Vi nhựa xuất hiện trong những loại thực phẩm nào?

Hạt vi nhựa (microplastic) là những mảnh nhựa siêu nhỏ, kích thước dưới 5mm, gần như không thể nhìn thấy bằng mắt thường và đã lan rộng khắp mọi ngóc ngách của môi trường tự nhiên. 

Hạt vi nhựa tồn tại ở đâu?

Hạt vi nhựa có trong hải sản và động vật có vỏ 

Một trong những nguồn thực phẩm chứa nhiều vi nhựa nhất có thể nhắc đến các loài động vật có vỏ. Các loài hàu, vẹm, sò điệp, nghêu, tôm, cua... là những loài ăn thức ăn lọc, chúng hấp thụ nước biển và giữ lại các hạt vi nhựa trong cơ thể. Đặc biệt, hàu và vẹm có mức độ nhiễm vi nhựa cao rất cao. Hàm lượng vi nhựa trong hàu, vẹm cao 0,1 đến 8,6 hạt/gram ở hàu, vẹm và  0 - 2,9 hạt/gram ở cá.  

Nhiều loại cá biển và cá nước ngọt cũng đã được phát hiện chứa vi nhựa trong dạ dày hoặc mô cơ. Các loài cá ngừ, cá hồi, cá mòi, cá mú, cá trê... đều có thể chứa vi nhựa do ăn phải các sinh vật biển nhiễm nhựa hoặc từ môi trường sống bị ô nhiễm. 

 Hạt vi nhựa thường có trong các thực phẩm ăn hàng ngày (Ảnh minh họa) 

Muối chứa hàm lượng vi nhựa cao 

Trong tự nhiên, muối biển là nguồn chứa vi nhựa đáng kể. Muối biển được sản xuất từ nước biển nơi chứa một lượng lớn vi nhựa. Một số nghiên cứu gần đây còn cho thấy muối hồng Himalaya và các loại muối trên cạn khác thậm chí có thể chứa nhiều vi nhựa hơn muối biển. 

Nước uống 

Chai nhựa và nắp chai trong quá trình sử dụng có thể giải phóng hàng nghìn hạt vi nhựa vào nước. Nước đóng chai là một trong những nguồn chính đưa vi nhựa vào cơ thể thông qua quá trình uống nước. Nước máy (nước uống từ vòi) vẫn tồn tại hạt vi nhựa do ô nhiễm nguồn nước hoặc từ đường ống dẫn.

  Hạt vi nhựa có kích thước dưới 5mm, rất khó nhìn thấy bằng mắt thường (Ảnh minh họa) 

Rau củ và trái cây

Các nhà nghiên cứu tại Đại học Catania (Ý), đã phát hiện trong nhiều loại trái cây và rau củ chúng ta thường ăn như cà rốt, rau diếp, táo và lê đều có chứa những hạt vi nhựa. Đặc biệt, táo là một trong những loại trái cây có lượng vi nhựa cao nhất. Hàm lượng vi nhựa được phát hiện trong quả táo lên đến 195.500 hạt/gam. Trong khi lê được phát hiện hàm lượng vi nhựa trung bình khoảng 189.500 hạt/gam.

Tác hại khi ăn phải hạt vi nhựa

Hạt vi nhựa có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày và ruột, dẫn đến viêm nhiễm, rối loạn tiêu hóa, thậm chí làm tổn hại cấu trúc tế bào niêm mạc. Những hạt nhựa siêu nhỏ có thể tích tụ trong các mô và cơ quan, gây ra phản ứng viêm mãn tính và làm suy giảm chức năng của các cơ quan đó.

Hạt vi nhựa thường mang theo các chất ô nhiễm như thuốc trừ sâu, kim loại nặng và các hóa chất độc hại khác, từ đó làm tăng nguy cơ nhiễm độc, rối loạn nội tiết và các bệnh mãn tính. Về lâu dài, chúng sẽ làm suy yếu hệ miễn dịch, làm giảm khả năng chống lại các bệnh nhiễm trùng và bệnh lý khác.

Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy các hóa chất có trong vi nhựa có thể liên quan đến nguy cơ tăng ung thư do ảnh hưởng đến tế bào và gen.

Hạn chế tiếp xúc hạt vi nhựa như thế nào?

Để phòng tránh sản phẩm chứa vi nhựa, bạn có thể áp dụng những cách sau:

- Ưu tiên sử dụng sản phẩm tự nhiên, hữu cơ: Chọn các sản phẩm làm từ nguyên liệu tự nhiên, không chứa các hạt vi nhựa hay các chất tổng hợp có thể phân hủy thành vi nhựa.

- Tránh dùng sản phẩm có chứa hạt vi nhựa (microbeads): Đặc biệt là các loại kem rửa mặt, tẩy tế bào chết, kem đánh răng… bạn nên kiểm tra kỹ thành phần trên nhãn để tránh các sản phẩm có chứa polyethylene, polypropylene hay các loại hạt vi nhựa khác.

- Sử dụng đồ dùng thân thiện môi trường: Thay thế nhựa dùng một lần bằng các sản phẩm tái sử dụng hoặc làm từ vật liệu thân thiện như thủy tinh, inox, tre, gỗ…

- Giặt quần áo đúng cách: Quần áo làm từ sợi tổng hợp (polyester, nylon) khi giặt sẽ giải phóng vi sợi nhựa ra môi trường. Bạn có thể dùng túi giặt chuyên dụng hoặc bộ lọc để giảm thiểu lượng vi nhựa thoát ra.

- Hạn chế tiêu thụ thực phẩm đóng gói bằng nhựa: Ưu tiên mua thực phẩm tươi, rau củ quả không bọc nhựa hoặc dùng túi vải để đựng.

- Tăng cường tuyên truyền và giáo dục: Nâng cao nhận thức cá nhân và cộng đồng về tác hại của vi nhựa để thay đổi thói quen tiêu dùng.

Hoàng My (tổng hợp)