Kim Janda, Giám đốc Viện Nghiên cứu Y học Worm tại Scripps, California, Hoa Kỳ đã tiến hành thử nghiệm salicylanilides trên tế bào. Kết quả thí nghiệm cho thấy, trong số các hợp chất salicylanilides được tổng hợp, hợp chất số 11 đã tác động đến sự lây nhiễm của virus corona. 

Đầu tiên, hợp chất này ngăn chặn quá trình nhập bào (quá trình mà virus đưa vật liệu di truyền vào các tế bào bị nhiễm bệnh). Nhập bào đòi hỏi virus phải tạo được một lớp chất béo bao quanh bộ gen của nó. Lớp chất béo này đi vào tế bào và sau đó bị phân huỷ trong khi bộ gen của virus tiếp cận với bộ máy di truyền của tế bào và bắt đầu nhân lên. Hợp chất số 11 có tác dụng ngăn cản sự phân huỷ của lớp chất béo này.

Niclosamide thuốc trị sán dây, về cơ bản bị hấp thu kém ở ruột mà ruột lại là nơi cư trú của ký sinh trùng. Vì vậy, thuốc sẽ khó có tác dụng trong việc điều trị COVID-19. 

Chưa kể, thuốc còn có khả năng gây ngộ độc (niclosamide gần đây cũng được thử nghiệm lâm sàng để điều trị COVID-19). 

Trong khi đó, khoảng 80% salicylanilide số 11 được hấp thu vào máu, một mức hấp thu lớn hơn nhiều so với 10% của niclosamide.

Thuốc điều trị COVID-19 mới tiềm năng.

Cơ chế kháng virus của hợp chất số 11 chính là ngăn không cho vật liệu di truyền của virus ra màng nội bào, và làm nó bị phân huỷ. Qua đó hạn chế sự nhân lên của virus.

Quan trọng hơn, hợp chất số 11 tác động ở bên trong tế bào thay vì ở gai virus. Vì vậy, nó có tác dụng với các chủng biến thể mới như Delta hay Lambda. GS. Janda chia sẻ: "Cơ chế này không phụ thuộc vào protein gai của virus, vì vậy các biến thể mới vẫn sẽ bị tác động bởi hợp chất".

Thuốc ít gây độc

Ngoài ra, các kết quả nghiên cứu còn cho thấy, hợp chất salicylanilides số 11 còn ít gây viêm và ngộ độc tiềm ẩn khi nghiên cứu trên động vật. 

Nó làm giảm lượng Interleukin 6, một cytokine đóng vai trò chính trong việc gây ra phản ứng viêm, thường được tìm thấy trong giai đoạn tiến triển của COVID-19. Điều này rất quan trọng trong việc điều trị suy hô hấp cấp tính do COVID-19.

Cho đến nay, các biến thể mới của COVID-19 có khả năng lây nhiễm cao đang làm gia tăng số ca nhiễm cũng như tử vong trên toàn cầu. 

Chính vì thế, việc phát hiện các loại thuốc điều trị COVID-19 với hiệu quả tốt hơn rất quan trọng và salicylanilide số 11 có thể là một trong số đó.

(Theo SKDS)