Thanh Hóa đẩy mạnh phát triển các giống lúa nếp đặc sản

Với mục tiêu nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp trên một đơn vị diện tích, khuyến khích người dân không bỏ ruộng, nhiều địa phương trong tỉnh Thanh Hóa đã tích cực triển khai mở rộng diện tích lúa nếp đặc sản có giá trị kinh tế cao.

Đơn cử, Thạch Thành là huyện miền núi của Thanh Hóa, có điều kiện tự nhiên, khí hậu, thổ nhưỡng, đất đai thuận lợi phát triển nhiều loại cây trồng nông nghiệp. Trong đó, lúa nếp cái hạt cau là giống cổ truyền được gieo trồng ở nhiều xã trên địa bàn. Giống nếp này khi chín, vỏ hạt màu cau khô, khi xát ra hạt gạo tròn, trắng đục, cho cơm dẻo với hương thơm đặc trưng.

Trước thực trạng nguồn giống lúa quý bị thoái hóa, có nguy cơ bị mất nguồn gen nên Trường Đại học Hồng Đức đã phối hợp với huyện Thạch Thành thực hiện phục tráng giống lúa nếp hạt cau gieo cấy tại xã Thạch Bình và Thạch Đồng. Sau nhiều năm triển khai các biện pháp khoa học thực hiện phục tráng, đã thu được giống lúa hạt cau nguyên chủng.

Đến nay, toàn huyện đã phát triển được 145,4 ha lúa nếp hạt cau với năng suất đạt 55 tạ/ha. Phần lớn sản phẩm nếp hạt cau được người dân, hợp tác xã ký hợp đồng liên kết bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp kinh doanh nhà hàng, khách sạn trên địa bàn tỉnh như Mường Thanh, Dạ Lan, Công ty TNHH Xuất nhập khẩu Lan Hương... giúp đảm bảo đầu ra cho sản phẩm.

Tại các huyện biên giới Mường Lát, Quan Sơn (Thanh Hóa) cũng tập trung phát triển hơn 600 ha diện tích lúa nếp Cay Nọi. Nhờ các hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp ở các địa phương tích cực hướng dẫn người dân gieo trồng, chăm sóc, thu hoạch nên lúa sạch, ít sâu bệnh, đảm bảo chất lượng vệ sinh thực phẩm. Vì vậy, năng suất lúa nếp Cay Nọi đạt khoảng 46 đến 47 tạ/ha.

Hiện sản phẩm lúa nếp Cay Nọi ở xã Quang Chiểu, huyện Mường Lát đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh - là sản phẩm OCOP đầu tiêu của huyện Mường Lát.

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thanh Hóa cho biết, mục tiêu đến năm 2025 diện tích gieo trồng lúa nếp toàn tỉnh đạt từ 20.000- 23.000 ha, chiếm 8-10% tổng diện tích gieo trồng lúa trở lên. Năng suất bình quân đạt 50 tạ/ha, tổng sản lượng lúa nếp đạt từ 100.000- 115.000 tấn/năm, tổng giá trị sản phẩm đạt khoảng 1.200 - 1.380 tỷ đồng/năm trở lên.

Trong đó, kế hoạch diện tích liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm lúa nếp vụ mùa năm 2023 là 2.330 ha; năm 2024 là 4.000 ha và năm 2025 là 5.000 ha. Xây dựng được 2 thương hiệu gạo nếp hoặc sản phẩm từ gạo nếp của tỉnh đạt tiêu chuẩn OCOP 4 sao trở lên; 3 sản phẩm đạt từ 3 sao trở lên.

Để sản phẩm lúa nếp trở thành thương hiệu nổi bật, mang lại hiệu quả kinh tế cao, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thanh Hóa đã đưa ra nhiều giải pháp khác nhau, như: Đẩy mạnh thông tin tuyên truyền về phương án liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm lúa nếp đến các tầng lớp nhân dân; tăng cường thu hút các doanh nghiệp đầu tư phát triển sản xuất, thu mua, bao tiêu sản phẩm cho nông dân theo chuỗi giá trị; đẩy mạnh áp dụng khoa học công nghệ về giống, kỹ thuật canh tác; tăng cường quảng bá, giới thiệu sản phẩm lúa nếp của tỉnh trên website, phương tiện truyền thông, các sàn thương mại điện tử…

Mạnh Linh